Nikriz Hangi Nota ?

Sevval

New member
\Nikriz Hangi Nota?\

Nikriz, Türk müziğinde özellikle makamlar arasında önemli bir yer tutan ve zengin bir melodi yapısına sahip olan bir makamdır. Her ne kadar batı müziğiyle karşılaştırıldığında daha az bilinse de, Osmanlı İmparatorluğu ve Türk halk müziği geleneklerinde oldukça yaygın bir kullanım alanı bulur. Bu makamın özelliği, içerisinde barındırdığı özgün notalar ve bunların oluşturduğu duygusal etki ile dikkat çeker. Nikriz makamı hakkında daha derinlemesine bilgi verirken, bu makamın hangi nota ile başladığı ve nasıl bir yapıya sahip olduğu gibi sorulara da odaklanmak önemlidir.

\Nikriz Makamının Genel Özellikleri\

Nikriz makamı, genellikle duygusal yoğunluğu yüksek, dramatik bir etki yaratma potansiyeline sahip bir makam olarak bilinir. Bu makam, özellikle Türk sanat müziği eserlerinde sıkça kullanılır. Nikriz’in kendine has özelliği, batı müziğindeki majör ve minör skalara benzer ancak onlardan farklı bir yapıyı ifade etmesidir. Türk müziğindeki makamlar, daha çok bir dizi ve bir dizi içindeki sesler ile ilişkili olarak tanımlanır.

Nikriz makamı, bazen "Nikriz-Şedd" olarak da anılabilir, çünkü belirli bir modülasyon yapısı içerir. Nikriz’in belirgin özelliklerinden biri, notaların hem çabuk hem de yavaş bir biçimde geçiş yapabilmesidir. Bu durum, melodilerin duygusal değişkenliğini artırır ve daha zengin bir müzikal ifade alanı oluşturur. Makam, özellikle çeşitli enstrümanlar ve vokallerle birleştiğinde bu dinamikleri daha da fazla hissedilir kılar.

\Nikriz Makamı Hangi Nota ile Başlar?\

Nikriz makamı, genellikle **Re** notasından başlar ve bu notayı bir ana nota olarak kabul ederiz. Bu, onun temel yapısını oluşturan ana tınıdır. Nikriz makamının notalarındaki en belirgin özellik, **Re** notasından başlayıp **Mi**, **Fa** ve **Sol** notalarına kadar bir dizi oluşturmasıdır. Bununla birlikte, makamda **La** ve **Do** notaları da bulunur, ancak bunlar genellikle "görünen" ya da "kapsanan" notalar değil, geçici tonlar olarak değerlendirilir.

Bu makamın başlama notası olan **Re**, onu diğer makamlarla karşılaştırıldığında özgün kılar. Zira Türk müziğindeki diğer pek çok makam da genellikle **Re** notasından başlar ancak Nikriz makamında, bu nota daha belirgin bir şekilde ana nota olarak kabul edilir ve melodik dizilim bu eksende şekillenir.

\Nikriz’in Karakteristik Notaları Nelerdir?\

Nikriz makamının temel karakteristik notaları, aslında makamın içindeki duygusal derinliği temsil eder. Bu makam, oldukça geniş bir ifade yelpazesi sunar ve melodinin gelişiminde kullanılan bu notalar arasındaki geçişler oldukça önemlidir. Nikriz makamındaki başlıca notalar şunlardır:

1. **Re** – Ana nota (bazı yorumlarda birincil nota olarak kabul edilir)

2. **Mi** – Yüksek bir tınıya sahiptir ve genellikle bir yükselme hareketini ifade eder.

3. **Fa** – Bu nota, makamın temel melodik yapısını destekler.

4. **Sol** – Nikriz makamının en belirgin notalarından biridir ve melodinin zirve noktalarını ifade edebilir.

5. **La** – Geçici bir tını olarak bazen bu nota kullanılır.

6. **Do** – Bağımsız bir nota değil, genellikle geçici olarak duyulur.

Nikriz makamının özelliği, bu notaların arasındaki geçişlerin, duygusal bir gerilim yaratacak şekilde yapılmasıdır. Örneğin, **Re** notasından **Mi** ve **Fa** notalarına geçiş, melodinin dramatik bir tını oluşturmasına yardımcı olur. **Sol** notası ise, bazen yüksek sesle ifade edilerek dinleyiciye bir yükselme ve coşku hissi verir.

\Nikriz Makamı ile Benzer Makamlar Arasındaki Farklar\

Türk müziği, birçok farklı makamın yer aldığı geniş bir repertuara sahiptir. Nikriz makamı da bu makamlar arasında kendine özgü bir yer tutar. Bununla birlikte, Nikriz makamı ile benzer diğer makamlar arasında dikkat çeken bazı farklar vardır. Bunlar, makamların tını yapıları, notaların dizilimi ve melodik ifadelerindeki ince farklarla kendini gösterir.

Örneğin, Nikriz ile **Hüseyni** makamı arasında bazı benzerlikler olsa da, Hüseyni makamı daha çok majör tınılar ve ışık dolu melodilerle tanımlanır. Nikriz ise daha çok dramatik ve duygusal açıdan yoğun bir yapıdadır. **Saba** makamı da bir başka benzer makam olarak öne çıkar, ancak Saba makamı daha çok özgün ve mistik bir tınıya sahiptir, Nikriz ise daha sıcak ve zengin bir melodik yapıyı barındırır.

Bir başka benzer makam ise **Bünyan** makamıdır. Bünyan, Nikriz'e benzer notalara sahip olsa da, bu iki makam arasında belirgin bir fark, Bünyan’ın melodik yapısının daha geniş ve daha özgür bir şekilde hareket etmesidir. Nikriz’in yapısı ise daha çok belirgin tonlar etrafında şekillenir ve bazen tekdüzelik izlenimi verebilir.

\Nikriz Makamının Duygusal Etkileri\

Nikriz makamı, özellikle müzikle duygusal bir bağ kurmak isteyen dinleyiciler için etkileyici bir makamdır. Makamın notaları, içindeki gerilim ve çözülme anlarıyla insan ruhunu derinden etkileyebilir. Bu makam, genellikle hüzünlü, melankolik ya da dram dolu eserlerde kullanılır. Ayrıca, bir yükselme ya da coşku anı yaratmak için de tercih edilir.

Nikriz’in tınısı, dinleyiciye hem bir rahatlama hem de bir gerilim yaratma arasında geçiş yapma fırsatı verir. Bu, ona derin bir duygusal etki kazandıran unsurlardan biridir. Özellikle piyano, kanun ya da ud gibi enstrümanlarla icra edilen Nikriz makamı, duygu yoğunluğunun zirveye ulaştığı anlar yaratabilir.

\Sonuç\

Nikriz makamı, Türk müziğinde benzersiz bir yere sahip olan, melodik yapısı ve duygusal derinliğiyle dikkat çeken bir makamdır. **Re** notasından başlayan bu makam, melodik ve duygusal yönleriyle Türk sanat müziği repertuarında önemli bir rol oynar. Nikriz’in içindeki geçişler ve notaların birleşimi, dinleyiciye güçlü bir duygusal deneyim sunar. Makamın benzer diğer makamlarla olan farkları ve kullanım alanları, onu müzikteki zengin çeşitlilik içinde özel kılar.