Rusya basınında geçen hafta: ‘Lojistik sorunu çözülüyor’

bencede

New member
Hazal Yalın

Yılın son seçkisindeki bütün yazılar, direkt ya da dolaylı olarak Türkiye-Rusya ilgilerini ilgilendiriyor.



İzvestiya’da yazan Mark Veşnyakov, Asia Import Group isimli lojistik şirketinin ticari müdürü. Veşnyakov, milletlerarası tedarik zincirinin yaptırımlarla değişmesinin sonuçlarını ele alıyor ve en genelde Rusya açısından optimist bir tablo çiziyor. Kommersant’ta A. Uşakov da birebir mevzuyu inceliyor ve aşağı üst birebir sonuçlara varıyor. Rusya Adalet Bakanlığı’nın “yabancı acentası” listesinde bulunan Rosbalt, “Master pera” isimli telegram kanalından BDT ülkelerinin geleceğiyle ilgili bir yorumu eksiksiz yayınlamış, ben de bu değerli yorumu eksiksiz çeviriyorum.

Seçkinin son yazısı, Vedomosti’de İ. Lakstıgal, A. Nikolskiy imzasıyla çıktı. Vedomosti’nin muhabirleri Rusya-Türkiye-Suriye içinde Moskova görüşmelerine dair İMEMO kıdemli çalışanlarından Viktor Nadein-Rayevskiy ve Rusya Dış Münasebetler Kurulu uzmanı Kirill Semyonov’un görüşlerini almışlar; büyük dikkat çekeceğine kuşku yok.

‘Lojistik sorunu çözülüyor’

2022’de lojistik hizmetler pazarı yeni kurallar altında yeni bir düzenlemeden geçti. Yurtharicinden Rusya’ya, bir fazlaca bildik yük nakliyeciliği yolunu unutmak gerekti, Avrupa’dan tedariklerin ödenmesinde kuvvetlikler ortaya çıktı. TNT, FedEx, UPS, MSC, Maersk vb. üzere büyük oyuncular Rusya’dan çıktılar. Ve bu, lojistikçilerin yüz yüze gelmesi gereken kuvvetliklerin yalnızca küçük bir kısmı.

Tabii yıl sonuna yanlışsız durum düzelmeye başladı; tedarikçiler işlerinin bir epey veçhesini tekrar gözden geçirdiler, tedarik yollarını değiştirdiler.

Bu yıl yük nakliyatı için Türkiye gerçek bir hub oldu. Yurtharicinden Rusya’ya tedarik sağlanmasında Avrupa ülkeleriyle faal dış iktisadi faaliyetleri bulunan Kırgızistan da yardımcı oluyor. AB’den yük nakliyatı sorununun tahliline kısmen Kazakistan da yardımcı oldu. Değişiktir, oyuna İran da katıldı. bu biçimdelikle Rusya’ya emtia yollanması yollarının sayısı artıyor, bunların birden fazla da doğu ülkeleri üzerinden.

Bu devletler 2024’te de emtia nakliyeciliğinde ve bu kapsamda ivme kazanacak olan paralel ithalatta Rusya’ya faal biçimde yardıma devam edecekler. Dahası, Rusya ile daha etkin iş yapmaya hazır olan İran ve Türkiye üzerinden yük akışı da daha hayli artacak.

Rusya ve BAE içindeki dış ticaret hacminin büyümesi de devam edecek. Bu hacim BAE’den Rusya’ya paralel ithalat kapsamında yabancı araba markalarının tedarikinin artışı yardımıyla gelişiyor. …

Büyük yabancı nakliyat şirketlerinin Rusya’daki faaliyetlerini durdurması sorunu de muvaffakiyetle çözüldü. Bunların işini o kadar büyük olmayan ve o kadar tanınmayan öteki şirketler yerine getirdi; bunlar içinde bir epey Çinli şirket de var. …

Çin tedricen lakin kararlı bir biçimde Rusya’nın en büyük ticaret ortağı haline geliyor. … Özellikle da Rusya’dan ayrılan bir hayli yabancı nakliyecilik şirketi Çin’e emtia taşımaya devam edecekler ve konteynerler oradan yeniden paketlenerek ülkemize gelecek. …

Ayrıca tahminen de ödemeleri kripto para üzerinden yapabileceğiz. Şayet ithal mallarının bu ödeme yolu Duma’da vaat edildiği üzere yasallaşırsa. … (M. Veşnyakov / İzvestiya, 28 Aralık)

‘Uluslararası tedarik zincirinde Kuzey-Güney Koridoru’nun güçlenen rolü’


Rosstat datalarına bakılırsa Rusya nakliyesi ile taşınan yüklerin hacmi 2022’nin 10 ayında 6,55 milyar ton oldu; bu, geçen yılın birebir devrine bakılırsa yüzde 1,1 daha az. Bu yıl en güçlü durum memleketler arası lojistik hizmetlerinde ortaya çıktı; baharda getirilen yaptırımlarla birlikte Rusya’ya ithalat-ihracat hacmi neredeyse yarı yarıya düştü. Lakin durum çabucak sonrasında düzelmeye başladı; pazardaki oyuncular yıl sonunda sınıraşırı nakliyattaki daralmanın geçen yıla göre yüzde 15-20 kadar olmasını bekliyorlar.

Uluslararası tedarik zincirinin bir daha tesisi yeni yollar arayışıyla gerçekleşiyor. …

Daha evvel Rusya’ya memleketler arası tedarikte kilit rolü kuzey-batı istikameti oynuyordu. Sınıraşırı yükler bu istikamette yalnızca Avrupa’dan değil bütün dünyadan geliyordu … ve buradan kara ve demiryollarıyla Rusya’ya dağılıyordu.

Bahardan beri bu yol yaptırım darbesi altında. Infoline bilgilerine nazaran kuzey-batı istikametinden karayolu yük nakliyeciliği ortalama yüzde 40 azaldı. Konteyner nakliyatında yalnızca Petersburg limanları alışkın oldukları hacimden yüzde 50-70 kaybettiler. Yeni kaidelerde memleketler arası yük nakliyatı yeni yollara geçiyor. Güney istikametinde tedarikte Türkiye kıymetli bir rol oynamaya başlıyor. Rusya Federal Gümrük Hizmetleri datalarına göre geçen yıl Rusya ile Türkiye içindeki ticaret hacmi 23,3 milyar dolarken bu yıl neredeyse 3 kat artarak 60 milyar doları aştı. …

Delovıye Linii şirketler kümesi genel müdürü Farid Madani’ye nazaran: “Türkiye, Rusya ile Avrupa ülkeleri içinde transit köprüsü rolünü üstüne alan yeni bir lojistik hub oldu. Bizim analistlerimize nazaran bu istikamette talep ortalama yüzde 30 arttı.” …

Gelecek vaat eden başka güney istikametleri ortasına İran ve Hindistan da katılabilir. Rusya’yı bu ülkelerle Kuzey-Güney Koridoru bağlıyor. … Geçtiğimiz yıl Avrasya Kalkınma Bankası, 2030’a kadar bu yoldan yük nakliyatının 14,6 milyon tonu bulacağını varsayım etmişti. Lakin banka bugün varsayımını yeniliyor ve bu dataların yüzde 30-50 artarak 20 milyon tonu aşabileceğini bildiriyor.

Güney istikametinde nakliyatın gelişmesine en büyük pürüz, altyapının gelişkin olmayışı. Rusya’nın Azak ve Karadeniz’deki limanları nakliye artışının altından zorlukla kalkıyor. Baharda Rusya’nın bölgedeki büyük limanı Novorossiysk’in de yaptırım altına girmesi bu durumu güçleştiriyor. …

Mali süreçlerdeki sorunların tahlili de tedricen mümkün hale geliyor. Yeni istikametler yaptırım baskısından ve batı paralarıyla hesap riskinden kurtulmaya imkân sağlıyor. (A. Uşakov / Kommersant, 28 Aralık)

‘BDT’nin geleceği


Bu yıl şubat ayına kadar BDT ülkeleri Rusya’ya, Rusya’nın onlara duyduğundan daha hayli gereksinim duyuyorlardı; ancak artık Rusya onlara, onların Rusya’ya duyduğundan daha fazlaca muhtaç. Ukrayna’daki çatışma, Rusya ve batı içinde karşı karşıya geliş, yaptırımlar ve ikincil yaptırımlar BDT ve onun türev yapıları çerçevesinde entegrasyonu zorlaştırmakla kalmadı, komşuları birincinin rahatsızlık verici bir duruma soktu, daha sonra da makus ve daha makus içinde bir tercihe itmeye başladı.

normal olarak ne Kazakistan ne Ermenistan ne Kırgızistan ne de öbür eski Sovyet cumhuriyetleri Rusya ile iktisadi ve başka bağları kopartma ve bu biçimdelikle memleketler arası batı koalisyonu karşısında hesap vermek arayışında değil. Fakat BDT üyeleri eski bağ modelini devam ettirmeyi de istemiyorlar ve bunu yapamazlar, zira riskler avantajların önüne geçmeye başladı.

Kuşkusuz sıkıntı yalnızca batının iktisaden daha kuvvetli olması ve bu yüzden, başlamış bulunan amansız çabada daha varlıklı ve gelecek vaat eden bir önderliğe odaklanılması değil. Aslında BDT ortakları klasik şemaya nazaran daha hayli hareket alanına sahipler; hem kudretli Çin var, hem başka bir yerde duran Türkiye, hem kuvvetli Hindistan. Jeopolitik oldukçakutupluluğun öbür büyük yarışmacıları da Rusya ile AB ve ABD üzere birleşik bir kamp oluştursalar BDT de monolitik bir yapı olurdu; yakın komşulara, bilhassa de Çin ve Rusya içinde sıkışmış olanların diğer gidecek yeri olmazdı.

Ama batı aksisi kamp dağınık yahut en azından karşı bir güç olarak birleşik bir yapı biçiminde ortaya çıkmıyor. Doğu problemi bilindiği üzere ince bir sıkıntı; inceldiği yerden de patlar. Bu yüzden BDT ortakları istesinler istemesinler gözlerini etraflarında gezdirmeliler, bunu yaparken de kâh batı oryantasyonuna giriyorlar kâh Çin’in çimenliğinde yürüyorlar.

Komşular bunu yaparken atalet kuvvetiyle, bu yıl öteki işlerle meşgul olsa da kolu hiç de kısalmamış bulunan Moskova’ya her ihtimale karşı boyun eğmeye devam ediyorlar. Bu atalet, BDT’nin formel statüsünü müdafaaya şimdilik yetiyor, lakin güç sonsuz değil; BDT sistemini korumak yahut yeni baştan başlatmak için gereğince yeni momentum bulunmazsa er ya da geç kâğıt üzerinde kalacaktır. (Master pera / akt. Rosbalt, 29 Aralık)

‘ABD’yi hami seçenlerin menfaatlerini tatmin etmek mümkün değil’


28 Aralık’ta Moskova’da Rusya, Suriye ve Türkiye savunma bakanları Sergey Şoygu, Ali Mahmud Abbas ve Hulusi Akar içinde üçlü görüşmeler yapıldı. … Buna paralel olarak üç ülkenin istihbarat liderleri, Rusya Dış İstihbarat Hizmetleri Yöneticisi Sergey Narışkin, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve Suriye Askeri İstihbarat Şefi Rafik Şahad da bir ortaya geldiler.

Rusya Savunma Bakanlığı, gerçekleşen görüşmenin yapan nitelikte olduğunu belirtti ve Suriye’deki durumun istikrara kavuşturulması için bu formatta karşılıklı bağlantıların devam etmesinin zorunlu olduğunu bildirdi.

Türkiye Savunma Bakanlığı Basın Ofisi, sitesinde, tepede “Suriye krizi, mülteciler sorunu ve Suriye’deki bütün terörist örgütlerle uğraşta ortak çabaların” görüşüldüğünü deklare etti. …

Bakanlık açıklamasında, Moskova’daki üçlü görüşmelerin sonuçları kapsamında “Suriye’de ve bir bütün olarak bölgede istikrarın tesisi ve devamı için üçlü formatta görüşmelerin devamında mutabık kalındı,” dendi.

15 Aralık’ta Erdoğan … “siyasette küslük olmaz” demişti. Bu, Başar Esad’ın Suriye devlet başkanlığı nazaranvinden ayrılması için daha evvelki taleplerine atıf üzere görünüyor. …

25 Aralık’ta Daily Sabah, Ankara ile Moskova’nın Türkiye’nin muhtemel sınırötesi operasyonu için Suriye hava alanının açılması üzerine görüştüklerini yazmıştı.

Rusya Bilimler Akademisi Dünya İktisadı ve Memleketler arası Bağlantılar Ulusal Araştırma Enstitüsü (İMEMO) kıdemli çalışanlarından Viktor Nadein-Rayevskiy, Türkiye’nin … operasyon öncesi, 2015’ten beri Suriye’de bu ülkenin resmi yetkililerinin davetiyle bulunan Rusya ile mutabakata varmanın zaruretini anladığını söylüyor. Nadein-Rayevskiy Türklerin bilhassa Rusya hava savunmasıyla karşılaşılabilecek tatsız durumlardan kaçınmak istediğini belirtiyor. Başka bir problem de Türkiye’nin kara harekâtının Suriye’nin kuzeyinde hali hazırda vekilleri ve kendi ordusu tarafınca işgal edilmiş olanlardan diğer bölgelerin de işgali kuşkusunu doğurması, lakin uzman, Rusya’nın bu istikamette yürümeye istekli olmadığını söylüyor. Nadein-Rayevskiy’e bakılırsa Suriye ordu ve istihbarat temsilcilerinin doruğa katılmış olmaları işin işgale varmayacağı ve Suriye Arap Ordusu’nun Moskova’nın takviyesiyle hudut güvenliğini Türkiye’nin müdahalesi olmaksızın sağlayacağı umudunu veriyor. …

Rusya Dış Alakalar Kurulu uzmanı Kirill Semyonov’a bakılırsa … bütün taraflar için en avantajlı tahlil, Menbiç ve Tel Rifat’ın SDF/YPG/PKK ile alakalı bütün lokal kümelerin mutlak silahsızlandırılmasıyla birlikte tam bir hükümet denetimi tesis edilmesi olacak. Suriye Kürtleri olağan olarak kendi menfaatlerinin ihlal edildiğini düşünebilir ve Şam’la görüşmelerden vazgeçebilir, lakin mevcut durumda bütün aktörlerin, özellikle da ABD’yi hami olarak kendileri seçenlerin menfaatlerini tatmin etmek mümkün değil. … (İ. Lakstıgal, A. Nikolskiy / Vedomosti, 28 Aralık)