Ipek
New member
\Dolar ile Satış Yapmak Yasak mı? Türkiye'de Dövizle Satış Yasağının Hukuki Çerçevesi ve İstisnalar\
Türkiye ekonomisinde dövizle işlem yapmak uzun yıllar boyunca yaygın bir uygulamaydı. Özellikle gayrimenkul, otomotiv, kiralama ve ticaret sektörlerinde Amerikan doları (USD) ve Euro gibi döviz cinsleriyle fiyatlandırmalar rutin bir hale gelmişti. Ancak 2018 yılında yürürlüğe giren yeni düzenlemelerle bu durum değişti. Peki, \dolar ile satış yapmak yasak mı\? Hangi alanlarda dövizle satış yapılabilir, hangilerinde yapılamaz? İşte bu sorulara dair hukuki dayanaklar, istisnalar ve güncel uygulamalar ışığında kapsamlı bir analiz.
---
\Dövizle Satış Yasağının Temeli: Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar\
2018 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan düzenlemeyle, dövizle işlem yapma serbestisi ciddi biçimde sınırlandırıldı. Bu düzenleme, \Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar\'da yapılan değişikliklerle hayata geçirildi.
Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile "Türkiye’de yerleşik kişilerin, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım-satımı, taşıt alım-satımı ve kiralama işlemleri ile iş ve hizmet sözleşmelerinde döviz cinsi veya dövize endeksli fiyat belirlemeleri yasaklandı." Böylece \dolar ile satış yapmak yasak mı\ sorusu, hukuken “Evet, bazı durumlarda yasaktır” şeklinde cevaplanabilir.
---
\Hangi İşlemlerde Dövizle Satış Yasaklandı?\
Kararın uygulanmasıyla birlikte aşağıdaki işlemlerde dövizle sözleşme yapılması veya fiyat belirlenmesi yasak kapsamına alındı:
* \Gayrimenkul alım ve satımı\: Konut ve işyeri satışlarında dövizle ödeme yapılamaz.
* \Taşıt satışları\: Otomobil, motosiklet gibi araçların alım-satımı Türk Lirası cinsinden yapılmak zorundadır.
* \Kiralama sözleşmeleri\: Konut ve işyeri kiraları dövizle belirlenemez.
* \İş ve hizmet sözleşmeleri\: Türkiye'de faaliyet gösteren firmalar arasında yapılacak hizmet alımlarında dövizle fiyatlandırma yapılamaz.
---
\Hangi Durumlar İstisnadır?\
Ancak düzenleme, bazı istisnaları da kapsamaktadır. \Dolar ile satış yapmak\, aşağıdaki durumlarda mümkündür:
* \İhracat sözleşmeleri\: Yurt dışına yapılan mal ve hizmet satışlarında dövizle fiyat belirlenebilir.
* \Turizm sektörü\: Yabancı turistlere yönelik hizmetlerde (otel, rehberlik vb.) dövizle fiyatlandırma yapılabilir.
* \Serbest bölgelerdeki işlemler\: Türkiye sınırları içinde olsa da serbest bölgelerde yapılan bazı ticari işlemler dövizle yapılabilir.
* \Yabancı şirketlerle yapılan sözleşmeler\: Yurt dışında yerleşik kişi ve kurumlarla yapılan anlaşmalarda döviz kullanımı serbesttir.
* \Kamu kurumlarının dövizle yaptığı sözleşmeler\: Özellikle savunma sanayi ve stratejik projelerde döviz cinsinden sözleşmeler yapılabilir.
---
\Dövizle Satışın Cezası Var mı?\
Evet. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’ın ihlali durumunda, Hazine ve Maliye Bakanlığı idari para cezası uygulayabilir. İhlalin niteliğine göre ceza tutarı değişebilir. Ayrıca söz konusu sözleşmeler geçersiz sayılarak Türk Lirası üzerinden yeniden düzenlenmesi istenebilir.
---
\Dolar ile satış yapmak isteyenler ne yapmalı?\
Dolar veya başka bir döviz cinsinden satış yapmak isteyen kişi veya kurumların öncelikle işlem türünü gözden geçirmesi gerekir. Eğer işlem Türk Lirası ile yapılması gereken bir kategoriye giriyorsa, dövizle fiyatlandırma yapılması yasal olmayacaktır. Ancak işlem istisnai alanlardaysa, dövizle işlem yapmak mümkündür. Bu konuda hukuki danışmanlık almak, ceza ve sözleşme iptalleri gibi riskleri önlemek açısından önemlidir.
---
\Sık Sorulan Sorular\
\Dolar ile otomobil satışı yapmak yasak mı?\
Evet. Türkiye’de yerleşik kişiler arasında gerçekleşen otomobil satışlarında fiyatlar sadece Türk Lirası ile belirlenebilir.
\Airbnb gibi kısa süreli kiralamalarda döviz kullanılabilir mi?\
Yabancı turistlere yönelik kısa süreli kiralamalarda döviz cinsiyle fiyatlandırma genellikle mümkündür. Ancak kiralayan ve kiracı Türkiye’de yerleşik kişilerse bu durumda sadece TL ile işlem yapılabilir.
\Bir Türk vatandaşı, yurt dışındaki bir müşteriye dövizle ürün satabilir mi?\
Evet. İhracat kapsamında olduğu için bu tür ticari işlemlerde dövizle satış yapılması serbesttir.
\E-ticaret sitelerinde ürünleri dövizle listelemek serbest mi?\
Türkiye’de faaliyet gösteren e-ticaret sitelerinde ürünlerin fiyatları TL ile gösterilmek zorundadır. Ancak yurt dışına satış yapan platformlar veya ihracat odaklı sitelerde dövizle fiyat göstermek mümkündür.
\Kira sözleşmeleri dövizle yapılabilir mi?\
Hayır. Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılan konut ve işyeri kira sözleşmeleri yalnızca Türk Lirası ile yapılabilir. Ancak yabancı elçilikler, konsolosluklar veya yabancı şirketlerle yapılan sözleşmeler istisnadır.
---
\Yasağın Ekonomik ve Sosyolojik Arka Planı\
Dövizle satış yasağının temel gerekçesi, Türk Lirası’nın istikrarını korumak ve ülkedeki \dolarizasyon eğilimini azaltmak\ olarak açıklanmıştır. 2018 yılında yaşanan ekonomik dalgalanmalar ve kur şokları sonrasında TL’nin değer kaybını durdurmak amacıyla dövizle işlem serbestliği sınırlanmıştır. Aynı zamanda fiyatların TL üzerinden belirlenmesi, enflasyonla mücadelede kontrol sağlamayı da hedeflemektedir.
---
\Sonuç: Dolarla Satış Sınırlı Alanlarda Serbesttir\
\Dolar ile satış yapmak yasak mı\ sorusunun yanıtı, işlemin türüne ve tarafların yerleşik olup olmadığına göre değişmektedir. Genel kural olarak, Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılan birçok ticari işlemde döviz kullanımı yasaklanmıştır. Ancak ihracat, turizm, serbest bölgeler gibi istisnai durumlarda dövizle satış mümkündür. Yasal düzenlemelere aykırı şekilde yapılan dövizli işlemler ise hem geçersiz sayılmakta hem de ciddi para cezalarına neden olmaktadır.
Ekonomik ve hukuki istikrar açısından, iş yapan kişi ve kurumların bu kurallara uyması hayati öneme sahiptir. Dövizle satış planlayan herkesin işlem türünü dikkatle değerlendirmesi ve gerekirse profesyonel hukuk danışmanlığı alması gerekmektedir.
---
\Anahtar Kelimeler:\ dövizle satış yasağı, dolar ile satış yapmak yasak mı, Türk Lirası ile fiyatlandırma, 32 sayılı karar, dövizle kira sözleşmesi, ihracat dövizli işlem, Türkiye’de dövizle ticaret, döviz cinsinden sözleşme, Türk Parası Kıymetini Koruma.
Türkiye ekonomisinde dövizle işlem yapmak uzun yıllar boyunca yaygın bir uygulamaydı. Özellikle gayrimenkul, otomotiv, kiralama ve ticaret sektörlerinde Amerikan doları (USD) ve Euro gibi döviz cinsleriyle fiyatlandırmalar rutin bir hale gelmişti. Ancak 2018 yılında yürürlüğe giren yeni düzenlemelerle bu durum değişti. Peki, \dolar ile satış yapmak yasak mı\? Hangi alanlarda dövizle satış yapılabilir, hangilerinde yapılamaz? İşte bu sorulara dair hukuki dayanaklar, istisnalar ve güncel uygulamalar ışığında kapsamlı bir analiz.
---
\Dövizle Satış Yasağının Temeli: Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar\
2018 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan düzenlemeyle, dövizle işlem yapma serbestisi ciddi biçimde sınırlandırıldı. Bu düzenleme, \Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar\'da yapılan değişikliklerle hayata geçirildi.
Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile "Türkiye’de yerleşik kişilerin, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım-satımı, taşıt alım-satımı ve kiralama işlemleri ile iş ve hizmet sözleşmelerinde döviz cinsi veya dövize endeksli fiyat belirlemeleri yasaklandı." Böylece \dolar ile satış yapmak yasak mı\ sorusu, hukuken “Evet, bazı durumlarda yasaktır” şeklinde cevaplanabilir.
---
\Hangi İşlemlerde Dövizle Satış Yasaklandı?\
Kararın uygulanmasıyla birlikte aşağıdaki işlemlerde dövizle sözleşme yapılması veya fiyat belirlenmesi yasak kapsamına alındı:
* \Gayrimenkul alım ve satımı\: Konut ve işyeri satışlarında dövizle ödeme yapılamaz.
* \Taşıt satışları\: Otomobil, motosiklet gibi araçların alım-satımı Türk Lirası cinsinden yapılmak zorundadır.
* \Kiralama sözleşmeleri\: Konut ve işyeri kiraları dövizle belirlenemez.
* \İş ve hizmet sözleşmeleri\: Türkiye'de faaliyet gösteren firmalar arasında yapılacak hizmet alımlarında dövizle fiyatlandırma yapılamaz.
---
\Hangi Durumlar İstisnadır?\
Ancak düzenleme, bazı istisnaları da kapsamaktadır. \Dolar ile satış yapmak\, aşağıdaki durumlarda mümkündür:
* \İhracat sözleşmeleri\: Yurt dışına yapılan mal ve hizmet satışlarında dövizle fiyat belirlenebilir.
* \Turizm sektörü\: Yabancı turistlere yönelik hizmetlerde (otel, rehberlik vb.) dövizle fiyatlandırma yapılabilir.
* \Serbest bölgelerdeki işlemler\: Türkiye sınırları içinde olsa da serbest bölgelerde yapılan bazı ticari işlemler dövizle yapılabilir.
* \Yabancı şirketlerle yapılan sözleşmeler\: Yurt dışında yerleşik kişi ve kurumlarla yapılan anlaşmalarda döviz kullanımı serbesttir.
* \Kamu kurumlarının dövizle yaptığı sözleşmeler\: Özellikle savunma sanayi ve stratejik projelerde döviz cinsinden sözleşmeler yapılabilir.
---
\Dövizle Satışın Cezası Var mı?\
Evet. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’ın ihlali durumunda, Hazine ve Maliye Bakanlığı idari para cezası uygulayabilir. İhlalin niteliğine göre ceza tutarı değişebilir. Ayrıca söz konusu sözleşmeler geçersiz sayılarak Türk Lirası üzerinden yeniden düzenlenmesi istenebilir.
---
\Dolar ile satış yapmak isteyenler ne yapmalı?\
Dolar veya başka bir döviz cinsinden satış yapmak isteyen kişi veya kurumların öncelikle işlem türünü gözden geçirmesi gerekir. Eğer işlem Türk Lirası ile yapılması gereken bir kategoriye giriyorsa, dövizle fiyatlandırma yapılması yasal olmayacaktır. Ancak işlem istisnai alanlardaysa, dövizle işlem yapmak mümkündür. Bu konuda hukuki danışmanlık almak, ceza ve sözleşme iptalleri gibi riskleri önlemek açısından önemlidir.
---
\Sık Sorulan Sorular\
\Dolar ile otomobil satışı yapmak yasak mı?\
Evet. Türkiye’de yerleşik kişiler arasında gerçekleşen otomobil satışlarında fiyatlar sadece Türk Lirası ile belirlenebilir.
\Airbnb gibi kısa süreli kiralamalarda döviz kullanılabilir mi?\
Yabancı turistlere yönelik kısa süreli kiralamalarda döviz cinsiyle fiyatlandırma genellikle mümkündür. Ancak kiralayan ve kiracı Türkiye’de yerleşik kişilerse bu durumda sadece TL ile işlem yapılabilir.
\Bir Türk vatandaşı, yurt dışındaki bir müşteriye dövizle ürün satabilir mi?\
Evet. İhracat kapsamında olduğu için bu tür ticari işlemlerde dövizle satış yapılması serbesttir.
\E-ticaret sitelerinde ürünleri dövizle listelemek serbest mi?\
Türkiye’de faaliyet gösteren e-ticaret sitelerinde ürünlerin fiyatları TL ile gösterilmek zorundadır. Ancak yurt dışına satış yapan platformlar veya ihracat odaklı sitelerde dövizle fiyat göstermek mümkündür.
\Kira sözleşmeleri dövizle yapılabilir mi?\
Hayır. Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılan konut ve işyeri kira sözleşmeleri yalnızca Türk Lirası ile yapılabilir. Ancak yabancı elçilikler, konsolosluklar veya yabancı şirketlerle yapılan sözleşmeler istisnadır.
---
\Yasağın Ekonomik ve Sosyolojik Arka Planı\
Dövizle satış yasağının temel gerekçesi, Türk Lirası’nın istikrarını korumak ve ülkedeki \dolarizasyon eğilimini azaltmak\ olarak açıklanmıştır. 2018 yılında yaşanan ekonomik dalgalanmalar ve kur şokları sonrasında TL’nin değer kaybını durdurmak amacıyla dövizle işlem serbestliği sınırlanmıştır. Aynı zamanda fiyatların TL üzerinden belirlenmesi, enflasyonla mücadelede kontrol sağlamayı da hedeflemektedir.
---
\Sonuç: Dolarla Satış Sınırlı Alanlarda Serbesttir\
\Dolar ile satış yapmak yasak mı\ sorusunun yanıtı, işlemin türüne ve tarafların yerleşik olup olmadığına göre değişmektedir. Genel kural olarak, Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılan birçok ticari işlemde döviz kullanımı yasaklanmıştır. Ancak ihracat, turizm, serbest bölgeler gibi istisnai durumlarda dövizle satış mümkündür. Yasal düzenlemelere aykırı şekilde yapılan dövizli işlemler ise hem geçersiz sayılmakta hem de ciddi para cezalarına neden olmaktadır.
Ekonomik ve hukuki istikrar açısından, iş yapan kişi ve kurumların bu kurallara uyması hayati öneme sahiptir. Dövizle satış planlayan herkesin işlem türünü dikkatle değerlendirmesi ve gerekirse profesyonel hukuk danışmanlığı alması gerekmektedir.
---
\Anahtar Kelimeler:\ dövizle satış yasağı, dolar ile satış yapmak yasak mı, Türk Lirası ile fiyatlandırma, 32 sayılı karar, dövizle kira sözleşmesi, ihracat dövizli işlem, Türkiye’de dövizle ticaret, döviz cinsinden sözleşme, Türk Parası Kıymetini Koruma.