Beykozlu
New member
Nihat DELİBAŞI
DÜNYA Gazetesi ve Daha Uygun Yargı Derneği işbirliği ile 22 kentte düzenlenecek olan “A’dan Z’ye Türk Yargı Reformu” tekliflerinin kamuoyu ile paylaşıldığı İktisat ve Hukuk Buluşmaları toplantı serisinin ikincisi İzmir’de gerçekleştirildi.
İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), Batı Anadolu Endüstrici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (BASİFED), Ege Genç İş İnsanları Derneği (EGİAD), Ege Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ESİAD), İzmir Endüstriciler ve İş İnsanları Derneği (İZSİAD) tarafınca desteklenen buluşmada, Türkiye’nin dünya çapında faaliyet gösteren işletmelere sahip olması için hukuk ve yargı konusunda yapılması gerekenler tartışıldı.
Moderatörlüğünü DÜNYA Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın gerçekleştirdiği aktiflikte, pandemi ile global tedarik zincirlerindeki bozulmaların iktisatta istikrarları alt üst ettiğine dikkat çekildi. 3 kıtanın kesişme noktası olan Türkiye’nin bir çekim merkezi pozisyonunda olduğunun vurgulandığı aktiflikte, bunun süratli ve emniyetli tahliller üreten bir hukuksal alt yapıyla desteklenmesiyle İsviçre, İtalya, İngiltere, Fransa, Güney Kore üzere ticaret ve iktisadın merkezlerinden biri haline gelinebileceği lisana getirildi.
40 yıl evvel Türkiye’nin dünya ticaretinden aldığı binde 86’lık hissenin bugün binde 85’e gerilediğinin açıklandıği aktiflikte, bu duruma niye olan idare yanlışlarının ortadan kaldırılabilmesinin yolunun ‘daha uygun bir yargı’ sisteminden geçtiği söz edildi.
“Hukukun üstünlüğünde memleketler arası standartları yakalamamız şart”
BASİFED LİDERİ MEHMET ALİ KASALI:
Misal düzeylerden başladığımız seyahatte Güney Kore şirketleri bir dünya oyuncusu haline geldikleri biçimde, bizlerin krizde ayakta kalmayı çabucak hemen öğrenmiş olmamız maalesef acı. Türkiye artık dünya çapında faaliyet gösteren işletmelere kavuşmak, harika lige çıkmak zorunda. Bu da harika lig kurallarına düzgünce uymadan mümkün değil. Çoğumuz şirketlerimizi kurumsallaştırdık, halka açtık lakin bunlar memleketler arası standartlarda iş yapmak için yetersiz. Bu yolda en başta gelen koşul; Türkiye’de yargının ve hukukun üstünlüğünün milletlerarası düzeyleri yakalaması. Yargının bizlere hukuk güvenliği sağlamak üzere fazlaca değerli bir fonksiyonu var. Biz yargımıza hukukumuza güvenebilir hale geldiğimizde kendimize itimadımızı de kazanacağız. bu biçimde milletlerarası alanda daha büyük başarılara imza atıp dünya ticaretinden ve artan dünya refahından aldığımız hissesi da arttırabiliriz.
“Kapıları açan anahtar, hukukun üstünlüğü”
TÜRKONFED LİDER YARDIMCISI MEHMET SALİH İHTİMAM:
İktisat ve demokrasi kavramları ortasından geçtiğimiz süreçte daha da kıymetli hale geldi. Savaşın değil, barışın lisanının hâkim olduğu bir dünyada yaşamak istiyoruz. Bunun yolu da hukukun üstünlüğü ve demokrasinin içselleştirilmesinden geçiyor. Gelişmiş bir iktisat için gelişmiş bir demokrasiye, kuvvetli Türkiye hayaline ulaşmak için yargı bağımsızlığını başta fikir ve söz özgürlüğü, medya özgürlüğü, adil yargılanma hakkı üzere hukuku her şeyden üstün tutacak bedellerin sağlanması gerekiyor. Bunun yolu da, liyakat, şeffaflık, hesap verebilirlik anlayışına dayalı bir demokrasi tesis etmekten geçiyor. Ne yaparsak yapalım kapıları açan anahtarın hukukun üstünlüğü olduğunu unutmamalıyız.
“Hukuk yoksa kimse yatırım için kapınızı çalmaz”
EBSO İDARE KONSEYİ SAYMAN ÜYESİ EYÜP ŞİRİN:
Hammurabi Kanunlarından bugüne, tüzel düzenlemelerin ortasında iktisat daima olmuştur, olmalıdır. Bugün biz direkt yabancı yatırımların gelmesini epeyce istiyoruz. Lakin, bunların baktıkları birinci 3 kriterin başında hukuk sistemi geliyor. Bunu sağlayamıyorsanız istediğiniz kadar teşvik verin kapınızı çalan olmaz. Ülkemize gelen direkt yabancı yatırımlar 10-12 milyar dolardan 6-7 milyar dolara düştü. Bunda ana sebep, hukuka olan itimadın zedelenmesi. Global iktisattan aldığımız hisse da yüzde 1,2’lerden binde 85’e geriledi. Pandemi ve tek adamın yol açtığı bir savaş ile global iktisat fazlaca diğer bir istikamete gerçek gidiyor. Bu konjonktürde, Türkiye avantajları ve potansiyelini hukukun üstünlüğü prensibi çerçevesinde yanlışsız konumlandırır ve ataklarını gerçek yaparsa, kazanan taraf olacaktır.
“Güvenilir tüzel altyapı ile itibarlı merkezler ortasına girebiliriz”
İZMİR TİCARET ODASI LİDERİ MAHMUT ÖZGENER:
Ekonomik ve toplumsal garanti lakin hukuk ile sağlanabilir. Biroldukca milletlerarası firma uyuşmazlıklarını Zürih, Viyana, Milano, Londra, Paris, Seul üzere ülkelerde çözmeyi kabul ettiklerini ticari mutabakat metinlerine ekliyor. 10 binden çok kente sahip dünyada bu kentlerin seçilmesinin sebebi ticari ve ekonomik birer merkez olmalarının yanı sıra süratli, itimat veren ve adil bir hukuk sistemine sahip olmaları. Biz de orta vadeli amaçlarımız ortasına dünya içerisinde uyuşmazlık merkezlerinden birisi olmayı kesinlikle koymalıyız. Türkiye, son senelerda ulaşım altyapı yatırımlar ile çekim merkezi oldu. Kendimizi süratli ve muteber tahliller üreten bir tüzel alt yapıyla desteklediğimiz takdirde biz de bu itibarlı merkezler içinde yer alabiliriz. Ticari faaliyetlerimizin adil ve dürüst biçimde yapılması, ülke ve kent iktisadının geleceğine dair ortaya koyduğumuz vizyon ve amaçların sonuca ulaşması ve ürettiğimiz projelerin başarılı biçimde yürütülmesi için ekonomi-hukuk istikrarının gözetilmesi büyük ehemmiyet taşıyor. Davaların son derece uzun sürmesi ve birtakım durumlarda birebir hususa ait verilen kararların birbiriyle çelişmesi, tekdüzelikten uzak olması yaşanılan en değerli sıkıntılardan birisi. Birçok davada mahkemelerin, bakılırsavsizlik sonucu vermesi, vazifeli mahkemenin belirlenmesinin uzun sürmesi, hepimizin yaşadığı bir sorun. Mahkemelerin misyon alanlarının karmaşık olmayan daha net kurallarla belirlenmesi sistemin işleyişi açısından kolaylık sağlayacaktır.
“Toplumsal refah yargının güzelleştirilmesi ile sağlanabilir”
DAHA UYGUN YARGI DERNEĞİ İDARE ŞURASI ÜYESİ AV. HANDE HANÇER:
Toplumsal refahın lakin yargının güzelleştirilmesi ile sağlanabileceğine inanıyoruz. Bu farkındalıkla önde gelen hukukçular, iş insanları, akademisyenler ve kanaat başkanları ile derneğimizin çatısı altında toplandık. Tüm sıkıntıların kökten bir biçimde çözüleceğine inandığımız 9 unsurluk tekliflerimizin birincisi yargıyı topluma kaliteli hizmet üretmeye odaklı biçimde bir daha yapılanması emeliyle sistemin merkezine bağımsız, tarafsız, düzenleyici bir kurum yerleştirdik. Bunun ismi da Adalet Yüksek Kurumu. Ayrıyeten bu çalışmada tam bağımsız yargısal meslek kuruluşlarının kurulmasını; yargının idaresine yönelik tüm kararlarının yargı kontrolüne açılması gerektiğinden hareketle Adalet Yüksek Mahkemesi kurulmasını; Anayasa Mahkemesi’nde revizyona gidilmesini; daha uzman hukukçular için kapsamlı liyakati temel aldığımız bir meslek ve performans idare sistemi oluşturulmasını; yüksek mahkemeleri yönelik atamalar ortasında liyakat ve şeffaflığı temel alan bir sistem kurulmasını; kalkınma bölgesi odaklı optimum mahkeme yapılanması ve son olarak çağdaşlaştırılmış uyuşmazlık idaresi süreci ile hukukun herkese üstün olmasını öngördük.
“En karışık davalar bile 3-4 ayda çözülebilir”
DAHA DÜZGÜN YARGI DERNEĞİ LİDERİ AV. MEHMET GÜN:
Bundan 40 yıl evvel Türkiye’nin dünya ticaretinden aldığı hisse binde 86 iken, bugün binde 85. Geride kalmamızın en değerli niçini, idare yanlışlarımız. Bunları ‘iyi yöneticiler gelsin çözelim’ diyebilir miyiz? Bizim sıkıntımız yöneticilerimizin güzel niyetli, güzel beşerler olup olmaması değil, onların basiretli, yanlışsız, bilimsel kararlar almalarını sağlayacak bir sistemi kuramamış olmamız. Bu sistemi nasıl kurarız sorusunun da tek karşılığı var: Daha yeterli yargı. Onların hukuka hesap verebilirliğini sağlayarak, basiretli karar almalarını da sağlayabiliriz. Türk iş dünyasının en temel sorunu bu. Hukuk güvenliğimiz yok. detaylarımizi emanet ettiğimiz vakit, haklarımızı koruyabileceğimiz imkanımız yok. İş dünyasında 100 kontratın 90’ı problemsiz işler. Sorun çıkan 10 mukavelenin 9’unda da iş insanları anlaşır. Yalnızca bir tanesi mahkemeye yansır. Ancak o yüzde 1, iş dünyasına 100 katı, bin katı tesir yapar. Problem de o bir davanın verdiği tesir. Bizim davalarımızı 2- 3- 4 ayda çözmeye gereksinimimiz var. Memleketler arası tecrübemle söylüyorum. Türkiye’de en karışık davalar bile 3- 4 ayda çözülebilecek bahisler. Tahkime bile gerek kalmaz. Tahkimde isabetli karar almak için bile bizim birebir hususta, uyuşmazlıklarda dürüst davranış unsuru konusunda temel ilkeyi kabul etmemiz lazım. Derneğimizin kuruluş prensibi uyuşmazlıklarda dürüstlük prensibi sorunlarımızın çözülmesi için kâfi. Onun için bizim yargılamalardaki iş yapma düzeyini harika lig düzeyine çıkarmamız gerekiyor. Bunun yolu uyuşmazlık idaresi. Bir big veri oluşturulmalı ve bu, mahkemeye gitme mümkünlüğü içeren bütün uyuşmazlıkları içermeli. bu biçimde bir sistemde taraflar birbiri ile uyuşmazlık konusunda irtibata geçerlerse, o noktada biz mahkemelerde uyuşmazlıklarımızı 45- 50 günde, büyük dediklerimizi ise en çok 3- 4 ayda yüksek isabetlilikle çözeriz. Dürüstlük unsurunu hayata geçirebilir, suiistimal olmaksızın yargıdaki iş yükünü avukatlara aktarabilir isek bu biçimde belgelerimiz hazır olur. Uzlaşmaya açık bir toplum oluruz.
“Rekabet hukuku eksikliği teşebbüslerin önünde pürüz oluşturuyor”
İŞ İNSANI NECMİ ÇALIŞKAN:
Geçmişte epey ortaklı bir yapı ile kurduğumuz şirketle alkollü içecek üretimi için müsaade müracaatında bulunduk. 1 numaralı belgeyi aldık. Bu sırada Tekel’in yüksek alkollü içkiler kısmı özelleştirme kapsamında satıldı. Özelleştirme Kanuna nazaran bir piyasa hür rekabete açılmadan özelleştirme yapılamıyor. Rekabet Konseyi bizim 1 numaralı evrakımızı münasebet gösterip, ‘bu bölüm rekabete açılmıştır’ diyerek satışı onayladı. Sonuçta bu bölümden üretime hazırlanan biroldukça şirket ziyan gördü, birçoğu tasfiye oldu, çekildi. Yerli ve ulusal dal, bir İngiliz içki devinin inhisarına devredilmiş durumda. Bununla ilgili şikayetler yaptık. Davalar açtık, 15 yıl geçti hala bir sonuç alamadık. Rekabet hukukun çalışmaması aslında Türkiye’de fazlaca başarılı olabilecek 8- 10 tane teşebbüsü perişan etti. Rekabet hukukunun bilhassa KOBİ’ler için kesinlikle çağdaş normlarla düzenlenmesi gerekiyor.
“İhtisaslaşmış hukuk beşerlerine muhtaçlık artıyor”
İŞ İNSANI SİBEL GÜÇLÜ:
Şirketimiz atölyeden endüstriye, holdinge ve halka açılmaya giden bir evrede memleketler arası hale gelmeye çalışan bir yapı içerisinde. Bütün bu adımlar farklı muhtaçlıklar getiriyor. Birinci başta mukaveleler üzerinden gelen hukuk gereksinimi çabucak sonrasında farklı noktalara gidiyor. Halka açılmak da yetmiyor. Ekstra yükler geliyor. Her şeyiniz açıkken, bu biçimde olmayan şirketlere karşı haksız rekabete maruz kalıyorsunuz. Tüm dünyada ticaret artık küreselleşirken, memleketler arası hukuk normları içerisine geriyorsunuz. COVID daha sonrası mahallileşme öne çıkarken, tüm bu yaşanan süreçler farklı hukuksal gereksinimler doğuruyor. Benim beklentim yargıçların, avukatların daha ihtisaslaşmaları.
“Oyun oynanırken kurallar değişmemeli”
HUKUKÇU, İŞ İNSANI AV. AYDIN BUĞRA İLTER:
Uyuşmazlık yönetişimi hukuk yanında bir kültür sıkıntısı. Uyuşmazlığı gerçek ve efektif yönetebilmek için altyapısında bir mukavele idaresi mutfağı olması lazım. Kontrat sürecini hakikat kurgulamalısınız. Mahkemelerin bu kadar yavaş çalışması işi yokuşa sürmek isteyenlerin işini kolaylaştırıyor. Hukuk devleti ile kanun devleti içinde kimi ‘git-gel’ler yaşıyoruz. Kanun ve mevzuat açısından da problemlerimiz var. Bunlar ilgili tarafların görüşleri de alınarak tarafsız ve kapsayıcı bir biçimde yapılmıyor. Ülkemizdeki problemlerden bir tanesi de çıkan aflar yoluyla sisteme saygılı olanların cezalandırılması. İş dünyası haksız rekabetin uygulayıcı tarafınca yaratılmış boyutuna maruz kalıyor. Toplum ve birey olarak adalete olan inanç konusunda da zahmetimiz var. Müddetlerin uzunluğu haklı olanı mahkemelerde cezalandırıyor. İş dünyası olarak alternatif uyuşmazlık hususlarına yönelebilsek epeyce daha süratli ve efektif bir tahlile kavuşmak mümkün olur. Milletlerarası sermaye açısından bakarsak ortak kurallar üzerinden yürütmek istiyorlar. Bizim de bu çerçevede yabancı sermaye çekmek ve bizim kendi iş insanımıza öngörülebilir ortam sunabilmek için oyun oynanırken oyunun kurallarını değiştirmiyor olmamız lazım. Hür piyasa iktisadının hudutlarını zorlayan düzenlemelerden de kaçınmalıyız.
DÜNYA Gazetesi ve Daha Uygun Yargı Derneği işbirliği ile 22 kentte düzenlenecek olan “A’dan Z’ye Türk Yargı Reformu” tekliflerinin kamuoyu ile paylaşıldığı İktisat ve Hukuk Buluşmaları toplantı serisinin ikincisi İzmir’de gerçekleştirildi.
İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), Batı Anadolu Endüstrici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (BASİFED), Ege Genç İş İnsanları Derneği (EGİAD), Ege Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ESİAD), İzmir Endüstriciler ve İş İnsanları Derneği (İZSİAD) tarafınca desteklenen buluşmada, Türkiye’nin dünya çapında faaliyet gösteren işletmelere sahip olması için hukuk ve yargı konusunda yapılması gerekenler tartışıldı.
Moderatörlüğünü DÜNYA Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın gerçekleştirdiği aktiflikte, pandemi ile global tedarik zincirlerindeki bozulmaların iktisatta istikrarları alt üst ettiğine dikkat çekildi. 3 kıtanın kesişme noktası olan Türkiye’nin bir çekim merkezi pozisyonunda olduğunun vurgulandığı aktiflikte, bunun süratli ve emniyetli tahliller üreten bir hukuksal alt yapıyla desteklenmesiyle İsviçre, İtalya, İngiltere, Fransa, Güney Kore üzere ticaret ve iktisadın merkezlerinden biri haline gelinebileceği lisana getirildi.
40 yıl evvel Türkiye’nin dünya ticaretinden aldığı binde 86’lık hissenin bugün binde 85’e gerilediğinin açıklandıği aktiflikte, bu duruma niye olan idare yanlışlarının ortadan kaldırılabilmesinin yolunun ‘daha uygun bir yargı’ sisteminden geçtiği söz edildi.
“Hukukun üstünlüğünde memleketler arası standartları yakalamamız şart”
BASİFED LİDERİ MEHMET ALİ KASALI:
Misal düzeylerden başladığımız seyahatte Güney Kore şirketleri bir dünya oyuncusu haline geldikleri biçimde, bizlerin krizde ayakta kalmayı çabucak hemen öğrenmiş olmamız maalesef acı. Türkiye artık dünya çapında faaliyet gösteren işletmelere kavuşmak, harika lige çıkmak zorunda. Bu da harika lig kurallarına düzgünce uymadan mümkün değil. Çoğumuz şirketlerimizi kurumsallaştırdık, halka açtık lakin bunlar memleketler arası standartlarda iş yapmak için yetersiz. Bu yolda en başta gelen koşul; Türkiye’de yargının ve hukukun üstünlüğünün milletlerarası düzeyleri yakalaması. Yargının bizlere hukuk güvenliği sağlamak üzere fazlaca değerli bir fonksiyonu var. Biz yargımıza hukukumuza güvenebilir hale geldiğimizde kendimize itimadımızı de kazanacağız. bu biçimde milletlerarası alanda daha büyük başarılara imza atıp dünya ticaretinden ve artan dünya refahından aldığımız hissesi da arttırabiliriz.
“Kapıları açan anahtar, hukukun üstünlüğü”
TÜRKONFED LİDER YARDIMCISI MEHMET SALİH İHTİMAM:
İktisat ve demokrasi kavramları ortasından geçtiğimiz süreçte daha da kıymetli hale geldi. Savaşın değil, barışın lisanının hâkim olduğu bir dünyada yaşamak istiyoruz. Bunun yolu da hukukun üstünlüğü ve demokrasinin içselleştirilmesinden geçiyor. Gelişmiş bir iktisat için gelişmiş bir demokrasiye, kuvvetli Türkiye hayaline ulaşmak için yargı bağımsızlığını başta fikir ve söz özgürlüğü, medya özgürlüğü, adil yargılanma hakkı üzere hukuku her şeyden üstün tutacak bedellerin sağlanması gerekiyor. Bunun yolu da, liyakat, şeffaflık, hesap verebilirlik anlayışına dayalı bir demokrasi tesis etmekten geçiyor. Ne yaparsak yapalım kapıları açan anahtarın hukukun üstünlüğü olduğunu unutmamalıyız.
“Hukuk yoksa kimse yatırım için kapınızı çalmaz”
EBSO İDARE KONSEYİ SAYMAN ÜYESİ EYÜP ŞİRİN:
Hammurabi Kanunlarından bugüne, tüzel düzenlemelerin ortasında iktisat daima olmuştur, olmalıdır. Bugün biz direkt yabancı yatırımların gelmesini epeyce istiyoruz. Lakin, bunların baktıkları birinci 3 kriterin başında hukuk sistemi geliyor. Bunu sağlayamıyorsanız istediğiniz kadar teşvik verin kapınızı çalan olmaz. Ülkemize gelen direkt yabancı yatırımlar 10-12 milyar dolardan 6-7 milyar dolara düştü. Bunda ana sebep, hukuka olan itimadın zedelenmesi. Global iktisattan aldığımız hisse da yüzde 1,2’lerden binde 85’e geriledi. Pandemi ve tek adamın yol açtığı bir savaş ile global iktisat fazlaca diğer bir istikamete gerçek gidiyor. Bu konjonktürde, Türkiye avantajları ve potansiyelini hukukun üstünlüğü prensibi çerçevesinde yanlışsız konumlandırır ve ataklarını gerçek yaparsa, kazanan taraf olacaktır.
“Güvenilir tüzel altyapı ile itibarlı merkezler ortasına girebiliriz”
İZMİR TİCARET ODASI LİDERİ MAHMUT ÖZGENER:
Ekonomik ve toplumsal garanti lakin hukuk ile sağlanabilir. Biroldukca milletlerarası firma uyuşmazlıklarını Zürih, Viyana, Milano, Londra, Paris, Seul üzere ülkelerde çözmeyi kabul ettiklerini ticari mutabakat metinlerine ekliyor. 10 binden çok kente sahip dünyada bu kentlerin seçilmesinin sebebi ticari ve ekonomik birer merkez olmalarının yanı sıra süratli, itimat veren ve adil bir hukuk sistemine sahip olmaları. Biz de orta vadeli amaçlarımız ortasına dünya içerisinde uyuşmazlık merkezlerinden birisi olmayı kesinlikle koymalıyız. Türkiye, son senelerda ulaşım altyapı yatırımlar ile çekim merkezi oldu. Kendimizi süratli ve muteber tahliller üreten bir tüzel alt yapıyla desteklediğimiz takdirde biz de bu itibarlı merkezler içinde yer alabiliriz. Ticari faaliyetlerimizin adil ve dürüst biçimde yapılması, ülke ve kent iktisadının geleceğine dair ortaya koyduğumuz vizyon ve amaçların sonuca ulaşması ve ürettiğimiz projelerin başarılı biçimde yürütülmesi için ekonomi-hukuk istikrarının gözetilmesi büyük ehemmiyet taşıyor. Davaların son derece uzun sürmesi ve birtakım durumlarda birebir hususa ait verilen kararların birbiriyle çelişmesi, tekdüzelikten uzak olması yaşanılan en değerli sıkıntılardan birisi. Birçok davada mahkemelerin, bakılırsavsizlik sonucu vermesi, vazifeli mahkemenin belirlenmesinin uzun sürmesi, hepimizin yaşadığı bir sorun. Mahkemelerin misyon alanlarının karmaşık olmayan daha net kurallarla belirlenmesi sistemin işleyişi açısından kolaylık sağlayacaktır.
“Toplumsal refah yargının güzelleştirilmesi ile sağlanabilir”
DAHA UYGUN YARGI DERNEĞİ İDARE ŞURASI ÜYESİ AV. HANDE HANÇER:
Toplumsal refahın lakin yargının güzelleştirilmesi ile sağlanabileceğine inanıyoruz. Bu farkındalıkla önde gelen hukukçular, iş insanları, akademisyenler ve kanaat başkanları ile derneğimizin çatısı altında toplandık. Tüm sıkıntıların kökten bir biçimde çözüleceğine inandığımız 9 unsurluk tekliflerimizin birincisi yargıyı topluma kaliteli hizmet üretmeye odaklı biçimde bir daha yapılanması emeliyle sistemin merkezine bağımsız, tarafsız, düzenleyici bir kurum yerleştirdik. Bunun ismi da Adalet Yüksek Kurumu. Ayrıyeten bu çalışmada tam bağımsız yargısal meslek kuruluşlarının kurulmasını; yargının idaresine yönelik tüm kararlarının yargı kontrolüne açılması gerektiğinden hareketle Adalet Yüksek Mahkemesi kurulmasını; Anayasa Mahkemesi’nde revizyona gidilmesini; daha uzman hukukçular için kapsamlı liyakati temel aldığımız bir meslek ve performans idare sistemi oluşturulmasını; yüksek mahkemeleri yönelik atamalar ortasında liyakat ve şeffaflığı temel alan bir sistem kurulmasını; kalkınma bölgesi odaklı optimum mahkeme yapılanması ve son olarak çağdaşlaştırılmış uyuşmazlık idaresi süreci ile hukukun herkese üstün olmasını öngördük.
“En karışık davalar bile 3-4 ayda çözülebilir”
DAHA DÜZGÜN YARGI DERNEĞİ LİDERİ AV. MEHMET GÜN:
Bundan 40 yıl evvel Türkiye’nin dünya ticaretinden aldığı hisse binde 86 iken, bugün binde 85. Geride kalmamızın en değerli niçini, idare yanlışlarımız. Bunları ‘iyi yöneticiler gelsin çözelim’ diyebilir miyiz? Bizim sıkıntımız yöneticilerimizin güzel niyetli, güzel beşerler olup olmaması değil, onların basiretli, yanlışsız, bilimsel kararlar almalarını sağlayacak bir sistemi kuramamış olmamız. Bu sistemi nasıl kurarız sorusunun da tek karşılığı var: Daha yeterli yargı. Onların hukuka hesap verebilirliğini sağlayarak, basiretli karar almalarını da sağlayabiliriz. Türk iş dünyasının en temel sorunu bu. Hukuk güvenliğimiz yok. detaylarımizi emanet ettiğimiz vakit, haklarımızı koruyabileceğimiz imkanımız yok. İş dünyasında 100 kontratın 90’ı problemsiz işler. Sorun çıkan 10 mukavelenin 9’unda da iş insanları anlaşır. Yalnızca bir tanesi mahkemeye yansır. Ancak o yüzde 1, iş dünyasına 100 katı, bin katı tesir yapar. Problem de o bir davanın verdiği tesir. Bizim davalarımızı 2- 3- 4 ayda çözmeye gereksinimimiz var. Memleketler arası tecrübemle söylüyorum. Türkiye’de en karışık davalar bile 3- 4 ayda çözülebilecek bahisler. Tahkime bile gerek kalmaz. Tahkimde isabetli karar almak için bile bizim birebir hususta, uyuşmazlıklarda dürüst davranış unsuru konusunda temel ilkeyi kabul etmemiz lazım. Derneğimizin kuruluş prensibi uyuşmazlıklarda dürüstlük prensibi sorunlarımızın çözülmesi için kâfi. Onun için bizim yargılamalardaki iş yapma düzeyini harika lig düzeyine çıkarmamız gerekiyor. Bunun yolu uyuşmazlık idaresi. Bir big veri oluşturulmalı ve bu, mahkemeye gitme mümkünlüğü içeren bütün uyuşmazlıkları içermeli. bu biçimde bir sistemde taraflar birbiri ile uyuşmazlık konusunda irtibata geçerlerse, o noktada biz mahkemelerde uyuşmazlıklarımızı 45- 50 günde, büyük dediklerimizi ise en çok 3- 4 ayda yüksek isabetlilikle çözeriz. Dürüstlük unsurunu hayata geçirebilir, suiistimal olmaksızın yargıdaki iş yükünü avukatlara aktarabilir isek bu biçimde belgelerimiz hazır olur. Uzlaşmaya açık bir toplum oluruz.
“Rekabet hukuku eksikliği teşebbüslerin önünde pürüz oluşturuyor”
İŞ İNSANI NECMİ ÇALIŞKAN:
Geçmişte epey ortaklı bir yapı ile kurduğumuz şirketle alkollü içecek üretimi için müsaade müracaatında bulunduk. 1 numaralı belgeyi aldık. Bu sırada Tekel’in yüksek alkollü içkiler kısmı özelleştirme kapsamında satıldı. Özelleştirme Kanuna nazaran bir piyasa hür rekabete açılmadan özelleştirme yapılamıyor. Rekabet Konseyi bizim 1 numaralı evrakımızı münasebet gösterip, ‘bu bölüm rekabete açılmıştır’ diyerek satışı onayladı. Sonuçta bu bölümden üretime hazırlanan biroldukça şirket ziyan gördü, birçoğu tasfiye oldu, çekildi. Yerli ve ulusal dal, bir İngiliz içki devinin inhisarına devredilmiş durumda. Bununla ilgili şikayetler yaptık. Davalar açtık, 15 yıl geçti hala bir sonuç alamadık. Rekabet hukukun çalışmaması aslında Türkiye’de fazlaca başarılı olabilecek 8- 10 tane teşebbüsü perişan etti. Rekabet hukukunun bilhassa KOBİ’ler için kesinlikle çağdaş normlarla düzenlenmesi gerekiyor.
“İhtisaslaşmış hukuk beşerlerine muhtaçlık artıyor”
İŞ İNSANI SİBEL GÜÇLÜ:
Şirketimiz atölyeden endüstriye, holdinge ve halka açılmaya giden bir evrede memleketler arası hale gelmeye çalışan bir yapı içerisinde. Bütün bu adımlar farklı muhtaçlıklar getiriyor. Birinci başta mukaveleler üzerinden gelen hukuk gereksinimi çabucak sonrasında farklı noktalara gidiyor. Halka açılmak da yetmiyor. Ekstra yükler geliyor. Her şeyiniz açıkken, bu biçimde olmayan şirketlere karşı haksız rekabete maruz kalıyorsunuz. Tüm dünyada ticaret artık küreselleşirken, memleketler arası hukuk normları içerisine geriyorsunuz. COVID daha sonrası mahallileşme öne çıkarken, tüm bu yaşanan süreçler farklı hukuksal gereksinimler doğuruyor. Benim beklentim yargıçların, avukatların daha ihtisaslaşmaları.
“Oyun oynanırken kurallar değişmemeli”
HUKUKÇU, İŞ İNSANI AV. AYDIN BUĞRA İLTER:
Uyuşmazlık yönetişimi hukuk yanında bir kültür sıkıntısı. Uyuşmazlığı gerçek ve efektif yönetebilmek için altyapısında bir mukavele idaresi mutfağı olması lazım. Kontrat sürecini hakikat kurgulamalısınız. Mahkemelerin bu kadar yavaş çalışması işi yokuşa sürmek isteyenlerin işini kolaylaştırıyor. Hukuk devleti ile kanun devleti içinde kimi ‘git-gel’ler yaşıyoruz. Kanun ve mevzuat açısından da problemlerimiz var. Bunlar ilgili tarafların görüşleri de alınarak tarafsız ve kapsayıcı bir biçimde yapılmıyor. Ülkemizdeki problemlerden bir tanesi de çıkan aflar yoluyla sisteme saygılı olanların cezalandırılması. İş dünyası haksız rekabetin uygulayıcı tarafınca yaratılmış boyutuna maruz kalıyor. Toplum ve birey olarak adalete olan inanç konusunda da zahmetimiz var. Müddetlerin uzunluğu haklı olanı mahkemelerde cezalandırıyor. İş dünyası olarak alternatif uyuşmazlık hususlarına yönelebilsek epeyce daha süratli ve efektif bir tahlile kavuşmak mümkün olur. Milletlerarası sermaye açısından bakarsak ortak kurallar üzerinden yürütmek istiyorlar. Bizim de bu çerçevede yabancı sermaye çekmek ve bizim kendi iş insanımıza öngörülebilir ortam sunabilmek için oyun oynanırken oyunun kurallarını değiştirmiyor olmamız lazım. Hür piyasa iktisadının hudutlarını zorlayan düzenlemelerden de kaçınmalıyız.