bencede
New member
Hazal Yalın
Gene dört makalelik bir seçki. Bu sefer en geniş yeri, Kırgızistan ile Tacikistan içindeki hudut çatışmaları tutuyor. İki çeviri bununla ilgili: Pravda.RU’nun görüştüğü, Kırgızistan Devlet Ulusal Güvenlik Kurulu eski üyelerinden Nurlan Dosaliyev, çatışmaların provokatif niteliğine işaret ediyor ve Tacikistan idaresine karşı dikkat cazip suçlamalarda bulunuyor. RBK ise çatışmaların geçmişini ve sorunun niye çözülemediğini ele alıyor. Kommersant müelliflerine gelince, Ukrayna ile Rusya içindeki esir takasını husus alıyorlar ve bunun milletlerarası açıdan en değerli yanına vurgu yapıyorlar: Suudi Arabistan’ın arabuluculuğuna. Uzun ve analitik haberleriyle Rusya basınında özel bir yeri olan Nezavisimaya Gazeta ise Ukrayna ile İsrail içindeki yakınlaşmayı inceliyor.
‘Tacikistan-Kırgızistan çatışması: Orta Asya’da yeni cephe açma girişimi’
Kırgızistan ve Tacikistan içindeki askeri çatışmalar her vakit Ermenistan ve Azerbaycan içindeki benzeri tırmanışlarla eş vakitli oluyor ve kıymetli milletlerarası toplantılar sırasında gerçekleşiyor. Bu, Kırgızistan Devlet Ulusal Güvenlik Kurulu (GKNB) eski bakılırsavlilerinden tarihçi Nurlan Dosaliyev’in görüşü. Geçen yıl çatışmalar KGAÖ’nün Duşanbe’deki doruğu sırasında meydana gelmişti. Bu yıl da Şanghay İşbirliği Örgütü’nün Semerkand doruğu devam ederken.
Nurlan Dosaliyev’e nazaran bu provokasyonların yoğunluğu “Ukrayna’daki durumla da şaşırtan bir biçimde korelasyon gösteriyor”. Dosaliyev şöyleki diyor: Ukraynalı nazilerin cephedeki durumu ne kadar berbatsa burada Fergan Vadisi hududundaki silahlı provokasyonlar da o kadar ağır.”
Dosaliyev, bu eş zamanlılıkların tesadüf olmadığına, çatışmaların direkt doğruya ABD ve onun NATO müttefikleri tarafınca örgütlenip körüklendiğine emin.
Dosaliyev şöyleki diyor:
“Bu, yani kesinlikle burada, Orta Asya’da ikinci bir cephe açmak, onlar için muhakkak ki bir sabit fikir haline gelmiş durumda.”
Dosaliyev’e nazaran “Tacikistan Amerikalıların sıkı himayesi altında ve Taliban’a karşı uğraşta onların kalesi haline geldi.” Bunu da Pancer Boğazı’nda Ahmad Şah Masud liderliğindeki muhalefetin etnik Taciklerden oluşmasına ve Duşanbe’de kendisine hami arayışı ortasında bulunmasına dayandırıyor.
Uzman, şu görüşü ileri sürüyor:
“Şu anda Afganistan’daki Tacik diasporasının topraklarından çıkarılan bir fazlaca doğal mineral dünya pazarına Duşanbe üzerinden sunuluyor.”
Dosaliyev, 14-18 Eylül’deki son provokasyona Afganistan’dan etnik Taciklerin de katıldığını, bunların bölgeye sevkinin de lakin Amerikan sayesinde gerçekleştirilebileceğini ileri sürüyor. … (L. Stepuşova / Pravda.RU, 20 Eylül)
‘Tacikistan-Kırgızistan çatışması: tahlili niye sıkıntı?’
Tacik-Kırgız hududundaki çatışmalar pazartesi günü kesildi, taraflar barışın tesisi için bir protokol imzaladılar, siviller çatışma bölgesine dönmeye başladılar. Lakin aslında toprak sıkıntısı çözümlenmedi. …
19 Eylül’de Kırgızistan’da ulusal yas ilan edildi. Resmi bilgilere bakılırsa Kırgızistan’da askeri aksiyonlar sırasında 59 kişi öldü, 140 kişi yaralandı. Tacikistan Dışişleri Bakanlığı da kayıp sayısını 41 olarak duyurdu.
Sınır çatışmaları 14 Eylül’de başladı. Kırgızistan hudut muhafızlarının argümanına bakılırsa Tacikistan hudut muhafızları Batken oblastinde mevcut mutabakatları ihlal ederek yeni noktalar işgal ettikten daha sonra ateş açıldı. … Tacikistan ise Tacik hudut birliğine birinci ve sebepsiz ateş açtığını ileri sürdüğü Kırgız hudut muhafızlarını suçladı.
16 Eylül’de çatışma bölgeyi tehdit eden bir ölçeğe ulaştı. Taraflar ağır araçlar, hava kuvvetleri ve reaktif oldukçalu roket sistemleri kullandılar. Kırgızistan, Batken oblastinde olağanüstü durum ilan etti ve bölgedeki 136 bin kişiyi tahliye etti. Birebir gün Kırgızistan ve Tacikistan devlet liderleri Sadır Japarov ile Emomali Rahmon Şanghay İşbirliği Örgütü’nün Semerkand tepesinde görüştüler, ateşkes ve birliklerin çekilmesi konusunda anlaştılar. Ancak ateşkes süratle bozuldu. Kırgızistan Güvenlik Kurulu Sekreteri Marat İmankulov’a bakılırsa, “Ateşkes buyruğuna karşın yer yer karşılıklı ateşler ağırlaştı. Tacik ordu mensupları amirlerinin buyruklarını dinlemediler.”
Tacikistan ve Kırgızistan hududunda olaylar devam ediyor. Son 20 yıldır 100’den çok olay tespit edildi. Esas niye, hudut tespitinin yapılmamış olması. Yaklaşık 1000 kilometrelik sonun 300 kilometreden çoksı bilinmeyen. Temel sorun, Kırgızistan ve Tacikistan’ın tartışmalı bölgeleri belirlerken farklı haritaları kullanımı. Tacik uzmanlar 1924-1929 haritalarını temel alırken Kırgızlar 1958-1959 haritalarını temel alıyor.
Sınır tespit süreci 2002’de başladı, lakin epey ağır gidiyor, zira uzlaşma bulmak için her teşebbüs iki ülkenin mahallî halkı tarafınca düşmanca karşılanıyor. En sıkıntılı hudut bölgelerinden biri Kırgızistan’ın güneybatısında, başşehrin fazlaca uzağındaki Batken oblasti. Bu bölge Özbekistan ve Tacikistan’la hudut ve üzerinde bu devletlerin anklavları da bulunuyor. Son silahlı çatışma bunlardan ikinci en büyük anklav olan Voruh’ta meydana geldi. Burada 130 kilometrekarelik bir alanda 35 bin Tacikistan vatandaşı yaşıyor.
Sınır tespitinde en büyük kuvvetlik, tarafların, Tacikistan anakarası ile Voruh’u birleştiren yolun kime ilişkin olduğunu kararlaştıramamalarından kaynaklanıyor. Erken periyot Sovyet haritalarına bakılırsa bu yol Tacikistan SSC topraklarında görünüyor, geç periyot haritalara göre ise Kırgızistan SSC topraklarında. Diğer bir sorun de, Leylek rayonundan Batken oblastine erişmek için güneydeki aşılmaz dağlar yüzünden yolun bu kısmından öbür imkân olmaması. Bu kısım Tacikistan’a verilirse 100 binden hayli Kırgızistan vatandaşının anakarayla bağlantısı kesilecek. … (A. Atasuntsev / RBK, 19 Eylül)
‘Esir takasında Suudi Arabistan’ın rolü’
Moskova ve Kiev askeri operasyonun başlangıcından beri en büyük esir takasını yaptılar. Bir tarafta 55 Rusya askeri çalışanı ve Rada eski üyelerinden Viktor Medvedçuk, öteki taraftan da Azov Taburu kumandanlarının ve Kiev tarafında savaşan yabancıların da olduğu 215 kişi özgür kaldı. Bu sonuç, iki memleketler arası aktör yardımıyla mümkün oldu: Çoktandır baş arabulucu rolü oynamaya çalışan Türkiye ve Ukrayna sıkıntısında daha evvel faal bir faaliyeti olmayan Suudi Arabistan. …
Ukrayna tarafı Rusya’dan 215 kişinin hür bırakıldığını deklare etti. Bunlar içinde Kiev saflarında savaşan 10 yabancı da var (Britanyalılar, Amerikalılar, bir Faslı, bir İsveçli ve bir Hırvat). Bunlar takas kararı, arabulucu rolü oynayan Suudi Arabistan’a hareket ettiler. Militanların yakın vakitte ülkelerine dönmeleri bekleniyor. Özgür bırakılan Ukraynalılar içinde Mariupol çarpışmalarında yer alan Azov Taburu militanları da var. Bu bağlamda mutabakat kaidelerine bakılırsa Azov’un beş önderi askeri harekât bitene kadar Türkiye’de kalacaklar. …
Gazeteciler Erdoğan’a, Rusya’nın şubat ayından beri işgal ettiği toprakları elinde tutmasının mümkün olup olmadığını sorduklarında kararlı bir biçimde şu karşılığı verdi: “Hayır, kuşkusuz hayır.” …
Erdoğan’ın buna misal telaffuzları Rusya’nın siyasetiyle çelişiyormuş üzere görünüyor. Fakat Kommersant’ın görüştüğü bölge uzmanları şundan emin: Türkiye başkanının Rusya ile olduğu üzere Batı ile de kendine has ortak bir lisan bulma imkanına sahip oluşu, onu fiilen, Ukrayna probleminde yeri doldurulmaz bir müzakereci haline getiriyor. …
Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA tarafınca yayınlanan metinde şöyleki deniyor: “Majesteleri… beş ülkeden onlarca tutuklunun esir değişim süreci çerçevesinde hür bırakılmasında arabulucu olmuştur.” Daha çarşamba sabahı Muhammed bin Salman’ın Ukrayna Devlet Lideri danışmanı ve Yakın Doğu ülkeleriyle ilgilerden sorumlu özel temsilcisi Rustam Umarov’u kabul ettiği haberi düşmüştü. Görüşme kararı yayınlanan açıklamada veliaht prensin “Ukrayna’daki krize siyasi tahlile yönelik bütün milletlerarası eforlara kraliyet tarafınca takviye sunulduğunu” teyit ettiği belirtilmişti. …
Muhammed bin Salman için diplomatik zafer epeyce kıymetli, çünkü kraliyetteki insan hakları ihlalleri ve keza gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesine iştirak ettiği kuşkuları yüzünden Batı dünyasından dışlanıyor. Bu ortada Suudi Arabistan veliaht prensinin esir değişimine katkılarında ötürü Britanya Başbakanı Liz Truss ile ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı J. Sullivan teşekkürlerini tabir ettiler. ötürüsıyla Muhammed bin Salman mutabakattan açık bir biçimde fayda bakılırsan taraf oldu. (K. Krivoşeyev, M. Belenkaya / Kommersant, 23 Eylül)
‘Ukrayna ve İsrail içinde artan yakınlaşma’
Ukrayna idaresi İsrail’e Moskova ve Tahran’ın askeri-teknolojik işbirliğine dair istihbarat datalarının iletilmesi için müracaatta bulundu. Batılı yayınların kaynakları Kiev’in, çatışma bölgelerinde İran üretimi insansız hava araçlarının görüldüğü haberleriyle ilgilendiğini yazdılar. Ukrayna resmi nazaranvlileri İsraillilerle nizamlı bir uyum kanalı oluşturmak istediklerini gizlemiyor ve Tahran’ın siyasetiyle ilgili olarak İsrail’in tasalarını paylaştıklarını açıkça gösteriyorlar.
Kiev’in teklifiyle ilgili Axios portalına konuşan İsrailli kaynaklara göre Kiev’in en büyük tasası askeri harekât bölgesinde İran imali Şahit-136 kamikaze dronlarının kullanıldığıyla ilgili söylentiler. Axios, Ukraynalı bir nazaranvlinin şu kelamlarını aktarmış: “İsrailliler bize bir ölçü istihbarat sundular, lakin bize epey daha fazlası gerekli.”
İsrail’e bununla ilgili rica, İsrail Dışişleri Bakanlığı Avrupa-Asya Dairesi Yöneticisi Simon Galperin’in Kiev ziyareti sırasında iletildi. Galperin burada Ukrayna’nın Yakın Doğu ve Kuzey Afrika özel temsilcisi Maksim Subh ile bir görüşme yaptı. Subh toplantıda, Yahudi devletiyle, Yakın Doğu sorunlarını görüşme, istihbarat takası yapma ve hareketleri koordine etme imkânı verecek özel bir kanal kurmayı önerdi. Belgisiz sözlere karşın bu formatın temel itibariyle, yaygın olarak düşünüldüğü üzere ivme kazanmakta olan Moskova ve Tahran içindeki askeri-teknolojik işbirliği problemiyle ilgili düşünüldüğünü kestirim etmek güç değil.
Subh görüşmelerde, Ukrayna’nın da İsrail üzere, nükleer muahedesi bir daha tesis edilse bile Tahran’a Amerikan yaptırımlarının kaldırılmasına karşı olduğunun altını çizdi. Subh’a nazaran İslam Cumhuriyeti’nin milletlerarası tecritten çıkması yalnızca savunma endüstrisini teşvik eder. Fakat bu biçimde bir dayanışmanın Yahudi devletinin tavrı açısından bir bedeli var: Ukrayna özel temsilcisi beraberinde, Rusya’nın özel askeri operasyonuna dair İsraillilerin epeyce daha net değerlendirmelerde bulunacağı ve Ukrayna’yı kesin bir biçimde destekleyeceği umudunu da tabir etti. Subh, ülkesinin, İsrail’in direkt yahut üçüncü ülkeler üzerinden dolaylı olarak tam teşekküllü askeri yardımını alacağına inandığını da belirtti. … (İ. Subbotin / Nezavisimaya Gazeta, 22 Eylül)
Gene dört makalelik bir seçki. Bu sefer en geniş yeri, Kırgızistan ile Tacikistan içindeki hudut çatışmaları tutuyor. İki çeviri bununla ilgili: Pravda.RU’nun görüştüğü, Kırgızistan Devlet Ulusal Güvenlik Kurulu eski üyelerinden Nurlan Dosaliyev, çatışmaların provokatif niteliğine işaret ediyor ve Tacikistan idaresine karşı dikkat cazip suçlamalarda bulunuyor. RBK ise çatışmaların geçmişini ve sorunun niye çözülemediğini ele alıyor. Kommersant müelliflerine gelince, Ukrayna ile Rusya içindeki esir takasını husus alıyorlar ve bunun milletlerarası açıdan en değerli yanına vurgu yapıyorlar: Suudi Arabistan’ın arabuluculuğuna. Uzun ve analitik haberleriyle Rusya basınında özel bir yeri olan Nezavisimaya Gazeta ise Ukrayna ile İsrail içindeki yakınlaşmayı inceliyor.
‘Tacikistan-Kırgızistan çatışması: Orta Asya’da yeni cephe açma girişimi’
Kırgızistan ve Tacikistan içindeki askeri çatışmalar her vakit Ermenistan ve Azerbaycan içindeki benzeri tırmanışlarla eş vakitli oluyor ve kıymetli milletlerarası toplantılar sırasında gerçekleşiyor. Bu, Kırgızistan Devlet Ulusal Güvenlik Kurulu (GKNB) eski bakılırsavlilerinden tarihçi Nurlan Dosaliyev’in görüşü. Geçen yıl çatışmalar KGAÖ’nün Duşanbe’deki doruğu sırasında meydana gelmişti. Bu yıl da Şanghay İşbirliği Örgütü’nün Semerkand doruğu devam ederken.
Nurlan Dosaliyev’e nazaran bu provokasyonların yoğunluğu “Ukrayna’daki durumla da şaşırtan bir biçimde korelasyon gösteriyor”. Dosaliyev şöyleki diyor: Ukraynalı nazilerin cephedeki durumu ne kadar berbatsa burada Fergan Vadisi hududundaki silahlı provokasyonlar da o kadar ağır.”
Dosaliyev, bu eş zamanlılıkların tesadüf olmadığına, çatışmaların direkt doğruya ABD ve onun NATO müttefikleri tarafınca örgütlenip körüklendiğine emin.
Dosaliyev şöyleki diyor:
“Bu, yani kesinlikle burada, Orta Asya’da ikinci bir cephe açmak, onlar için muhakkak ki bir sabit fikir haline gelmiş durumda.”
Dosaliyev’e nazaran “Tacikistan Amerikalıların sıkı himayesi altında ve Taliban’a karşı uğraşta onların kalesi haline geldi.” Bunu da Pancer Boğazı’nda Ahmad Şah Masud liderliğindeki muhalefetin etnik Taciklerden oluşmasına ve Duşanbe’de kendisine hami arayışı ortasında bulunmasına dayandırıyor.
Uzman, şu görüşü ileri sürüyor:
“Şu anda Afganistan’daki Tacik diasporasının topraklarından çıkarılan bir fazlaca doğal mineral dünya pazarına Duşanbe üzerinden sunuluyor.”
Dosaliyev, 14-18 Eylül’deki son provokasyona Afganistan’dan etnik Taciklerin de katıldığını, bunların bölgeye sevkinin de lakin Amerikan sayesinde gerçekleştirilebileceğini ileri sürüyor. … (L. Stepuşova / Pravda.RU, 20 Eylül)
‘Tacikistan-Kırgızistan çatışması: tahlili niye sıkıntı?’
Tacik-Kırgız hududundaki çatışmalar pazartesi günü kesildi, taraflar barışın tesisi için bir protokol imzaladılar, siviller çatışma bölgesine dönmeye başladılar. Lakin aslında toprak sıkıntısı çözümlenmedi. …
19 Eylül’de Kırgızistan’da ulusal yas ilan edildi. Resmi bilgilere bakılırsa Kırgızistan’da askeri aksiyonlar sırasında 59 kişi öldü, 140 kişi yaralandı. Tacikistan Dışişleri Bakanlığı da kayıp sayısını 41 olarak duyurdu.
Sınır çatışmaları 14 Eylül’de başladı. Kırgızistan hudut muhafızlarının argümanına bakılırsa Tacikistan hudut muhafızları Batken oblastinde mevcut mutabakatları ihlal ederek yeni noktalar işgal ettikten daha sonra ateş açıldı. … Tacikistan ise Tacik hudut birliğine birinci ve sebepsiz ateş açtığını ileri sürdüğü Kırgız hudut muhafızlarını suçladı.
16 Eylül’de çatışma bölgeyi tehdit eden bir ölçeğe ulaştı. Taraflar ağır araçlar, hava kuvvetleri ve reaktif oldukçalu roket sistemleri kullandılar. Kırgızistan, Batken oblastinde olağanüstü durum ilan etti ve bölgedeki 136 bin kişiyi tahliye etti. Birebir gün Kırgızistan ve Tacikistan devlet liderleri Sadır Japarov ile Emomali Rahmon Şanghay İşbirliği Örgütü’nün Semerkand tepesinde görüştüler, ateşkes ve birliklerin çekilmesi konusunda anlaştılar. Ancak ateşkes süratle bozuldu. Kırgızistan Güvenlik Kurulu Sekreteri Marat İmankulov’a bakılırsa, “Ateşkes buyruğuna karşın yer yer karşılıklı ateşler ağırlaştı. Tacik ordu mensupları amirlerinin buyruklarını dinlemediler.”
Tacikistan ve Kırgızistan hududunda olaylar devam ediyor. Son 20 yıldır 100’den çok olay tespit edildi. Esas niye, hudut tespitinin yapılmamış olması. Yaklaşık 1000 kilometrelik sonun 300 kilometreden çoksı bilinmeyen. Temel sorun, Kırgızistan ve Tacikistan’ın tartışmalı bölgeleri belirlerken farklı haritaları kullanımı. Tacik uzmanlar 1924-1929 haritalarını temel alırken Kırgızlar 1958-1959 haritalarını temel alıyor.
Sınır tespit süreci 2002’de başladı, lakin epey ağır gidiyor, zira uzlaşma bulmak için her teşebbüs iki ülkenin mahallî halkı tarafınca düşmanca karşılanıyor. En sıkıntılı hudut bölgelerinden biri Kırgızistan’ın güneybatısında, başşehrin fazlaca uzağındaki Batken oblasti. Bu bölge Özbekistan ve Tacikistan’la hudut ve üzerinde bu devletlerin anklavları da bulunuyor. Son silahlı çatışma bunlardan ikinci en büyük anklav olan Voruh’ta meydana geldi. Burada 130 kilometrekarelik bir alanda 35 bin Tacikistan vatandaşı yaşıyor.
Sınır tespitinde en büyük kuvvetlik, tarafların, Tacikistan anakarası ile Voruh’u birleştiren yolun kime ilişkin olduğunu kararlaştıramamalarından kaynaklanıyor. Erken periyot Sovyet haritalarına bakılırsa bu yol Tacikistan SSC topraklarında görünüyor, geç periyot haritalara göre ise Kırgızistan SSC topraklarında. Diğer bir sorun de, Leylek rayonundan Batken oblastine erişmek için güneydeki aşılmaz dağlar yüzünden yolun bu kısmından öbür imkân olmaması. Bu kısım Tacikistan’a verilirse 100 binden hayli Kırgızistan vatandaşının anakarayla bağlantısı kesilecek. … (A. Atasuntsev / RBK, 19 Eylül)
‘Esir takasında Suudi Arabistan’ın rolü’
Moskova ve Kiev askeri operasyonun başlangıcından beri en büyük esir takasını yaptılar. Bir tarafta 55 Rusya askeri çalışanı ve Rada eski üyelerinden Viktor Medvedçuk, öteki taraftan da Azov Taburu kumandanlarının ve Kiev tarafında savaşan yabancıların da olduğu 215 kişi özgür kaldı. Bu sonuç, iki memleketler arası aktör yardımıyla mümkün oldu: Çoktandır baş arabulucu rolü oynamaya çalışan Türkiye ve Ukrayna sıkıntısında daha evvel faal bir faaliyeti olmayan Suudi Arabistan. …
Ukrayna tarafı Rusya’dan 215 kişinin hür bırakıldığını deklare etti. Bunlar içinde Kiev saflarında savaşan 10 yabancı da var (Britanyalılar, Amerikalılar, bir Faslı, bir İsveçli ve bir Hırvat). Bunlar takas kararı, arabulucu rolü oynayan Suudi Arabistan’a hareket ettiler. Militanların yakın vakitte ülkelerine dönmeleri bekleniyor. Özgür bırakılan Ukraynalılar içinde Mariupol çarpışmalarında yer alan Azov Taburu militanları da var. Bu bağlamda mutabakat kaidelerine bakılırsa Azov’un beş önderi askeri harekât bitene kadar Türkiye’de kalacaklar. …
Gazeteciler Erdoğan’a, Rusya’nın şubat ayından beri işgal ettiği toprakları elinde tutmasının mümkün olup olmadığını sorduklarında kararlı bir biçimde şu karşılığı verdi: “Hayır, kuşkusuz hayır.” …
Erdoğan’ın buna misal telaffuzları Rusya’nın siyasetiyle çelişiyormuş üzere görünüyor. Fakat Kommersant’ın görüştüğü bölge uzmanları şundan emin: Türkiye başkanının Rusya ile olduğu üzere Batı ile de kendine has ortak bir lisan bulma imkanına sahip oluşu, onu fiilen, Ukrayna probleminde yeri doldurulmaz bir müzakereci haline getiriyor. …
Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA tarafınca yayınlanan metinde şöyleki deniyor: “Majesteleri… beş ülkeden onlarca tutuklunun esir değişim süreci çerçevesinde hür bırakılmasında arabulucu olmuştur.” Daha çarşamba sabahı Muhammed bin Salman’ın Ukrayna Devlet Lideri danışmanı ve Yakın Doğu ülkeleriyle ilgilerden sorumlu özel temsilcisi Rustam Umarov’u kabul ettiği haberi düşmüştü. Görüşme kararı yayınlanan açıklamada veliaht prensin “Ukrayna’daki krize siyasi tahlile yönelik bütün milletlerarası eforlara kraliyet tarafınca takviye sunulduğunu” teyit ettiği belirtilmişti. …
Muhammed bin Salman için diplomatik zafer epeyce kıymetli, çünkü kraliyetteki insan hakları ihlalleri ve keza gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesine iştirak ettiği kuşkuları yüzünden Batı dünyasından dışlanıyor. Bu ortada Suudi Arabistan veliaht prensinin esir değişimine katkılarında ötürü Britanya Başbakanı Liz Truss ile ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı J. Sullivan teşekkürlerini tabir ettiler. ötürüsıyla Muhammed bin Salman mutabakattan açık bir biçimde fayda bakılırsan taraf oldu. (K. Krivoşeyev, M. Belenkaya / Kommersant, 23 Eylül)
‘Ukrayna ve İsrail içinde artan yakınlaşma’
Ukrayna idaresi İsrail’e Moskova ve Tahran’ın askeri-teknolojik işbirliğine dair istihbarat datalarının iletilmesi için müracaatta bulundu. Batılı yayınların kaynakları Kiev’in, çatışma bölgelerinde İran üretimi insansız hava araçlarının görüldüğü haberleriyle ilgilendiğini yazdılar. Ukrayna resmi nazaranvlileri İsraillilerle nizamlı bir uyum kanalı oluşturmak istediklerini gizlemiyor ve Tahran’ın siyasetiyle ilgili olarak İsrail’in tasalarını paylaştıklarını açıkça gösteriyorlar.
Kiev’in teklifiyle ilgili Axios portalına konuşan İsrailli kaynaklara göre Kiev’in en büyük tasası askeri harekât bölgesinde İran imali Şahit-136 kamikaze dronlarının kullanıldığıyla ilgili söylentiler. Axios, Ukraynalı bir nazaranvlinin şu kelamlarını aktarmış: “İsrailliler bize bir ölçü istihbarat sundular, lakin bize epey daha fazlası gerekli.”
İsrail’e bununla ilgili rica, İsrail Dışişleri Bakanlığı Avrupa-Asya Dairesi Yöneticisi Simon Galperin’in Kiev ziyareti sırasında iletildi. Galperin burada Ukrayna’nın Yakın Doğu ve Kuzey Afrika özel temsilcisi Maksim Subh ile bir görüşme yaptı. Subh toplantıda, Yahudi devletiyle, Yakın Doğu sorunlarını görüşme, istihbarat takası yapma ve hareketleri koordine etme imkânı verecek özel bir kanal kurmayı önerdi. Belgisiz sözlere karşın bu formatın temel itibariyle, yaygın olarak düşünüldüğü üzere ivme kazanmakta olan Moskova ve Tahran içindeki askeri-teknolojik işbirliği problemiyle ilgili düşünüldüğünü kestirim etmek güç değil.
Subh görüşmelerde, Ukrayna’nın da İsrail üzere, nükleer muahedesi bir daha tesis edilse bile Tahran’a Amerikan yaptırımlarının kaldırılmasına karşı olduğunun altını çizdi. Subh’a nazaran İslam Cumhuriyeti’nin milletlerarası tecritten çıkması yalnızca savunma endüstrisini teşvik eder. Fakat bu biçimde bir dayanışmanın Yahudi devletinin tavrı açısından bir bedeli var: Ukrayna özel temsilcisi beraberinde, Rusya’nın özel askeri operasyonuna dair İsraillilerin epeyce daha net değerlendirmelerde bulunacağı ve Ukrayna’yı kesin bir biçimde destekleyeceği umudunu da tabir etti. Subh, ülkesinin, İsrail’in direkt yahut üçüncü ülkeler üzerinden dolaylı olarak tam teşekküllü askeri yardımını alacağına inandığını da belirtti. … (İ. Subbotin / Nezavisimaya Gazeta, 22 Eylül)