bencede
New member
ANKARA – Milletlerarası toplum üçüncü dünya savaşının eşiğine gelirken ve ortasında bulunduğumuz sürece dair “Süper Soğuk Savaş” üzere tanımlamalar yapılırken, Rusya analisti Aydın Sezer, 14 Mart’taki Büyük Fotoğraf yayınında Türkiye’nin son periyotta Rusya-Ukrayna gerginliğindeki tutumu ve Rusya’nın iç dinamiklerine dair değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye’nin üçlü tepedeki kolaylaştırıcı rolünü takdirle karşılayan Sezer’e nazaran, “Diplomasiyi bir daha Kurgulamak” bahisli Antalya Diplomasi Forumu marjında gerçekleşen Çavuşoğlu-Kuleba-Lavrov tepesi, Forum’u gölgede bıraktı.
Öte yandan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Antalya Diplomasi Forumu’nda “Eğer 2014’te Kırım’ın işgaline tüm Batı, tüm dünya ses çıkarmış olsaydı, sanki bugünkü tabloyla karşı karşıya kalır mıydık?” diye tenkitte bulundu.
Sezer, “Sayın Cumhurbaşkanı’nın sözüne katılıyorum, fakat kendisi söylemiş olduği için değil. Bu genel bir gerçek. 2014’ten daha sonra, Belarus, Dağlık Karabağ ve Kazakistan’dan daha sonra Batı bir yerde “dur” demek istedi,” diyor.
KIRIM KONUSUNDA TÜRKİYE’NİN TAVRI NEYDİ?
Lakin, Sezer, Türkiye’nin de 2014 yılındaki Batı ambargolarına katılmadığını anımsatıyor:
“Özellikle Rus savunma şirketlerinin varlıklarının dondurulmasından tutun da birtakım firmaların kara listeye alınmasıyla alakalı bir müddetçti. Doğalgaz boru çizgileriyle ilgili Rusya’dan çıkışların gözden geçirilmesi gerektiğine de vurgu yapılıyordu. Biz ambargoya katılmadık, bunu fırsata çevirmeye çalıştık. Ukrayna kıta sahanlığı üzerinden gelen, Ukrayna’yı bypass ederek Türkiye’ye ulaşan Türk Akımı boru çizgisine onay verdik. Kırım’ın ilhakını yeryüzünde tanımayıp yerin altında tanıyoruz.”
Öte yandan, Türkiye’nin o periyottan bu yana Avrupa’da yasaklı bir şirket olan S-400 hava savunma sistemlerinin üreticisi Almaz-Antey’den S-400 aldığını ve bunu da 2014’ten daha sonraki süreçte yaptığını anımsatan Sezer, “Nükleerde hiç sürat kesmedik. Rusya’ya karşı uygulanan ambargoyu birinci ve en epeyce delen ülke Türkiye idi” diye ekliyor.
Rusya’nın Ukrayna işgali daha sonrasında alandaki duruma bakıldığında ise, Ukrayna ve Rusya içinde zoom üzerinden dördüncü çeşidi gerçekleşen barış görüşmeleri bu sabah devam ederken, üst seviye Ukraynalı yetkililer müzakerelerin ilerleyişine dair optimist açıklamalar yaparken, Rusya’nın daha yapan bir tavır içine girdiğini belirtiyorlar.
Cumhurbaşkanı Vlodimir Zelenskiy’nin Cumhurbaşkanlığı Ofisi Lider Yardımcısı Ihor Zhovkva, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Bize ültimatomlar ve kırmızı çizgiler verip, Ukrayna’nın teslim olmasını istemek yerine, yapan müzakerelere başlamış üzere görünüyorlar” derken, Ukraynalı Müzakereci Mykhailo Podolyak ise, Twitter hesabından yaptığı açıklamada bugünkü görüşmelerde ateşkes ilan edilmesi, Rus birliklerinin geri çekilmesi ve Ukrayna için güvenlik garantilerinin masaya yatırıldığını kaydetti.
İSRAİL VE TÜRKİYE’NİN ARABULUCULUĞU
Öte yandan, Ukrayna, Rusya ile barış müzakerelerinin yeri konusunda arabulucu olarak İsrail ve Türkiye ile çalışıldığını deklare etti.
Dün ABD’li gazeteci Brent Renaud, Kiev’in haricindeki Irpin kasabasında vurularak öldürüldü. bu biçimdelikle, Ukrayna’da birinci sefer savaşı izlerken ömrünü kaybeden bir gazeteci kayıtlara geçti.
Pazar günü ise, Rusya, Ukrayna’nın Polonya sonuna 20 kilometre uzaklıktaki bir askeri üssü maksat aldı ve argümanlara bakılırsa üsse Rusya tarafınca 30 roket atıldı, epeyce sayıda can kaybı verildi.
Rusya’nın burayı amaç alması, Sezer’e nazaran, net bir bildiriydi.
“Buradan da NATO’nun her ne kadar Ukrayna’nın üyeliğiyle ilgili net bir konum aldığını kabul etmese de, Ukrayna ordusu ile NATO içinde bir bağ olduğunu bir manada ortaya çıkardı. aslına bakarsan bu gizlenmiyordu; Ukrayna’nın NATO üyeliğine hazırlanması isteniyordu,” diyor Sezer.
Sezer’e bakılırsa, müzakerelerde ilerleme kaydedilmesi, hem sivil can kayıplarının tıpkı vakitte bir insanlık dramı halini alan göçlerin önlenmesi açısından fazlaca değerli.
“Uluslararası planda yürütülen gayretler da var. Almanya, Fransa, İsrail ve Türkiye, barış müzakereleri için devreye giriyor. Vakit zaman sivillerin aksayan tahliyesine yönelik uzlaşma olsa bile bu her vakit gerçekleşmiyor. Bu süreçte sivil yerleşim bölgelerine yönelik ataklar ve buna dair medya üzerinden karşılıklı dezenformasyon teşebbüsleri var. Her iki tarafın da sivil ölümlere niye olan hareketleriyle ilgili net bir çizgi çizilmesi gerekiyor,” diyor Sezer.
ANKETLER NE DİYOR?
Pekala Batı ambargoları Rusya’da bir liderlik değişikliğine niye olur mı? Putin’in halk takviyesi, devlete bağlı anket şirketi VTsIOM’a göre, savaşın başladığı haftada yüzde altı oranında artarak yüzde 70 düzeyine ulaştı.
Sezer’e nazaran, bu çeşit anketlere ihtiyatlı yaklaşmak gerekiyor:
“Benim şahsi müşahedem ise, savaş başladığı anda Putin ve savaşa karşı sokağa çıkanların büyük kısmı, Batı ambargolarının akabinde Batı aleyhtarı durumlarına geri döndüler. ötürüsıyla, barışsever aktivistlerin sayısında bir gerileme var. Batı’nın Rusya’ya yönelik ambargoları bugün 30’lu yaşların üstündeki her Rus’un hafızalarındaki Batı’yı bir daha canlandırıyor. Dış tehdide karşı birlikte olma refleksinin ortaya çıkmasına niye oldu. Batı hala Rusya’yı Moskova yahut St Petersburg üzerinden okumaya çalışıyor. Sekiz farklı saat diliminde yaşayan yaklaşık 140 milyonluk nüfusun neredeyse 1 milyonu dolar milyoneri ve hatta milyarderi. Batı ile tam manasıyla entegre olmuş, Batı’dan kopmak istemeyen birileri de var. Ayrıyeten orta sınıf da var. Fakat Rusya’nın taşrası işin içine girdiğinde işler değişiyor. Taşra hem yoksulluğa birebir vakitte Kremlin’e bağlı kitlelerden oluşuyor.”
Öte yandan, Sezer’e bakılırsa, Putin’in ısrarla inşa etmeye çalıştığı Rus kimliği boyutu da bilhassa Kırım savaşından daha sonra milliyetçilik akımıyla birlikte güçleniyor:
“Batı ambargolarının bu savaşı durdurmaya yönelik bir atak olduğuna hiç bir vakit ihtimal vermedim. Bu kadar kısa vakitte aslına bakarsan sonuç alınamaz. Batı ayrıyeten yavaşça silah da olsa silah göndermeye başladı. Savaşın bitmesine yönelik atılımlar başka bir bahis, Putin’in devrilmesine yönelik süreç öbür bir bahis. Gaye ambargo üzerinden Rusya’yı çökertme esprisi ise Rusya ve Putin’i tanımıyorlar demektir. Ayrıyeten bu türlü ülkeye demokrasi de gelmez. Diasporadaki Rus muhaliflerin kıymetli bir kısmı da “oligark” denen, Rusya’yı yağmalayan kısımlardan oluşuyor. Fikir özgürlüğü üzerinden Batı’ya sığınmış değiller. Putin masraf Şoygu gelir, o masraf İgor gelir. Yakın periyotta bir iktidar değişikliği beklentisi var ise, mesela Şoygu üzere biri gelirse Batı Putin’i arar.”
EKONOMİK YAPTIRIMLARIN MAKSADI
Pekala, Apple’dan Microsoft’a, Starbucks’a dek onlarca şirketin ekonomik yaptırımlar orta ve uzun vadede neye niye olur?
Sezer, Rusya’yı yakından takip eden ve içlerinde iş insanları, gazeteciler, uzmanların olduğu 10 şahsa bu soruyu yöneltti ve istisnasız tümü yakın bir gelecekte bir değişiklik öngörmüyorlar; bu sorunun muhatabı olarak da en az 3-4 haftalık bir müddetnin geçmesini beklememiz gerektiğini söylüyorlar.
“Çünkü hala savaş şartları var, nükleer opsiyon masada, her an her şey olabilir. Bu bireylerden yalnızca biri 3-4 sene içerisinde Putin’in hayli zayıflayacağını, halkın sokağa dökülebileceğini, fakat Batılı manada Rusya’ya demokrasi gelmeyeceğini söylüyorlar. Bu sürecin en sonunda Rusya’nın parçalanmasına kadar giden bir surece de evrilebileceğini düşünüyorlar,” diye açıklıyor Sezer ve ekliyor:
“şahsi olarak ben Putin’in her vakit için Slav ülkelerinin ekran yüzü olduğunu düşündüm. Gel dediler geldi, yarın git derlerse de masraf. Fakat yerine kimi koyarlar? Bu ambargo süreci Rusya’daki yapıyı kırar mı? Bu açıdan yakın gelecekte bir değişiklik olmasını ben de mümkün görmüyorum.”
RUSYA’NIN KIRMIZI ÇİZGİLERİ
Sezer’e nazaran, gelinen etapta Donbas ve Kırım artık net bir biçimde Rusya’nın kırmızı çizgisi oldu.
“Kimi çevreler, tüm bu yaşananları Putin’in Batı medeniyetiyle bir savaşı olarak yorumluyorlar. Lakin ortaya somut koyulan bir gaye var. Bu da Donbas… Ve bu bahiste Putin Almanya ve Fransa’ya ihale etti. 2015’ten bugüne dek imzalanmış, Almanya’nın formülüyle hazırlanmış ve AGİT’in gözlemci olduğu bir milletlerarası muahedenin yerine getirilmemiş olmasını işgal kuşkusuz haklı çıkarmaz. bu biçimde bir somut bilgiden hareket ederek Rusya bir saldırıyı haklı çıkarmaya çalışıyor,” diyen Sezer, NATO’nun doğuya gerçek genişlemesinin de arkasındaki motivasyonların izaha muhtaç olduğu görüşünde:
“Batı sanki kendisini korumak için Sovyet ardılı ülkeleri kullanıyor mu ve onların üzerinden farklı bir surece mi evriliyor, bunun da tartışılması lazım. Rusya bunu 2000 yılından beri, çabucak hemen Putin yokken Güvenlik Konsepti olarak aslına bakarsan uyguluyor. Lakin Türkiye’nin güvenliğinin Libya’dan başladığı bir dünyada yaşıyoruz.”
ötürüsıyla, Sezer’e bakılırsa, önümüzdeki süreçte Rusya iktisadı üzerinde tesiri doğacak olan Batı ambargoları ve ekonomik yaptırımlar Rusya’da burjuvaziyi de değiştirebilir.
“Kremlin yerli sermayeyi devletleştirip gelirleri halka transfer ederse farklı bir boyuta da evrilebilir. Yani Rusya’daki burjuvazinin, sermaye sınıfının ne biçimde faaliyet göstereceği de önümüzdeki periyotta değer kazanacak.”
“DEĞERLİ YALNIZLIK” BİTİYOR MU?
Son periyotta İsrail cumhurbaşkanı ve Yunanistan başbakanının Türkiye ziyaretlerine de değinen Sezer, Türkiye’nin dış siyasette izlediği yeni yolun fark edilmeye başlandığını ve artık bedelli yalnızlık siyasetinden, dış siyasetteki özgül ağrılığına bir daha kavuşma yolunda adımlar atıldığını kaydediyor:
“Yunanistan’a tehdit oluşturduğu argüman edilen Türkiye gitti, yerine değişik bir Türkiye geldi. Libya ile olan mutabakat da elimizde kaldı. Leviathan’dan Türkiye’ye getirilecek doğal gaz ile ilgili hayli fazla ümitler beslenen bir ziyaretti. Herzog’un ziyaretinde rastgele bir bakan yoktu, pek sembolik seviyede bir ziyarette. Lakin bundan daha sonra bakanların karşılıklı ziyaretleriyle birlikte daha teknik bir hal alabilir.”
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un ziyareti, 2008’den bu yana İsrail’den Türkiye’ye yapılan üst seviye birinci ziyaret olma özelliği taşırken, Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in de önümüzdeki devirde İsrail’e gideceğini deklare etti.
Erdoğan, hem İsrail tıpkı vakitte Yunanistan ile bu yıl ortasında ikili ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkarmak istediğini kaydederken, İsrail ile görüşmelerde güç boyutu, Yunanistan ile görüşmelerde ise Avrupa’nın güvenlik mimarisindeki ortak sorumluluk vurguları öne çıktı.
Türkiye’nin üçlü tepedeki kolaylaştırıcı rolünü takdirle karşılayan Sezer’e nazaran, “Diplomasiyi bir daha Kurgulamak” bahisli Antalya Diplomasi Forumu marjında gerçekleşen Çavuşoğlu-Kuleba-Lavrov tepesi, Forum’u gölgede bıraktı.
Öte yandan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Antalya Diplomasi Forumu’nda “Eğer 2014’te Kırım’ın işgaline tüm Batı, tüm dünya ses çıkarmış olsaydı, sanki bugünkü tabloyla karşı karşıya kalır mıydık?” diye tenkitte bulundu.
Sezer, “Sayın Cumhurbaşkanı’nın sözüne katılıyorum, fakat kendisi söylemiş olduği için değil. Bu genel bir gerçek. 2014’ten daha sonra, Belarus, Dağlık Karabağ ve Kazakistan’dan daha sonra Batı bir yerde “dur” demek istedi,” diyor.
KIRIM KONUSUNDA TÜRKİYE’NİN TAVRI NEYDİ?
Lakin, Sezer, Türkiye’nin de 2014 yılındaki Batı ambargolarına katılmadığını anımsatıyor:
“Özellikle Rus savunma şirketlerinin varlıklarının dondurulmasından tutun da birtakım firmaların kara listeye alınmasıyla alakalı bir müddetçti. Doğalgaz boru çizgileriyle ilgili Rusya’dan çıkışların gözden geçirilmesi gerektiğine de vurgu yapılıyordu. Biz ambargoya katılmadık, bunu fırsata çevirmeye çalıştık. Ukrayna kıta sahanlığı üzerinden gelen, Ukrayna’yı bypass ederek Türkiye’ye ulaşan Türk Akımı boru çizgisine onay verdik. Kırım’ın ilhakını yeryüzünde tanımayıp yerin altında tanıyoruz.”
Öte yandan, Türkiye’nin o periyottan bu yana Avrupa’da yasaklı bir şirket olan S-400 hava savunma sistemlerinin üreticisi Almaz-Antey’den S-400 aldığını ve bunu da 2014’ten daha sonraki süreçte yaptığını anımsatan Sezer, “Nükleerde hiç sürat kesmedik. Rusya’ya karşı uygulanan ambargoyu birinci ve en epeyce delen ülke Türkiye idi” diye ekliyor.
Rusya’nın Ukrayna işgali daha sonrasında alandaki duruma bakıldığında ise, Ukrayna ve Rusya içinde zoom üzerinden dördüncü çeşidi gerçekleşen barış görüşmeleri bu sabah devam ederken, üst seviye Ukraynalı yetkililer müzakerelerin ilerleyişine dair optimist açıklamalar yaparken, Rusya’nın daha yapan bir tavır içine girdiğini belirtiyorlar.
Cumhurbaşkanı Vlodimir Zelenskiy’nin Cumhurbaşkanlığı Ofisi Lider Yardımcısı Ihor Zhovkva, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Bize ültimatomlar ve kırmızı çizgiler verip, Ukrayna’nın teslim olmasını istemek yerine, yapan müzakerelere başlamış üzere görünüyorlar” derken, Ukraynalı Müzakereci Mykhailo Podolyak ise, Twitter hesabından yaptığı açıklamada bugünkü görüşmelerde ateşkes ilan edilmesi, Rus birliklerinin geri çekilmesi ve Ukrayna için güvenlik garantilerinin masaya yatırıldığını kaydetti.
İSRAİL VE TÜRKİYE’NİN ARABULUCULUĞU
Öte yandan, Ukrayna, Rusya ile barış müzakerelerinin yeri konusunda arabulucu olarak İsrail ve Türkiye ile çalışıldığını deklare etti.
Dün ABD’li gazeteci Brent Renaud, Kiev’in haricindeki Irpin kasabasında vurularak öldürüldü. bu biçimdelikle, Ukrayna’da birinci sefer savaşı izlerken ömrünü kaybeden bir gazeteci kayıtlara geçti.
Pazar günü ise, Rusya, Ukrayna’nın Polonya sonuna 20 kilometre uzaklıktaki bir askeri üssü maksat aldı ve argümanlara bakılırsa üsse Rusya tarafınca 30 roket atıldı, epeyce sayıda can kaybı verildi.
Rusya’nın burayı amaç alması, Sezer’e nazaran, net bir bildiriydi.
“Buradan da NATO’nun her ne kadar Ukrayna’nın üyeliğiyle ilgili net bir konum aldığını kabul etmese de, Ukrayna ordusu ile NATO içinde bir bağ olduğunu bir manada ortaya çıkardı. aslına bakarsan bu gizlenmiyordu; Ukrayna’nın NATO üyeliğine hazırlanması isteniyordu,” diyor Sezer.
Sezer’e bakılırsa, müzakerelerde ilerleme kaydedilmesi, hem sivil can kayıplarının tıpkı vakitte bir insanlık dramı halini alan göçlerin önlenmesi açısından fazlaca değerli.
“Uluslararası planda yürütülen gayretler da var. Almanya, Fransa, İsrail ve Türkiye, barış müzakereleri için devreye giriyor. Vakit zaman sivillerin aksayan tahliyesine yönelik uzlaşma olsa bile bu her vakit gerçekleşmiyor. Bu süreçte sivil yerleşim bölgelerine yönelik ataklar ve buna dair medya üzerinden karşılıklı dezenformasyon teşebbüsleri var. Her iki tarafın da sivil ölümlere niye olan hareketleriyle ilgili net bir çizgi çizilmesi gerekiyor,” diyor Sezer.
ANKETLER NE DİYOR?
Pekala Batı ambargoları Rusya’da bir liderlik değişikliğine niye olur mı? Putin’in halk takviyesi, devlete bağlı anket şirketi VTsIOM’a göre, savaşın başladığı haftada yüzde altı oranında artarak yüzde 70 düzeyine ulaştı.
Sezer’e nazaran, bu çeşit anketlere ihtiyatlı yaklaşmak gerekiyor:
“Benim şahsi müşahedem ise, savaş başladığı anda Putin ve savaşa karşı sokağa çıkanların büyük kısmı, Batı ambargolarının akabinde Batı aleyhtarı durumlarına geri döndüler. ötürüsıyla, barışsever aktivistlerin sayısında bir gerileme var. Batı’nın Rusya’ya yönelik ambargoları bugün 30’lu yaşların üstündeki her Rus’un hafızalarındaki Batı’yı bir daha canlandırıyor. Dış tehdide karşı birlikte olma refleksinin ortaya çıkmasına niye oldu. Batı hala Rusya’yı Moskova yahut St Petersburg üzerinden okumaya çalışıyor. Sekiz farklı saat diliminde yaşayan yaklaşık 140 milyonluk nüfusun neredeyse 1 milyonu dolar milyoneri ve hatta milyarderi. Batı ile tam manasıyla entegre olmuş, Batı’dan kopmak istemeyen birileri de var. Ayrıyeten orta sınıf da var. Fakat Rusya’nın taşrası işin içine girdiğinde işler değişiyor. Taşra hem yoksulluğa birebir vakitte Kremlin’e bağlı kitlelerden oluşuyor.”
Öte yandan, Sezer’e bakılırsa, Putin’in ısrarla inşa etmeye çalıştığı Rus kimliği boyutu da bilhassa Kırım savaşından daha sonra milliyetçilik akımıyla birlikte güçleniyor:
“Batı ambargolarının bu savaşı durdurmaya yönelik bir atak olduğuna hiç bir vakit ihtimal vermedim. Bu kadar kısa vakitte aslına bakarsan sonuç alınamaz. Batı ayrıyeten yavaşça silah da olsa silah göndermeye başladı. Savaşın bitmesine yönelik atılımlar başka bir bahis, Putin’in devrilmesine yönelik süreç öbür bir bahis. Gaye ambargo üzerinden Rusya’yı çökertme esprisi ise Rusya ve Putin’i tanımıyorlar demektir. Ayrıyeten bu türlü ülkeye demokrasi de gelmez. Diasporadaki Rus muhaliflerin kıymetli bir kısmı da “oligark” denen, Rusya’yı yağmalayan kısımlardan oluşuyor. Fikir özgürlüğü üzerinden Batı’ya sığınmış değiller. Putin masraf Şoygu gelir, o masraf İgor gelir. Yakın periyotta bir iktidar değişikliği beklentisi var ise, mesela Şoygu üzere biri gelirse Batı Putin’i arar.”
EKONOMİK YAPTIRIMLARIN MAKSADI
Pekala, Apple’dan Microsoft’a, Starbucks’a dek onlarca şirketin ekonomik yaptırımlar orta ve uzun vadede neye niye olur?
Sezer, Rusya’yı yakından takip eden ve içlerinde iş insanları, gazeteciler, uzmanların olduğu 10 şahsa bu soruyu yöneltti ve istisnasız tümü yakın bir gelecekte bir değişiklik öngörmüyorlar; bu sorunun muhatabı olarak da en az 3-4 haftalık bir müddetnin geçmesini beklememiz gerektiğini söylüyorlar.
“Çünkü hala savaş şartları var, nükleer opsiyon masada, her an her şey olabilir. Bu bireylerden yalnızca biri 3-4 sene içerisinde Putin’in hayli zayıflayacağını, halkın sokağa dökülebileceğini, fakat Batılı manada Rusya’ya demokrasi gelmeyeceğini söylüyorlar. Bu sürecin en sonunda Rusya’nın parçalanmasına kadar giden bir surece de evrilebileceğini düşünüyorlar,” diye açıklıyor Sezer ve ekliyor:
“şahsi olarak ben Putin’in her vakit için Slav ülkelerinin ekran yüzü olduğunu düşündüm. Gel dediler geldi, yarın git derlerse de masraf. Fakat yerine kimi koyarlar? Bu ambargo süreci Rusya’daki yapıyı kırar mı? Bu açıdan yakın gelecekte bir değişiklik olmasını ben de mümkün görmüyorum.”
RUSYA’NIN KIRMIZI ÇİZGİLERİ
Sezer’e nazaran, gelinen etapta Donbas ve Kırım artık net bir biçimde Rusya’nın kırmızı çizgisi oldu.
“Kimi çevreler, tüm bu yaşananları Putin’in Batı medeniyetiyle bir savaşı olarak yorumluyorlar. Lakin ortaya somut koyulan bir gaye var. Bu da Donbas… Ve bu bahiste Putin Almanya ve Fransa’ya ihale etti. 2015’ten bugüne dek imzalanmış, Almanya’nın formülüyle hazırlanmış ve AGİT’in gözlemci olduğu bir milletlerarası muahedenin yerine getirilmemiş olmasını işgal kuşkusuz haklı çıkarmaz. bu biçimde bir somut bilgiden hareket ederek Rusya bir saldırıyı haklı çıkarmaya çalışıyor,” diyen Sezer, NATO’nun doğuya gerçek genişlemesinin de arkasındaki motivasyonların izaha muhtaç olduğu görüşünde:
“Batı sanki kendisini korumak için Sovyet ardılı ülkeleri kullanıyor mu ve onların üzerinden farklı bir surece mi evriliyor, bunun da tartışılması lazım. Rusya bunu 2000 yılından beri, çabucak hemen Putin yokken Güvenlik Konsepti olarak aslına bakarsan uyguluyor. Lakin Türkiye’nin güvenliğinin Libya’dan başladığı bir dünyada yaşıyoruz.”
ötürüsıyla, Sezer’e bakılırsa, önümüzdeki süreçte Rusya iktisadı üzerinde tesiri doğacak olan Batı ambargoları ve ekonomik yaptırımlar Rusya’da burjuvaziyi de değiştirebilir.
“Kremlin yerli sermayeyi devletleştirip gelirleri halka transfer ederse farklı bir boyuta da evrilebilir. Yani Rusya’daki burjuvazinin, sermaye sınıfının ne biçimde faaliyet göstereceği de önümüzdeki periyotta değer kazanacak.”
“DEĞERLİ YALNIZLIK” BİTİYOR MU?
Son periyotta İsrail cumhurbaşkanı ve Yunanistan başbakanının Türkiye ziyaretlerine de değinen Sezer, Türkiye’nin dış siyasette izlediği yeni yolun fark edilmeye başlandığını ve artık bedelli yalnızlık siyasetinden, dış siyasetteki özgül ağrılığına bir daha kavuşma yolunda adımlar atıldığını kaydediyor:
“Yunanistan’a tehdit oluşturduğu argüman edilen Türkiye gitti, yerine değişik bir Türkiye geldi. Libya ile olan mutabakat da elimizde kaldı. Leviathan’dan Türkiye’ye getirilecek doğal gaz ile ilgili hayli fazla ümitler beslenen bir ziyaretti. Herzog’un ziyaretinde rastgele bir bakan yoktu, pek sembolik seviyede bir ziyarette. Lakin bundan daha sonra bakanların karşılıklı ziyaretleriyle birlikte daha teknik bir hal alabilir.”
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un ziyareti, 2008’den bu yana İsrail’den Türkiye’ye yapılan üst seviye birinci ziyaret olma özelliği taşırken, Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in de önümüzdeki devirde İsrail’e gideceğini deklare etti.
Erdoğan, hem İsrail tıpkı vakitte Yunanistan ile bu yıl ortasında ikili ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkarmak istediğini kaydederken, İsrail ile görüşmelerde güç boyutu, Yunanistan ile görüşmelerde ise Avrupa’nın güvenlik mimarisindeki ortak sorumluluk vurguları öne çıktı.