bencede
New member
Türkiye, 15-16 Eylül’de Özbekistan’ın Semerkant kentinde düzenlenecek olan Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİO) Devlet Liderleri Kurulu Zirvesi’ne ‘diyalog ortağı ülke’ statüsünde iştirak gösterecek. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile doğalgazda indirim konusunu görüştüğünü söylemiş, “Çünkü bizim de kederimiz, mümkün olduğunca elektriği yahut doğal gazı vatandaşımıza daha uygun kaidelerde verebilmek” tabirlerini kullanmıştı. Erdoğan’ın dorukta Putin ile bir ortaya gelmesi beklenirken, bu görüşmenin muhtemel tesirlerini ve Rus doğalgazında indirim konusunu dış siyaset analisti Aydın Sezer ile konuştuk.
‘RUSYA’YLA DAHA KAPSAMLI MÜNASEBETLER KURULMASINA niye OLDU’
Türkiye’nin doruğa ‘diyalog ortağı’ statüsünde iştirak sağlayacağını vurgulayan Sezer, “Batı ile kurumsal bağları olan Türkiye’nin niye orada olduğu önemli bir soru işareti” dedi. “Türkiye’nin doruğa bu statüyle iştiraki Batı’ya yönelik bir siyasi bildiri niteliğinde olacak” kelamlarıyla devam eden Sezer, Erdoğan ile Putin’in burada gerçekleştireceği görüşmenin de ‘siyasi bir anlamı’ olduğunu lisana getirdi.
Ukrayna-Rusya savaşında tarafsızlık siyaseti izleyen Ankara’nın son aylarda Moskova idaresine yaklaştığını söyleyen Sezer, “Ukrayna savaşı, Rusya’yla daha kapsamlı münasebetler kurulmasına niye oldu. Erdoğan da Batı’ya yönelik açıklamalarıyla bunu net olarak gösteriyor” sözlerini kullandı.
‘SEÇİM ÖNCESİ YALANCI BAHAR YARATACAK ATMOSFER AÇISINDAN ÖNEMLİ’
Sezer, Ankara’nın Moskova idaresine yakınlaşmasının ardında iki niye olduğunu söylemiş oldu ve şöyleki devam etti: “İlki, güç bağlamında Türkiye’nin Rusya ile olan bağlantıları: Hem Akkuyu, birebir vakitte doğalgaz konusu. İkincisi, Türkiye’deki seçim sürecinde Putin’in Türkiye’ye olan ilgisi, ki bu AK Parti iktidarını destekleme biçiminde sonuç vermeye başladı. Çünkü Putin, mali olarak işbirliği imkanları sunuyor. Örneğin, 15-20 gün evvel Akkuyu için gelen 3 milyar dolara yakın bir meblağ var. ötürüsıyla, Türkiye’nin ortasında bulunduğu ekonomik krizi aşmak için dışarıdan maddi takviyeye muhtaçlığı olduğu bir devirde, -Rusya’dan ya da öbür bir ülkeden gelecek ekonomik dayanak ile bunun aşılması mümkün değil, Erdoğan da bunu beklemiyor ama- seçim öncesi yalancı bahar yaratacak atmosfer açısından bu epeyce kıymetli. Ruslar, Akkuyu’ya yatırım yapmaya devam ediyor.
’10-14 MİLYAR DOLAR İÇERİDE KALACAK’
“Türkiye’nin en kıymetli dış ödeme kalemlerinden biri güç. Burada direkt Rusya’ya doğalgaz için dolar ile ödeme yapılıyor” diyen Sezer, Soçi’deki son toplantıda doğalgaz bedelinin kısmen ruble ile ödenmesinin kararlaştırıldığını hatırlattı. Ukrayna-Rusya savaşı ile birlikte Türkiye’ye ruble girişinin turizm ve dış ticaret yoluyla arttığını söyleyen Sezer, ruble ile ödeme mutabakatının ‘dövizin içerde kalmasını sağlayacağını’ lisana getirdi. Sezer, şu sözleri kullandı:
“Türkiye, ödemelerin gelecek yıla ertelenmesini istiyor. Şayet ödemeler ertelenmezse, Türkiye’den Hazine kağıtlarıyla ödeme yapma alternatifi gündemde. Önümüzdeki kış devrinde muhtaçlık duyulacak dövizin içeride kalması manasına gelecek. Bu da, kış kaideleri göz önünde bulundurulduğunda yaklaşık 10-14 milyar dolar ortası bir meblağ demek. Kış kurallarının ne olacağını bilmiyoruz. İran’ın durumu ne olacak onu bilmiyoruz. İran şayet doğalgazı bir daha keserse, bu Türkiye’nin Rusya’dan doğalgaz alımını artıracaktır.”
‘YENİ YILDA MAVİ AKIM’DA FİYAT FORMÜLÜ DEĞİŞTİRİLDİ’
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı ‘indirim’ açıklamasına değinen Sezer, Mavi Akım’da fiyat formülünün değiştirildiğini lisana getirdi. Sezer, şöyleki devam etti:
“Rusya’dan Mavi Akım üzerinden farklı, Türk Akım üzerinden farklı bir formülle doğalgaz aldığımız biliniyordu. Mavi Akım formülünde de fiyat çok düşüktü; Avrupa’da 2-3 bin dolar seviyesindeyken Mavi Akım’da bu meblağın 400-420 dolar olduğunu zannediyorduk. Erdoğan’ın indirim talebi açıklamasından daha sonra, Mavi Akım formülünün kaldırıldığını ve Türk Akım formülüne eşitlendiğini gördük. Mavi Akım üzerinden hayli avantajlı bir fiyata doğalgaz alırken, Rusya’dan fiyat revizyonu istemek hayli enteresan geldi. bu biçimdesine elverişli şartların üzerine ödemenin ötelenmesi yahut Hazine kağıtlarıyla borcun ödenmesi üzere seçenekler varken, fiyat revizyonu konusunun gündeme gelmesi şaşırtan.
Geri dönüp baktığımızda, yeni yıl ile bir arada Mavi Akım formülünün değiştirildiğini gördük. Fiyat, Türk Akım düzeyine getirilmiş. Bu durumda, Rusya’dan doğalgazı tek bir formülle alıyoruz, bu da Avrupa fiyatının yüzde 70’i mertebesinde. Bu formüle baktığımızda da, Türkiye’nin Rusya’ya doğalgaz ödemesinin bin metreküp için 1200-1250 dolar mertebesinde olduğunu görüyoruz. Bu, Avrupa’ya kıyasla daha düşük lakin Türkiye için pek yüksek bir fiyat. Zira elimizde daha uygunu vardı.”
‘KAMUOYUNDA BİR MUVAFFAKİYET HİKAYESİ OLARAK ANLATILACAK’
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın istediği fiyat revizyonu talebine Rusya’dan olumlu karşılık geleceğini aktaran Sezer, “Bu, kamuoyunda bir muvaffakiyet hikayesi olarak anlatılacak. aslına bakarsanız Mavi Akım formülünü ortadan kaldırarak fiyatı yükseğe tırmandırmışız. Bu durumun teknik olarak, Erdoğan’ın iç siyasette kullanabileceği boyutun haricinde hiç bir manası olmayacak. Türkiye aslına bakarsanız doğalgaz ithalatında hane halkına satışta sübvansiyon uyguluyor. ötürüsıyla BOTAŞ ziyan ediyor. Bir kamu kuruluşu ziyan ettiği için bu sübvansiyon bir daha milletin cebinden çıkıyor. Şayet bir fiyat revizyonu yapılırsa bu, aslına bakarsan değerli aldığımız gazın fiyatının düşmesi manasına gelecek. İç siyasette ve seçim sürecinde kullanılacak kusursuz bir materyal olacak. Bütün olay, seçimdilk evvel yeni yıla ve bahara bu biçimde bir rüzgarla girmek.”
‘PUTİN, ERDOĞAN’IN OYNADIĞI ROLÜN KIYMETİNİN BİLİNCİNDE’
Doğalgazda rubleyle ödeme muahedesinin, fiyat revizyonu talebine olumlu dönüş ihtimalini artırdığını söyleyen Sezer, doğalgazda indirimin yahut ödemelerin ertelenmesinin kelam konusu olabileceğini lisana getirdi ve şu biçimde konuştu: “Putin, Türkiye’nin ve Erdoğan’ın Rusya-Ukrayna savaşında oynadığı rolün ehemmiyetinin şuurunda. Erdoğan, kaybolan itimat bağlantısını bu sayede bir daha tesis etti. Ruslar artık, Türkiye’nin Ukrayna savaşında tarafsız olmadığını biliyorlar. Bu niçinle, Putin’in Erdoğan’ın ricalarını kırması artık epeyce sıkıntı.”
‘DOĞALGAZA EK ARTIRIM GELMEMESİ KELAM KONUSU OLABİLİR’
Sezer, indirim yahut ödemelerin ertelenmesi durumunda bunun fatura bazında muhtemel yansımalarını ise şöyleki anlattı: “Bir indirim olmaz lakin haneye verilen doğalgaza ek artırım gelmemesi kelam konusu olabilir. Endüstride ve elektrik üretimi için kullanılan doğalgaza daima artırım geliyor, haneye giden doğalgazda önemli bir sübvansiyon uygulanıyor. Lakin bu sübvansiyon, BOTAŞ’ın ziyanına yapıldığı için bunu biz ödüyoruz aslına bakarsanız. Doğalgaz faturası üzerinden değil de elektrik faturası üzerinden ödüyoruz. Zira elektriğin kıymetli bir kısmı aslına bakarsanız doğalgazdan üretiliyor.”
‘RUSYA’YLA DAHA KAPSAMLI MÜNASEBETLER KURULMASINA niye OLDU’
Türkiye’nin doruğa ‘diyalog ortağı’ statüsünde iştirak sağlayacağını vurgulayan Sezer, “Batı ile kurumsal bağları olan Türkiye’nin niye orada olduğu önemli bir soru işareti” dedi. “Türkiye’nin doruğa bu statüyle iştiraki Batı’ya yönelik bir siyasi bildiri niteliğinde olacak” kelamlarıyla devam eden Sezer, Erdoğan ile Putin’in burada gerçekleştireceği görüşmenin de ‘siyasi bir anlamı’ olduğunu lisana getirdi.
Ukrayna-Rusya savaşında tarafsızlık siyaseti izleyen Ankara’nın son aylarda Moskova idaresine yaklaştığını söyleyen Sezer, “Ukrayna savaşı, Rusya’yla daha kapsamlı münasebetler kurulmasına niye oldu. Erdoğan da Batı’ya yönelik açıklamalarıyla bunu net olarak gösteriyor” sözlerini kullandı.
‘SEÇİM ÖNCESİ YALANCI BAHAR YARATACAK ATMOSFER AÇISINDAN ÖNEMLİ’
Sezer, Ankara’nın Moskova idaresine yakınlaşmasının ardında iki niye olduğunu söylemiş oldu ve şöyleki devam etti: “İlki, güç bağlamında Türkiye’nin Rusya ile olan bağlantıları: Hem Akkuyu, birebir vakitte doğalgaz konusu. İkincisi, Türkiye’deki seçim sürecinde Putin’in Türkiye’ye olan ilgisi, ki bu AK Parti iktidarını destekleme biçiminde sonuç vermeye başladı. Çünkü Putin, mali olarak işbirliği imkanları sunuyor. Örneğin, 15-20 gün evvel Akkuyu için gelen 3 milyar dolara yakın bir meblağ var. ötürüsıyla, Türkiye’nin ortasında bulunduğu ekonomik krizi aşmak için dışarıdan maddi takviyeye muhtaçlığı olduğu bir devirde, -Rusya’dan ya da öbür bir ülkeden gelecek ekonomik dayanak ile bunun aşılması mümkün değil, Erdoğan da bunu beklemiyor ama- seçim öncesi yalancı bahar yaratacak atmosfer açısından bu epeyce kıymetli. Ruslar, Akkuyu’ya yatırım yapmaya devam ediyor.
’10-14 MİLYAR DOLAR İÇERİDE KALACAK’
“Türkiye’nin en kıymetli dış ödeme kalemlerinden biri güç. Burada direkt Rusya’ya doğalgaz için dolar ile ödeme yapılıyor” diyen Sezer, Soçi’deki son toplantıda doğalgaz bedelinin kısmen ruble ile ödenmesinin kararlaştırıldığını hatırlattı. Ukrayna-Rusya savaşı ile birlikte Türkiye’ye ruble girişinin turizm ve dış ticaret yoluyla arttığını söyleyen Sezer, ruble ile ödeme mutabakatının ‘dövizin içerde kalmasını sağlayacağını’ lisana getirdi. Sezer, şu sözleri kullandı:
“Türkiye, ödemelerin gelecek yıla ertelenmesini istiyor. Şayet ödemeler ertelenmezse, Türkiye’den Hazine kağıtlarıyla ödeme yapma alternatifi gündemde. Önümüzdeki kış devrinde muhtaçlık duyulacak dövizin içeride kalması manasına gelecek. Bu da, kış kaideleri göz önünde bulundurulduğunda yaklaşık 10-14 milyar dolar ortası bir meblağ demek. Kış kurallarının ne olacağını bilmiyoruz. İran’ın durumu ne olacak onu bilmiyoruz. İran şayet doğalgazı bir daha keserse, bu Türkiye’nin Rusya’dan doğalgaz alımını artıracaktır.”
‘YENİ YILDA MAVİ AKIM’DA FİYAT FORMÜLÜ DEĞİŞTİRİLDİ’
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı ‘indirim’ açıklamasına değinen Sezer, Mavi Akım’da fiyat formülünün değiştirildiğini lisana getirdi. Sezer, şöyleki devam etti:
“Rusya’dan Mavi Akım üzerinden farklı, Türk Akım üzerinden farklı bir formülle doğalgaz aldığımız biliniyordu. Mavi Akım formülünde de fiyat çok düşüktü; Avrupa’da 2-3 bin dolar seviyesindeyken Mavi Akım’da bu meblağın 400-420 dolar olduğunu zannediyorduk. Erdoğan’ın indirim talebi açıklamasından daha sonra, Mavi Akım formülünün kaldırıldığını ve Türk Akım formülüne eşitlendiğini gördük. Mavi Akım üzerinden hayli avantajlı bir fiyata doğalgaz alırken, Rusya’dan fiyat revizyonu istemek hayli enteresan geldi. bu biçimdesine elverişli şartların üzerine ödemenin ötelenmesi yahut Hazine kağıtlarıyla borcun ödenmesi üzere seçenekler varken, fiyat revizyonu konusunun gündeme gelmesi şaşırtan.
Geri dönüp baktığımızda, yeni yıl ile bir arada Mavi Akım formülünün değiştirildiğini gördük. Fiyat, Türk Akım düzeyine getirilmiş. Bu durumda, Rusya’dan doğalgazı tek bir formülle alıyoruz, bu da Avrupa fiyatının yüzde 70’i mertebesinde. Bu formüle baktığımızda da, Türkiye’nin Rusya’ya doğalgaz ödemesinin bin metreküp için 1200-1250 dolar mertebesinde olduğunu görüyoruz. Bu, Avrupa’ya kıyasla daha düşük lakin Türkiye için pek yüksek bir fiyat. Zira elimizde daha uygunu vardı.”
‘KAMUOYUNDA BİR MUVAFFAKİYET HİKAYESİ OLARAK ANLATILACAK’
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın istediği fiyat revizyonu talebine Rusya’dan olumlu karşılık geleceğini aktaran Sezer, “Bu, kamuoyunda bir muvaffakiyet hikayesi olarak anlatılacak. aslına bakarsanız Mavi Akım formülünü ortadan kaldırarak fiyatı yükseğe tırmandırmışız. Bu durumun teknik olarak, Erdoğan’ın iç siyasette kullanabileceği boyutun haricinde hiç bir manası olmayacak. Türkiye aslına bakarsanız doğalgaz ithalatında hane halkına satışta sübvansiyon uyguluyor. ötürüsıyla BOTAŞ ziyan ediyor. Bir kamu kuruluşu ziyan ettiği için bu sübvansiyon bir daha milletin cebinden çıkıyor. Şayet bir fiyat revizyonu yapılırsa bu, aslına bakarsan değerli aldığımız gazın fiyatının düşmesi manasına gelecek. İç siyasette ve seçim sürecinde kullanılacak kusursuz bir materyal olacak. Bütün olay, seçimdilk evvel yeni yıla ve bahara bu biçimde bir rüzgarla girmek.”
‘PUTİN, ERDOĞAN’IN OYNADIĞI ROLÜN KIYMETİNİN BİLİNCİNDE’
Doğalgazda rubleyle ödeme muahedesinin, fiyat revizyonu talebine olumlu dönüş ihtimalini artırdığını söyleyen Sezer, doğalgazda indirimin yahut ödemelerin ertelenmesinin kelam konusu olabileceğini lisana getirdi ve şu biçimde konuştu: “Putin, Türkiye’nin ve Erdoğan’ın Rusya-Ukrayna savaşında oynadığı rolün ehemmiyetinin şuurunda. Erdoğan, kaybolan itimat bağlantısını bu sayede bir daha tesis etti. Ruslar artık, Türkiye’nin Ukrayna savaşında tarafsız olmadığını biliyorlar. Bu niçinle, Putin’in Erdoğan’ın ricalarını kırması artık epeyce sıkıntı.”
‘DOĞALGAZA EK ARTIRIM GELMEMESİ KELAM KONUSU OLABİLİR’
Sezer, indirim yahut ödemelerin ertelenmesi durumunda bunun fatura bazında muhtemel yansımalarını ise şöyleki anlattı: “Bir indirim olmaz lakin haneye verilen doğalgaza ek artırım gelmemesi kelam konusu olabilir. Endüstride ve elektrik üretimi için kullanılan doğalgaza daima artırım geliyor, haneye giden doğalgazda önemli bir sübvansiyon uygulanıyor. Lakin bu sübvansiyon, BOTAŞ’ın ziyanına yapıldığı için bunu biz ödüyoruz aslına bakarsanız. Doğalgaz faturası üzerinden değil de elektrik faturası üzerinden ödüyoruz. Zira elektriğin kıymetli bir kısmı aslına bakarsanız doğalgazdan üretiliyor.”