bencede
New member
Hazal Yalın
Gene iki makalelik bir seçki. Birincisi, gündeme denk düşmekle kalmayıp olağanüstü bir gelişmeyi, G7 ülkelerinin Rusya’dan ham petrol ve petrol eserleri ithalatına tavan fiyat getirme sonucunı neticeleriyla bir arada ele aldığı için büyük kıymet taşıyor. Takip edebildiğim kadarıyla gelişmeleri öncesi ve daha sonrasıyla bu kadar etraflı biçimde kıymetlendiren bir makale, hiç değilse şimdiye kadar, Türkçe olarak yayınlanmadı. Makalenin tamamına yakın bir kısmını çeviriyorum; fakat şunu da eklemek gerek: Rusya, avan fiyat uygulamasıyla ortaya çıkacak boğucu durumun farkında ve bunu olağanüstü iskontolarla kapatmayı planlıyor. Aslında ne olacağı hayli evvelce aşikardı; Merkez Bankası geçen ay ortasında yayınladığı (benim de bu biçimde üzerinde değerle durduğum) iki gelecek senaryosundan birincisinde Ural petrolü fiyatlarını 60 dolar, ikincisinde (olumsuz senaryoda) 40 dolar olarak öngörmüştü. Öteki deyişle Banka, minimum 40 dolar varil fiyatında bile muhakkak bir kâr oranı yakalanacağını zımnen kabul ediyordu. Geçtiğimiz aralık ayında Güç Bakanı P. Sorokin, ham petrol maliyet fiyatlarını “15-40-45 dolar aralığında” diye açıklamıştı. Yaptırımlar daha sonrası maliyet artmak şöyleki dursun Sorokin’in alt sonuna yaklaşmış olmalı. Bu durumda Rusya’nın güç gelirlerinde yaşanacak azalmanın yıkıcı olmayacağı kabul edilebilir. Ancak bu Avrupa için tam zıddı sonuç verecektir. Gerçi bunun ABD, Britanya, Kanada ve Japonya için bir ehemmiyeti yok; birkaç kez yazdığım üzere, troykanın iki atı nereye gidiyorsa üçüncü de oraya sarfiyat, bu onun yıkımı olsa bile.
İkinci yazı EADaily’den. İ. Levitas kendine has iğneli üslubuyla geçen haftanın olaylarını kıymetlendiriyor; lakin benim dikkatimi çeken ve çevirmeye karar vermeme niye olan şey, 1812 Borodino Savaşı ile kurduğu metaforik benzerlik.
‘Rusya petrolüne tavan fiyat’
Dünyanın sınai olarak en hayli gelişmiş olan ülkelerini birleştiren G7 maliye bakanları cuma günü çevrimiçi tepe toplantısında Rusya petrolüne tavan fiyat getirmekte anlaştılar. G7 ortak bildirisine göre sınırlama Rusya’nın geliklerini ve Ukrayna’daki askeri faaliyetlerini finanse etme kapasitesini düşürmek, keza bunların dünya güç fiyatlarındaki artışa tesirini azaltmak için getirildi. …
AB üyeleri 30 Mayıs’ta 6’ncı yaptırım paketi kapsamında Rusya’dan deniz yoluyla petrol ve petrol mamüllerine ambargo getirmekte anlaşmışlardı. Yasak, Haziran’dan itibaren yürürlüğe girdi, fakat ambargodan evvel yapılan mukaveleler ve spot piyasasında tek seferlik alım muahedeleri için bir geçiş devri konulmuştu (petrol için Aralık 2022’ye, petrol eserleri için de Şubat 2023’e kadar).
Rusya’nın G7 ülkelerine petrol ve petrol eserleri arzı 214,7 milyon tona karşılık 109,5 milyar dolar olmuştu. Bu, dünya pazarına toplam ihracatın yüzde 68-70’ini teşkil ediyordu. Federal Gümrük Yönetimi (FTS) sayılarına bakılırsa geçen yıl ham petrol ve petrol eserleri ihracatı Rusya’nın toplam ihracatının yüzde 37’siydi. FTS bahardan itibaren bu istatistikleri yayınlamayı bıraktı. …
G7 ortak açıklamasında şöyleki deniyor: “Rusya’da üretilen ham petrol ve petrol mamüllerinin deniz yoluyla taşınmasına imkân sağlayan hizmetlere bütün dünyada genel bir yasak getirme istikametinde ortak siyasi niyetimizi teyit ediyoruz. Bu cins hizmetlerin sunulmasına lakin, geniş bir koalisyon tarafınca tespit edilecek bir fiyatta yahut bunun altında (sınır fiyatında) petrol ve petrol eserleri temin edilmesi halinde müsaade verilecek.” … Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF) datalarına bakılırsa şu anda limanlardan çıkan Rusya petrolünün yaklaşık yarısı Yunanlı armatörlere ilişkin tankerlerle taşınıyor. Dünyadaki tankerlerin yüzde 90’ı Londra’daki International Group of P&I Clubs sayesinde sigortalanıyor. Batı yaptırımlarına kadar AB, ABD ve Britanya, memleketler arası piyasalarda satılan Rusya petrolünün üçte ikisini taşıyorlardı. …
G7 maliye bakanları, tavan fiyat uygulamasını AB’nin Rusya petrolüne yönelik yaptırımlarının yürürlüğe girmesiyle eş vakitli (5 Aralık) getirmeyi planlıyorlar. Bütün AB ülkelerinin 6’ncı yaptırım paketinin koşullarında bu biçimde bir değişiklikte mutabık kalması gerekecek.
Bloomberg temmuz başında ABD ve AB’nin Rusya petrolünün üçüncü ülkelere satış fiyatını varil başına 40-60 dolar düzeyinde sınırlamayı öngördüğünü yazmıştı. Rusya’nın Ural marka petrolünün ortalama fiyatı temmuzda varil başına 78,4 dolar olmuştu. Bunun gerisinden Japonya Başbakanı Fumio Kisida, G7’in Rusya ham petrolünün fiyatını yarıya düşürecek bir düzenek kuracağını açıklamıştı. …
Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak’ın 1 Eylül’deki açıklamasına bakılırsa Rusyalı yetkililer G7 ve müttefiklerinin tavan fiyat getirme sonucuna karşılık olarak bunlara petrol ve petrol eserleri arzını büsbütün kesebilir. Novak, bu projeyi “bütünüyle saçma” ve “pazar sistemlerine müdahale” olarak isimlendirdi. Novak, petrol meblağlarının sınırlanması teşebbüslerinin “petrol endüstrisinin ve petrol pazarının destabilizasyonuna yol açacağını” ve bunun bedelini de evvela Avrupalı ve Amerikalı tüketicilerin ödeyeceğini ekledi.
Vladimir Putin 20 Temmuz’da batılı ülkelerin “Rusya gazında dolandıkları ilmiğe dolanmakta olduklarını” söylemiş ve bunun kararında fiyatların “arşa fırlayacağını” söylemişti. 2 Eylül itibariyle Brent marka petrol fiyatları varil başına 97 dolar düzeyinde; bu, mart ve hazirandaki tepe meblağlarının büyük ölçüde altında (bu biçimde varil başına 120 dolara çıkmıştı) lakin yıl başındaki meblağların üzerinde (ocak ayındaki fiyat aralığı 78-90 dolar).
Rusya eski başbakanı ve Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı D. Medvedev, fiyatlara limit konulması halinde pazardaki petrolün “önemli ölçüde azalacağını” meblağların ise “fazlaca daha yüksek”, varil başına 300-400 dolar olacağını söylemiş oldu. Novak da Batı tarafınca tespit edilen limit meblağların üretim maliyetinin altında olması halinde ziyanına çalışmayacaklarını söyleyerek uyardı.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland 22 Temmuz’da, Rusya petrolünün ithaline tam yasak getirilmesi halinde meblağların fırlayacağını ve bu durumda Moskova’nın öteki ülkelere, Hindistan ve Çin’e satıştan daha fazla para kazanacağını itiraf etmişti. Bu yüzden fiyat sınırlaması getirilmesinden yana olduğunu söylemişti: “bu biçimdelikle Ruslar, pazardaki varlıklarının karşılığı olan kârdan epeyce küçük bir kısmını alabilecekler.”
Ama Almanya şansölyesi Scholz, hudut fiyat uygulamasının lakin ve lakin bu uygulama bütün dünyaya yayılıp yalnızca G7 ülkelerinin değil öteki büyük alıcıların da takviyesini kazandığında işleyeceğini belirtmişti. örneğin Çin ve Hindistan 2022 mayısında Rusya petrol ve petrol eserleri alımını evvelki yılın mayısına bakılırsa mali olarak üç kat artırdılar ve toplamda 8,3 milyar dolara çıktı. The Wall Street Journal’ın bilgilerine göre batılı devlet bakılırsavlileri bu iki büyük ithalatçının fiyat sınırlamasına katılmasını beklemiyorlar. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan bir ay evvel Putin’le Soçi’de görüşmesinde iki ülke içinde güç alanında işbirliğini geliştirmekte anlaşmıştı. Bu bağlamda Türkiye, Rusya’nın en büyük petrol eserleri alıcılarından biri: 2021’de 3,7 milyar dolar petrol aldı.
Bütün bunlardan diğer, G7 sonucuna katılmayan ülkeler için Rusya petrolünde değerli bir indirim beklenebilir. Reuters’in datalarına göre Rusya petrol ve petrol eserleri ithalatına getirilen AB’nin ambargosunun yürürlüğe girmesinin arifesinde Ural petrolündeki indirim Brent marka petrolünde varil başına 18-25 dolara kadar varmış, baharda da 30-40 dolara ulaşmıştı. …
Reuters’in haziranda verdiği bir habere bakılırsa Batı ülkelerinin Rusya petrolü taşıyan tankerleri sigortalamayı reddetmesi halinde bunların yeni sigortacısı, Merkez Bankası’na ilişkin Rusya Ulusal Sigorta Şirketi (RNPK) olacak. Ancak Merkez Bankası’nın ağustosta çıkan bir raporuna göre, Rusya sigorta şirketleri ve bu devlet şirketi tarafınca sunulacak sigortaların ve reasüransların tanınmasında kuvvetlikler var. Bu kuvvetlikler Rusya sigorta ve reasürans şirketlerinin milletlerarası sıralama ajanslarında reytinglerinin bulunmamasıyla bağlantılı. …
Merkez Bankası raporunda, bu sorunun tahlili için Rusya reyting ajanslarının tanınması problemi üzerinde çalışmanın ve pazar düzeyinde dost ülkelerin reasürans şirketleriyle ilgileri düzenlemenin koşul olduğu belirtiliyor. … (T. Dzyadko, İ. Tkaçov / RBK, 2 Eylül)
‘Batı Cephesi’nde yeni bir şey yok’
“Batı Cephesi’nde yeni bir şey yok”. Bu, yüzyılın, bununla birlikte da her günün sloganı. Hem aslına bakarsanız bir tımarhanenin değiştiği nerede görülmüş?
Gene iki makalelik bir seçki. Birincisi, gündeme denk düşmekle kalmayıp olağanüstü bir gelişmeyi, G7 ülkelerinin Rusya’dan ham petrol ve petrol eserleri ithalatına tavan fiyat getirme sonucunı neticeleriyla bir arada ele aldığı için büyük kıymet taşıyor. Takip edebildiğim kadarıyla gelişmeleri öncesi ve daha sonrasıyla bu kadar etraflı biçimde kıymetlendiren bir makale, hiç değilse şimdiye kadar, Türkçe olarak yayınlanmadı. Makalenin tamamına yakın bir kısmını çeviriyorum; fakat şunu da eklemek gerek: Rusya, avan fiyat uygulamasıyla ortaya çıkacak boğucu durumun farkında ve bunu olağanüstü iskontolarla kapatmayı planlıyor. Aslında ne olacağı hayli evvelce aşikardı; Merkez Bankası geçen ay ortasında yayınladığı (benim de bu biçimde üzerinde değerle durduğum) iki gelecek senaryosundan birincisinde Ural petrolü fiyatlarını 60 dolar, ikincisinde (olumsuz senaryoda) 40 dolar olarak öngörmüştü. Öteki deyişle Banka, minimum 40 dolar varil fiyatında bile muhakkak bir kâr oranı yakalanacağını zımnen kabul ediyordu. Geçtiğimiz aralık ayında Güç Bakanı P. Sorokin, ham petrol maliyet fiyatlarını “15-40-45 dolar aralığında” diye açıklamıştı. Yaptırımlar daha sonrası maliyet artmak şöyleki dursun Sorokin’in alt sonuna yaklaşmış olmalı. Bu durumda Rusya’nın güç gelirlerinde yaşanacak azalmanın yıkıcı olmayacağı kabul edilebilir. Ancak bu Avrupa için tam zıddı sonuç verecektir. Gerçi bunun ABD, Britanya, Kanada ve Japonya için bir ehemmiyeti yok; birkaç kez yazdığım üzere, troykanın iki atı nereye gidiyorsa üçüncü de oraya sarfiyat, bu onun yıkımı olsa bile.
İkinci yazı EADaily’den. İ. Levitas kendine has iğneli üslubuyla geçen haftanın olaylarını kıymetlendiriyor; lakin benim dikkatimi çeken ve çevirmeye karar vermeme niye olan şey, 1812 Borodino Savaşı ile kurduğu metaforik benzerlik.
‘Rusya petrolüne tavan fiyat’
Dünyanın sınai olarak en hayli gelişmiş olan ülkelerini birleştiren G7 maliye bakanları cuma günü çevrimiçi tepe toplantısında Rusya petrolüne tavan fiyat getirmekte anlaştılar. G7 ortak bildirisine göre sınırlama Rusya’nın geliklerini ve Ukrayna’daki askeri faaliyetlerini finanse etme kapasitesini düşürmek, keza bunların dünya güç fiyatlarındaki artışa tesirini azaltmak için getirildi. …
AB üyeleri 30 Mayıs’ta 6’ncı yaptırım paketi kapsamında Rusya’dan deniz yoluyla petrol ve petrol mamüllerine ambargo getirmekte anlaşmışlardı. Yasak, Haziran’dan itibaren yürürlüğe girdi, fakat ambargodan evvel yapılan mukaveleler ve spot piyasasında tek seferlik alım muahedeleri için bir geçiş devri konulmuştu (petrol için Aralık 2022’ye, petrol eserleri için de Şubat 2023’e kadar).
Rusya’nın G7 ülkelerine petrol ve petrol eserleri arzı 214,7 milyon tona karşılık 109,5 milyar dolar olmuştu. Bu, dünya pazarına toplam ihracatın yüzde 68-70’ini teşkil ediyordu. Federal Gümrük Yönetimi (FTS) sayılarına bakılırsa geçen yıl ham petrol ve petrol eserleri ihracatı Rusya’nın toplam ihracatının yüzde 37’siydi. FTS bahardan itibaren bu istatistikleri yayınlamayı bıraktı. …
G7 ortak açıklamasında şöyleki deniyor: “Rusya’da üretilen ham petrol ve petrol mamüllerinin deniz yoluyla taşınmasına imkân sağlayan hizmetlere bütün dünyada genel bir yasak getirme istikametinde ortak siyasi niyetimizi teyit ediyoruz. Bu cins hizmetlerin sunulmasına lakin, geniş bir koalisyon tarafınca tespit edilecek bir fiyatta yahut bunun altında (sınır fiyatında) petrol ve petrol eserleri temin edilmesi halinde müsaade verilecek.” … Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF) datalarına bakılırsa şu anda limanlardan çıkan Rusya petrolünün yaklaşık yarısı Yunanlı armatörlere ilişkin tankerlerle taşınıyor. Dünyadaki tankerlerin yüzde 90’ı Londra’daki International Group of P&I Clubs sayesinde sigortalanıyor. Batı yaptırımlarına kadar AB, ABD ve Britanya, memleketler arası piyasalarda satılan Rusya petrolünün üçte ikisini taşıyorlardı. …
G7 maliye bakanları, tavan fiyat uygulamasını AB’nin Rusya petrolüne yönelik yaptırımlarının yürürlüğe girmesiyle eş vakitli (5 Aralık) getirmeyi planlıyorlar. Bütün AB ülkelerinin 6’ncı yaptırım paketinin koşullarında bu biçimde bir değişiklikte mutabık kalması gerekecek.
Bloomberg temmuz başında ABD ve AB’nin Rusya petrolünün üçüncü ülkelere satış fiyatını varil başına 40-60 dolar düzeyinde sınırlamayı öngördüğünü yazmıştı. Rusya’nın Ural marka petrolünün ortalama fiyatı temmuzda varil başına 78,4 dolar olmuştu. Bunun gerisinden Japonya Başbakanı Fumio Kisida, G7’in Rusya ham petrolünün fiyatını yarıya düşürecek bir düzenek kuracağını açıklamıştı. …
Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak’ın 1 Eylül’deki açıklamasına bakılırsa Rusyalı yetkililer G7 ve müttefiklerinin tavan fiyat getirme sonucuna karşılık olarak bunlara petrol ve petrol eserleri arzını büsbütün kesebilir. Novak, bu projeyi “bütünüyle saçma” ve “pazar sistemlerine müdahale” olarak isimlendirdi. Novak, petrol meblağlarının sınırlanması teşebbüslerinin “petrol endüstrisinin ve petrol pazarının destabilizasyonuna yol açacağını” ve bunun bedelini de evvela Avrupalı ve Amerikalı tüketicilerin ödeyeceğini ekledi.
Vladimir Putin 20 Temmuz’da batılı ülkelerin “Rusya gazında dolandıkları ilmiğe dolanmakta olduklarını” söylemiş ve bunun kararında fiyatların “arşa fırlayacağını” söylemişti. 2 Eylül itibariyle Brent marka petrol fiyatları varil başına 97 dolar düzeyinde; bu, mart ve hazirandaki tepe meblağlarının büyük ölçüde altında (bu biçimde varil başına 120 dolara çıkmıştı) lakin yıl başındaki meblağların üzerinde (ocak ayındaki fiyat aralığı 78-90 dolar).
Rusya eski başbakanı ve Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı D. Medvedev, fiyatlara limit konulması halinde pazardaki petrolün “önemli ölçüde azalacağını” meblağların ise “fazlaca daha yüksek”, varil başına 300-400 dolar olacağını söylemiş oldu. Novak da Batı tarafınca tespit edilen limit meblağların üretim maliyetinin altında olması halinde ziyanına çalışmayacaklarını söyleyerek uyardı.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland 22 Temmuz’da, Rusya petrolünün ithaline tam yasak getirilmesi halinde meblağların fırlayacağını ve bu durumda Moskova’nın öteki ülkelere, Hindistan ve Çin’e satıştan daha fazla para kazanacağını itiraf etmişti. Bu yüzden fiyat sınırlaması getirilmesinden yana olduğunu söylemişti: “bu biçimdelikle Ruslar, pazardaki varlıklarının karşılığı olan kârdan epeyce küçük bir kısmını alabilecekler.”
Ama Almanya şansölyesi Scholz, hudut fiyat uygulamasının lakin ve lakin bu uygulama bütün dünyaya yayılıp yalnızca G7 ülkelerinin değil öteki büyük alıcıların da takviyesini kazandığında işleyeceğini belirtmişti. örneğin Çin ve Hindistan 2022 mayısında Rusya petrol ve petrol eserleri alımını evvelki yılın mayısına bakılırsa mali olarak üç kat artırdılar ve toplamda 8,3 milyar dolara çıktı. The Wall Street Journal’ın bilgilerine göre batılı devlet bakılırsavlileri bu iki büyük ithalatçının fiyat sınırlamasına katılmasını beklemiyorlar. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan bir ay evvel Putin’le Soçi’de görüşmesinde iki ülke içinde güç alanında işbirliğini geliştirmekte anlaşmıştı. Bu bağlamda Türkiye, Rusya’nın en büyük petrol eserleri alıcılarından biri: 2021’de 3,7 milyar dolar petrol aldı.
Bütün bunlardan diğer, G7 sonucuna katılmayan ülkeler için Rusya petrolünde değerli bir indirim beklenebilir. Reuters’in datalarına göre Rusya petrol ve petrol eserleri ithalatına getirilen AB’nin ambargosunun yürürlüğe girmesinin arifesinde Ural petrolündeki indirim Brent marka petrolünde varil başına 18-25 dolara kadar varmış, baharda da 30-40 dolara ulaşmıştı. …
Reuters’in haziranda verdiği bir habere bakılırsa Batı ülkelerinin Rusya petrolü taşıyan tankerleri sigortalamayı reddetmesi halinde bunların yeni sigortacısı, Merkez Bankası’na ilişkin Rusya Ulusal Sigorta Şirketi (RNPK) olacak. Ancak Merkez Bankası’nın ağustosta çıkan bir raporuna göre, Rusya sigorta şirketleri ve bu devlet şirketi tarafınca sunulacak sigortaların ve reasüransların tanınmasında kuvvetlikler var. Bu kuvvetlikler Rusya sigorta ve reasürans şirketlerinin milletlerarası sıralama ajanslarında reytinglerinin bulunmamasıyla bağlantılı. …
Merkez Bankası raporunda, bu sorunun tahlili için Rusya reyting ajanslarının tanınması problemi üzerinde çalışmanın ve pazar düzeyinde dost ülkelerin reasürans şirketleriyle ilgileri düzenlemenin koşul olduğu belirtiliyor. … (T. Dzyadko, İ. Tkaçov / RBK, 2 Eylül)
‘Batı Cephesi’nde yeni bir şey yok’
“Batı Cephesi’nde yeni bir şey yok”. Bu, yüzyılın, bununla birlikte da her günün sloganı. Hem aslına bakarsanız bir tımarhanenin değiştiği nerede görülmüş?
- RİA’nın Herson SBU dairesinin, daire çalışanları tarafınca özel operasyon başladıktan daha sonra kaçarlarken atılan saklı evraklarına dayanarak verdiği habere nazaran Ukrayna istihbaratı Ukraynalıların öteki ülkelerin vatandaşlığını almasını önlemek için, sipariş yazıları da kapsayan özel bir operasyon yürüttü: “En tehlikeli eğilim, Ukrayna vatandaşlarının, potansiyel olarak ülkemizin bir kısmında hak argüman edebilecek komşu ülkelerin (Rusya Federasyonu, Romanya, Macaristan, Polonya) pasaportlarını almasıdır.”
- The Scotsman gazetesinin bildirdiğine bakılırsa Ukraynalı mültecilerin süreksiz olarak yerleştirildiği yeni bir yolcu gemisi daha İskoçya’ya ulaştı. Daha evvel de Amsterdam belediye meclisinin ülkede yer kalmadığı için en az 1000 kişiyi süreksiz olarak bir gemiye yerleştirmeye karar verdiği açıklanmıştı.
- Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitriy Kuleba, Danimarkalı meslektaşı Jeppe Kufod’un Kiev’e gelmesinden ötürü memnuniyetlerini tabir etti. Kuleba Twitter’da, “Vikingler vaktinden beri Ukraynalılar ve Danimarkalılar bir arada daha kuvvetliler,” diye yazdı.
- Zelenskiy: “Ukrayna, Zaporoje nükleer santraline sahip olsaydı, İtalya’ya elektrik verebilirdi.”
- G7 ülkeleri maliye bakanları, Rusya’dan alınacak petrol ve gaza tavan fiyat getirme niyetini … teyit ettiler. bu biçimdece G7 ülkeleri Rusya’nın gelirlerine darbe indirmek istiyorlar.