Kürt ’İsveç Kralı’: Her aileden bir yazılımcı çıkacak

bencede

New member
Ahmet Tirej Kaya

İSVEÇ
– ‘İsveç Kralı’, Twitter’da gezerken önünüze düşmesi beklenen hesaplardan birisi. Keyifli paylaşımların ve yazılım alanına dair içeriklerin gerisinde bir göç hikayesi yatıyor. beraberinde bir muvaffakiyet öyküsü…



Mehmet Can Seyhan, nam-ı öteki ‘İsveç Kralı’, 1990’lı senelerda Ağrı’nın bir köyünde başlayan hayatı boyunca akranları ve hemşerileri üzere epeyce farklı işlerde çalışmak zorunda kaldı. Bir taraftan da eğitimini sürdürdü. Ağabeyinin teklifiyle yazılım mühendisliği okudu. Bu teklifin akabinde hayatı büsbütün değişti. Binlerce çocuk ve yetişkine verdiği eğitimlerle öbür insanların hayatını da değiştirdi. Bu şahıslar içinde ilkokul mezunundan lise mezununa, avukatından öğretmenine hayli farklı kesitlerden beşerler yer alıyor.

Mehmet Can Seyhan’ın hayatı kişisel bir kıssayı anlattığı kadar, toplumsal bir müddetcin gelişmenine de ışık tutuyor.

Biraz kendinden bahseder misin? İsveç’e gelene kadarki hayat öykünden…

1994 yılında Ağrı’nın bir köyünde doğdum. Beşinci sınıfa kadar orada okuduktan daha sonra 10 yaşındayken, 2004 yılında İstanbul’a taşındık. daha sonrasındası doğudan batıya göç eden ailelerin klasik hayat öyküleri üzere aslında. Genelde ilkokul bitirildikten daha sonra çalışmaya başlanıyordu. Benim de o denli oldu. İş hayatına girdim, çalışmaya başladım. İki yıl geçtikten daha sonra hem okuyup hem çalışmak istedim.

Hangi işleri yapıyordun?

Her işte çalıştım. Bayan ve erkek kuaförlüğü, restoran çalışanı, dönerci, dokumacılık kesimi üzere bir hayli farklı alanda çalıştım. Akşam bu işlerde çalışırken, gün ortasında de okula gidip geliyordum. sonrasındasında üniversiteye başladım. bu biçimde da bu işlerden epey anketörlük yapıyordum. Tatillerde de bir daha restoranlarda çalışıyordum. daha sonra üniversite imtihanında Fırat Üniversitesi’nde Yazılım Mühendisliği kısmını kazandım ve 2017 yılında mezun oldum.

‘SINIFI BİLE ZAR GÜÇ GEÇTİM’

niçin bu kısmı tercih ettin pekala? Bilgisayara olan ilgin niçiniyle mi, yoksa bu alanın geleceğini gördüğün için mi?


2013 yılında üniversite tercihi yapacakken inşaat-makine mühendisliği, öğretmenlik üzere klasik seçenekler vardı önümde. Ben de tercih listesi oluşturmaya çalışıyordum. Aldığım kararlar ya hayatımı fazlaca olumsuz etkileyecekti ya da fazlaca olumlu. Bizim ailede hiç üniversite mezunu yok. Sorabileceğim, yardım alabileceğim kimse yoktu. Her şeyi kendi başıma yapmak zorundaydım. Öğretmenlerin de beni yönlendirebileceği bir daha klasik kısımlar olabilirdi. Abim yabancı lisan biliyordu ve teknolojiye epeyce ilgiliydi. Bir gün bana hangi kısmı tercih edeceğimi sordu ve daha sonra yazılım mühendisliğinden bahsetti. Ben de onun teklifiyle birinci dört tercihime yazılım mühendisliğini yazdım. Tabi o sırada araştırmaya da başladım. 2012 yılında bu meslekle ilgili epeyce fazla bilgi yoktu. Birinci yıl olayı anlamaya çalıştım. Hatta sınıfı bile zar güç geçtim. Lakin daha sonraki yıllar yazılımı daha güzel öğrendikçe okul daha verimli geçti.

Elazığ’da okuduğun devri nasıl hatırlıyorsun? Politik atmosferden etkilendin mi?

Ben epeyce politik takılan bir insan değildim. Bir de batıdan gittiğim ve bu kültürü üzerimde taşıdığım için epey sorun yaşamadım. Fakat sıkıntılı ve sorunlu beşerler her yerde var. Ama metropoller daha çeşitli ancak küçük kentler daha kapalı oluyor. Bu biraz can sıkıcı.

‘ÇALIŞTIM, LİSAN ÖĞRENDİM VE TEKNİK OLARAK KENDİMİ GELİŞTİRDİM’

Üniversiteyi bitirdikten daha sonra neler yaptın?


Dördüncü sınıftayken Ankara’da staj yaptım. sonrasındasında İstanbul’a döndüm ve alanımla ilgili çalışmaya başladım. 2013-2015 ortası Türkiye’de durum düzgündü. Ben hem de tarihle ilgilenen bir beşerim. Gördüğüm kadarıyla, Türkiye’nin yakın ve daha eski tarihli emsal süreçlerde yaşananların küçük bir zümre haricinde kimseye yararı olmamış. Ben de bunları bilerek 2015 yılından daha sonra önemli bir biçimde İngilizceye yüklendim. Mesleğim, küresel bir meslek olduğu için hem Türkiye’de önüm açılır birebir vakitte yurtdışına gidersem dilim de olursa kasvet yaşamam diye düşündüm. 2019 yılına kadar hem çalıştım hem lisan öğrendim birebir vakitte kendimi teknik olarak geliştirdim. Türkiye için epey düzgün bir düzeye gelmiştim ve neredeyse istediğim her yerde çalışabilecek bir durumdaydım. Bu müddette bana Birleşik Arap Emirlikleri, Almanya üzere ülkelerden de ulaşmaya başlayanlar oldu. Ben de hangi ülke daha düzgün diye araştırmaya başladım. Türkiye’de birey olarak benim durumum düzgüne gitse de toplumsal, ekonomik ve siyasi olarak durum berbata gidiyordu. Sonuçta birey de toplumun bir kesimi ve yaşanan her şey kendisini etkiliyor. Bu sebeplerle 2019 yılında yurtdışına yerleşmek için önemli bir karar verdim ve İsveç’e geldim.

‘ÇOĞU DEFA DÖNMEYİ DÜŞÜNDÜM’

niçin İsveç?


Açıkçası Almanya, sanayi ve teknoloji açısından daha değerli bir yer. Ancak İskandinavya’da başka Avrupa ülkelerine nazaran rekabet daha yüksek. Rekabetin olduğu yerde ben de sonlarımı daha fazla zorlayabileceğimi düşündüm. 2019 yılının nisan ayında da buraya yerleştim.

İsveç’e birinci geldiğin vakit içinderda kendini nasıl hissettin?

Aslında insan evvela “Gezmeye gelsem fazlaca güzel” diye düşünüyor. Ancak taşındığım için hayli zordu. Ben çok fakir bir aileden geldiğim için hayatım daima zorluklarla geçti. Lakin ömrümün en sıkıntı periyodu buydu. Kimseyi tanımıyordum. Beşerlerle yeni yeni bağlantı kuruyordum. Birçok defa dönmeyi de düşündüm. Ancak her şeye karşın kalmaya karar verdim. Tabi ‘ben gittim, işimi yaptım, döndüm’ olarak bakamıyorsun ki. ömrün biroldukça noktası var, her şey iş değil. Bir konut kiralamak bile o kadar sancılıydı ki. Alışılmış daha sonra alışıyorsun sisteme. beraberinde bu sıkıntı süreç, şayet baş edebiliyorsan, seni önemli manada geliştiriyor. Bugün daha güneydeki Avrupa ülkelerine gittiğimde kendimi daha özgüvenli hissediyorum. Bu süreçte hem lisan birebir vakitte teknik manada kendimi epey uygun geliştirdiğimi düşünüyorum.

Peki ömrünü İngilizce mi sürdürüyorsun yoksa İsveççe de kullanıyor musun?

Geldiğimde epeyce akıcı olmasa da İngilizce konuşuyordum. Burada herkes İngilizce bildiği için daima İngilizce konuştum. İş hayatında da İngilizce kullanıyorum. Çok ender ve zarurî yerlerde İsveççe konuşuyorum. Buraya geldiğimde her ihtimale karşı İsveççe bilmek avantajlı olur diye düşündüm. Her ne kadar İngilizce iş görse de, ülkenin lisanı olan İsveççeyi öğrenmek bir artıdır. Evvel bir süre kendim çalıştım. daha sonra lisan okuluna gittim ve İsveççemi bir düzeye kadar getirdim.

‘EĞİTİM ALAN ÇOCUKLAR TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTELERİNİ SEÇTİ’

Peki şu anda tam olarak yaptığın iş nedir?


Benim uzmanlık alanım taşınabilir uygulamaları yapmak. bununla birlikte web uygulamalarını da yapabiliyorum. Türkiye’de yazılım mühendisi olarak çalışırken bir taraftan da bu alanda eğitimler vermeye başlamıştım. Genel olarak üniversite öğrencilerine eğitim veriyordum. Burada firmalar için yazılım üretmeye devam ederken, beşerler toplumsal medya aracılığıyla fazlaca ağır bir biçimde eğitim vermem için bana ulaşmaya başladı. Ben de Fransa üzere diğer ülkelerden de deneyim biriktirdim. Bu alanda çocuklar için yazılımla ilgili rastgele bir eğitim imkânı olmadığını fark ettim ve birinci bu biçimde başlayabileceğimi düşündüm. Yüzlerce kişi gelmeye başladı. ondan sonrasında yetişkinler için de eğitimlere başladım. Burada değerli olan, eğitimi bitiren insanların iş bulması yahut hobi için katılıyorsa yazılımı öğrenmiş olmasıydı. Çocuklar teknoloji üniversitelerini seçtiler, bu alanda epeyce âlâ noktalara geldiler. Yetişkinler de yeni bir meslekle hayatlarına devam etmeye başladılar. Toplumsal medyayı da fazlaca güzel kullandığım için bu çalışmaları yaygınlaştırabildim.

‘PROFİLİME BİLEREK KÜRTÇEYİ YAZDIM’

Peki niye hesap ismin ‘İsveç Kralı’?


Artık Türkiye’de değilim, İsveç’teyim. Bu ülkenin bir kesimi olacağım. Beni bu toplumla özdeşleştirebilecek ne olabilir diye düşünmeye başladım. İsveççe ya da İngilizce isim bulursam bu biçimde bu lisanlarda tweet atmam gerekecekti. Fakat bu biçimde temel hitap ettiğim kitle beni anlamazdı. Her ne kadar diğer bir coğrafyaya gitsen de, geldiğin yerlerden tam olarak kopman mümkün değil. LinkedIn hesabımı İngilizce kullanıyordum ancak Twitter’da Türkçe bilen kitleye hitap edecek ve beni İsveç’le özdeşleştirecek bir isim düşündüm. ‘İsveç köftesi’ üzere hayli şeyi düşündüm ve insanların aklında daha kalıcı yer edinebilecek ‘İsveç Kralı’nda karar kıldım.

Twitter profilinde “Yazılım Mühendisi, Eğitmen, Girişimci/İngilizce, Türkçe, Kürtçe, İsveççe” yazılı. Bu çeşit yaygın bir dalı ilgilendiren hesaplarda Kürt kimliğinin söz edilmesine fazlaca alışık değiliz. İnsanların reaksiyonu nasıl oluyor bu duruma karşı?

Profilime bilerek Kürtçeyi yazdım. Ben Kürdüm. Anadilim Kürtçe ve bu lisanı konuşuyorum. Ben her neysem, kendimi nasıl hissediyorsam onu belirtmek istedim profilde. İdeolojik, siyasi ve dini bir kimlik de ortaya koymaya çalışmıyorum. Olağan bir beşerim lakin kendime ilişkin, özüme dair kıymetler de var. Rastgele bir ideoloji savunucusu olmamakla birlikte, bu değerlerimin de kabul edilmesi gerektiğini, olağan olduğunu göstermek için bu biçimde bir hal alıyorum.

Biraz eğitimlerden bahseder misin?

İsveç’te kısa bir orta periyodun akabinde eğitimlere yine başladık. Tek değilim, çalışma arkadaşlarım var. Takım olarak piyasada çalışmış ve kesimi bilen insanlarız. Değişimleri de eğitimlere dahil ederek çalışmalarımıza devam ediyoruz. Türkiye ve Kanada’da birkaç üniversiteyle de muahedeler yaptık. Sertifikalarımız üniversite onaylı ve hatta Türkiye’de resmi sistemlerde görünüyor.

Eğitim süreçlerinde sertifika vermenin yanında, piyasadaki duruma bakılırsa proje tabanlı bir eğitim yaptığımız için bunu bitiren beşerler da geniş bir alanda deneyim sahibi olarak iş hayatlarına başlıyor. Piyasada bir gereksinim vardı, ben de buna ön ayak olmak istedim. Lakin fazlaca sıkıntı bir müddetçti. Muvaffakiyet, vaat edilenin alınmasıdır. İnsanlara bu işi öğretmeyi ve işe girmesine yardımcı olmayı hedefledik. Ya da biz olmasak da aldığı eğitimle önemli bir düzeye geldiği için kendisi de iş bulabilirdi. Ve günün sonunda her şey ortaya çıktı, binlerce kişi mezun ettik, artık tanınıyorduk.

‘EĞİTİM ALANLARIN ÜÇTE BİRİ ÜNİVERSİTE MEZUNU DEĞİL’

Şu ana kadar kaç beşere eğitim verdin?


2017-18 üzere başladım ve bir yıl mola vermiştim. Bu müddet içerisinde binlerce şahsa eğitim verdim. Şöyle de tezli bir cümle söylüyorum: Benden eğitim alan kimse işsiz kalmadı. Dediğim üzere, baştan itibaren işe girme sürecine kadar yardımcı oluyoruz. Çok az bir kısmı hobi için ya da part-time çalışmak için öğreniyor. Fakat eğitim alıp, eğitimi bitirenlerin neredeyse tamamı çalışıyor.

Eğitimlere katılan ve yazılım öğrenen beşerler kimler?

Bu alanda çalışanların üçte biri üniversite mezunu değil. Çok bilinen bir yanlış da, bu meslek için âlâ bir matematik gerektiği. Dört süreç bilmek kâfi. Yazılım okuyanlar da var olağan olarak. Ben kendim yazılım mühendisliği mezunuyum. Ancak avukat, hekim, mühendis, lise mezunu yahut yazılımcısı da geliyor öğrenmeye. Zira bu ‘okula gidip öğreneyim’ denilecek bir şey değil. Piyasada çalışmış ve burayı bilen, seni oraya hazırlayan insanların yardım etmesi gerekiyor.

Herkes yazılım öğrenebilir mi?

Altı ay boyunca günde en az iki saat vakit ayıran herkes öğrenebilir. Biz sabırsız bir toplumuz lakin altı ay sabretmek gerekiyor.

Matematik tamam, ya İngilizce yazılımın neresinde?

Türkiye’de yaşıyorsan kaide değil lakin yabancı ülkeler için kural. Öte taraftan, yazılım öğreniyorken ya da çalışıyorken İngilizce biliyorsan bu epey büyük bir avantaj. İngilizce bilenler, bilmeyenlere bakılırsa iki kat daha fazla kazanabiliyor ya da önü daha fazla açılıyor. İngilizce bilince de bütün yanılgıların, problemlerin tahliliyle ilgili İngilizce metinlere bakabilme bahtın oluyor. Olağan beşerler İngilizce bilsin lakin yazılımı kendi anadillerinde öğrensin. İngilizce bilen birisinin yazılımı kendi anadilinde öğrenmesi daha tesirli olur. Zira insan kendi anadilinde her mevzuyu daha uygun anlayabilir.

Yazılıma yönelik bu ilgiyi nasıl açıklıyorsun?

Artık teknoloji ömrümüzün yer yerinde var. Teknoloji yaygınlaşırken öteki meslekleri bitiriyor. Diyelim ki tırcılık bitecek, otomatik tırlar çıkacak. Bunu sağlayan şey ne? Yazılım sistemi. bu biçimde bu yazılımın yapılması, entegre edilmesi, denetim edilmesi gerekecek. Bu sefer bunlara gereksinim duyulacak. Bir taraftan kimi meslekler ölürken, öbür taraftan öteki muhtaçlıklar doğuyor. Yazılımcı lazım ancak yeteri kadar insan yok. Eğitim alanında da bu biçimde önemli bir muhtaçlık var. Çok yazılımcı olunca işin biteceği söyleniyor. Fakat gereksinim bitmiyor ki. Çok daha devasa bir alan oldu bu. 20 yıl daha sonra daha da büyüyecek. herkesin bir öğretmeni olması gerektiği üzere, her aileden bir yazılımcı çıkacak. bu biçimde istihdam dengelenebilir.

Gelecek için planların neler?

Kendi start-app yazılımlarımızı geliştirmeye çalışıyoruz. Arkadaşlarla daima şu biçimde diyoruz: Bir Elon Musk bizden daha zeki değil. Ancak kuralları yahut daha erken davranması onu bu pozisyona getirdi. O, ‘X’ alanında erken davranarak bir şey yapmışsa biz de ‘Y’ alanında erken davranıp öbür bir şey yapabiliriz. Biraz cüret biraz bilgi var ise başarabiliriz. Küresel manada tesirli olacak yazılım sistemleri yapmayı hedefliyoruz. Denemelerimiz sürüyor.