Rekabet’ten tarım için Avrupa Birliği önerisi

Beykozlu

New member
Tarım mamüllerindeki fiyat değişikliklerinin çoğunlukla Rekabet Şurası gündemini meşgul etmesi, yürütülen ön araştırma ve soruşturmalarda yapısal birtakım meselelere işaret edilmesi niçiniyle bahsin bir dal incelemesi kapsamında ele alınması muhtaçlığı doğdu. Bu kapsamda “Yaş Zerzevat ve Meyve Dal İncelemesi En son Raporu” hazırlandı.

Raporda, ziraî eser piyasalarında tüm dünyadakine emsal meselelerin yanı sıra Türkiye özelinde, ziraî iş gücünün ve ekilebilir alanların azaldığı, piyasada şeffaflığının düşük olduğu ve üreticilerin finansman meselelerinin bulunduğu vurgulandı.

Temel girdi kalemlerinde ithalata bağımlılığın yüksek olduğu belirtilen raporda, tarım dalında girdi piyasalarının oligopol bir görünüm arz ettiği, üreticilerin hem girdi tedarikçileri birebir vakitte alıcılar karşısında epey düşük pazarlık talihine sahip oldukları tabir edildi.

Ziraî eser piyasalarının yapısı gereği iklim, hava şartları, hastalık üzere faktörlerden direkt etkilendiği, bunun kararında eser meblağlarında istikrarsızlığın yaşandığına işaret edilen raporda, tedarik zincirinin öteki halkalarının tersine üretime ait meselelere piyasa sistemi ortasında tahlil bulmanın sıkıntı olacağı, bu niçinle dalda mutlak suretle düzenlemelere gereksinim duyulduğunun altı çizildi.

AB tecrübesi vurgusu

Ziraî üretimde üreticilerin güçlendirilmesine yönelik gereksinimlerin belirlenmesinde Avrupa Birliği (AB) tecrübesinden faydalanılabileceği, AB’nin tarım ıslahatının temelinde çiftçilerin güçlendirilmesinin “üretici birlikleri ve kooperatifler” eliyle yürütüldüğü aktarılan raporda, üretici örgütlerinin üretim, planlama ve tedarik zincirinin uzunluğunun kısaltılması üzere konularda faal rol almasının son tüketici meblağlarında da iyileşmelere niye olacağına işaret edildi.

AB’nin tarım ıslahatının bir başka kıymetli ayağının haksız ticaret uygulamalarına yönelik düzenlemelerden oluştuğunun altı çizilen raporda, Türkiye’de ziraî eserlere yönelik üretici birliklerinin ve kooperatiflerin bir daha yapılandırılması, ziraî siyasetlerin bu örgütler üzerinden yürütülmesi, üreticilerin çeşitli siyasetlerle güçlendirilmesi ve haksız ticaret uygulamalarına yönelik düzenlemeler yapılması tavsiye edildi.

“Üretici örgütlerini merkeze alan bir anlayış hayata geçirilmeli”

Raporda, tespit edilen problemlere yönelik yapısal tahlillerin odak noktasının hakikat ziraî formüller barındıran ve “üretici organizasyonları” ile “üretim planlamasını” merkeze alan bir anlayışın hayata geçirilmesi olduğu söz edildi.

Ulusal rekabet siyasetinin tesirli uygulanması için tarım dalının kendine mahsus meselelerinin göz gerisi edilmemesi gerektiğine vurgu yapılan raporda, tarım dalında faaliyet gösteren nüfusun toplumsal ve ekonomik haklarını yakından ilgilendiren kaidelerin geliştirilmesi, adil, rekabet edilebilir ve sürdürülebilir bir piyasa ortamının pazarın bütün iştirakçileri için temin edilebilmesinin değerli başlangıç noktalarından birini teşkil ettiği bildirildi.

Bu emelle ziraî nüfusun varlığı ve devamı için çiftçilere ekonomik faaliyetlerini sürdürebilmeleri emeliyle takviye sağlanması ve hayat standartlarının yükseltilmesi gerektiğine dikkat çekilen raporda, çiftçiliğin cazip bir faaliyet alanı haline getirilmesi gerekliliğinin altı çizildi. Ayrıyeten ziraî üretimde birinci evrede gelir ve fiyat düşüklüğünün tespit edildiği, tarımla uğraşan nüfusun azalmasının da bu meselelerin bir kararı olduğu söz edildi.

“Üreticiler tedarik zincirinde yer almalı”

Raporda, ziraî üretimle ilgili bir başka sorunun ise son tüketiciye ulaşan fiyatlar sonucunda yaratılan toplam katma kıymetten çiftçilerin aldığı hissenin düşüklüğü olduğu vurgulandı.

Ziraî üretim kararında ortaya çıkan katma bedelin dağılımında üreticilerin başat rol oynayacağı yapıya geçilmesinin de mecburî olduğu belirtilen raporda, bu durumun da üretici tertiplerinin, tedarik zinciri ortasında aracıların oynadığı rolü üstlenmesiyle mümkün olacağı kaydedildi.