bencede
New member
Hazal Yalın
Bu haftanın seçkisinde yalnızca iki yazı var; ikisi de Komünist Partisi’ne yakın sol muhalefetten.
Nakanune’de yayınlanan yazısında S. Aleksandrov, Çin önderi Si Tsinpin’in Suudi Arabistan ziyaretine yakından ve bir tarih perspektifiyle bakıyor. Burada altı itinayla çizilmesi gereken şey, Çin iktisadının iç tüketimi geliştirmeye yöneldiği vurgusu. Aleksandrov bunun siyasi bağlamını yazmamış, belirtmek gerek: bu, Si’nin 2020’de deklare ettiğı “Altı ilke”siyle alakalı. Bu prensipler Çin’i alım gücü yüksek batılılar için bir dünya fabrikası olmaktan çıkarıp Çin halk kitlelerinin alım gücünü yükseltmeyi ve sınai üretimi iç pazara yöneltmeyi hedefliyordu. (Çin’in durumuyla ilgili şu yazı dizisine, “altı ilke” ile ilgili de bilhassa yazı dizisinin son kısmına bakabilirsiniz.)
Haftanın seçkisinin ikinci yazısı, gerçekte muazzam askeri-siyasi sonuçlar doğurması pekâlâ mümkün olan, lakin tuhaf bir biçimde gözden kaçan bir olay: Ukrayna’nın Rusya’nın içlerine SİHA taarruzları. İşçenko olayın detaylarını inceliyor ve Mathias Rust’un 1987’de Cessna tipi uçağıyla ta Almanya’dan Moskova’ya kadar radarlar tarafınca tespit edilemeden uçması ve Kızıl Meydan’a inmesi olayıyla karşılaştırıyor; hakikaten de bu ikincisi, Sovyetler Birliği’nin çöküşünde bir kilometretaşı olmuştu.
‘Si Tsinpin Riyad’da’
Çin karantina ötürüsıyla hâlâ kapalı, lakin ÇHC Lideri Si Tsinpin yurtdışına daha sık çıkmaya başladı. Eylülde, üçüncü periyot başkanlığa seçilmedilk evvel Kazakistan ve Özbekistan’ı, kasımda Endonezya ve Tayland’ı ziyaret etmişti, artık de Suudi Arabistan’ı. Bu ziyaretler sırasında milletlerarası örgütlerin tepelerinde de bulundu; bunlar, Pekin’in dış siyasetinin evvelarini açıkça gösteriyor: ŞİÖ, G20 ve Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği. Si bu sefer Suudi Arabistan’daki programından öteki kendisi için yeni bir formata da katılıyor: Arap Ligi devletleri liderleriyle görüşme. …
Kısa müddet öncesine kadar Riyad, Pekin’in Arap dünyasıyla işbirliği açısından tuhaf bir alan üzere görünüyordu. Vahabi monarşisi Çinli komünistlere kuşkuyla yaklaşıyordu; ÇHC de ABD’nin sadık müttefiki olan Suudi Arabistan’la ortasına büyük bir aralık koyuyordu.
Mabu biçimdeında Çin endüstrisi planlı iktisat çerçevesinde gelişiyordu; işletmeler kâr elde etme gayesiyle değil toplumun bütün üyelerinin hayli taraflı gelişmesini temin edecek mamul üretimi için çalışıyordu. … ÇHC birinci senelerında SSCB’den petrol eserleri alıyordu, fakat Mao periyodunun sonuna hakikat Çin kendi petrol mamüllerinde tam bir bağımsızlığa ulaşmıştı. …
Çin, 80’li yılların ortasında siyasetini değiştirdi. Büyük pazar ıslahatları başladı, iktisadın büyümesinin motoru da yabancı pazarlar için kütlesel emtia üretimi olacaktı. Bu yaklaşım kıyı bölgelerinde epeyce sayıda işletmenin kurulmasını gerektiriyordu. Güçlü batı ülkelerinden de sanayi çıkışı başladı. Kapitalistler için endüstriyi ÇHC’nde yürütmek daha avantajlı olmuştu. Asya’nın yeni ejderi bir dünya fabrikası olurken daha evvel olduğundan epey daha fazla güç kaynaklarına muhtaçlık duyuyordu.
ÇHC ve Suudi Arabistan’ın yakınlaşması 1990’ların sonlarında başladı. 1999’da Suudi Arabistan’ı birinci kere ÇHC Lideri Tsyan Tsemin ziyaret etti. Bunun akabinde Sinopec, Suudi Arabistan topraklarında sondajlara başladı.
Pekin ve Riyad, global işbölümü sistemine dayandılar ve anlaşılan başarılı da oldular. ABD dolar basıyordu, Çinli şirketler denizaşırı yatırımlar yapıyordu, bütün dünyadan hammadde alıyordu, düşük ancak disiplinli işgücü kiralıyordu, mamul satıyordu. Petrol üreticisi Arap monarşileri sözün tam manasıyla para ortasında yüzüyordu, fakat durum, mali sistemde krizle bir arada değişmeye başladı. Enflasyon, Washington’un horgörüsü, karbon yakıtlarından vazgeçme planları, Suudi Arabistan iktisadının çeşitlendirilmesi problemini gündeme getirdi. …
Çin, iktisadını gittikçe daha epeyce iç tüketimi geliştirmeye yöneltmeye başladı. Ayrıyeten gelişen sanayi yalnızca yabancı uzmanların katı kontrolü altında yabancı markalarda emtia yahut ucuz tüketim malları değil hiç de kalitesiz olmayan kendi mamüllerini de çıkarmaya başladı. Çin savunma endüstrisine gelince, Rusya ve ABD mallarıyla önemli bir rekabet geliştirdi. … (Y. Aleksandrov / Nakanune, 9 Aralık)
‘Bizimkiler uyuyorlar mıydı?’
5 Aralık’ta iki uzun aralıklı stratejik kıymet taşıyan hava üssü, Ryazan oblastindeki Dyagilevo ile Saratov oblastindeki Engels, taarruza uğradı. 6 Aralık erken saatlerde de kent merkezinden yalnızca 7 kilometre uzaklıktaki Kursk Doğu “Mihail Gureviç” havaalanına düşman saldırısı yapıldı. …
Not edelim: Kursk Doğu, geçmişte sivil ve askeri havacılık için ortak alan olarak kullanılıyordu. Ukrayna’da özel harekâtın başlamasından daha sonra sivil uçak ve helikopterlerin buraya uçuşu yasaklandı. …
Biz mantıken, savunmamız için bu biçimdesine nitelikli ve kıymetli hava üslerinin fazlaca kuvvetli, fazlaca düzeyli hava savunma sistemleriyle korunmamasının mümkün olamayacağından yola çıkıyoruz. Şayet bu biçimde… düşmanın hava savunma sistemini aşmak için en çağdaş hava taarruz sistemlerini kullanmış olması gerekir. Bunların Kiev’e batılı müttefikleri tarafınca sükunet içinde verilmiş olması mümkündür. örneğin, ileri radyoelektronik muharebe sistemleriyle donatılmış, İsrail’e ilişkin Nagor tipi kamikaze dronları. İsrail’in bu araçları Ukrayna’ya gizlice verdiğiyle ilgili söylentiler fazlacatandır bütün dünyada dolaşıyor. …
Eğer Rusya “stratejistlerinin” başlarına düşen SİHA’lar Ukrayna’ya aitse, tek bir ihtimal vardır: bu, daha SSCB’de üretilmiş olan istihbarat emelli Tu-141 “Strij” olmalıdır. Bunlar birinci vakit içinderda 1974’te uçmaya başlamıştı.
Doğal teknolojik aşınma yüzünden bunlardan yalnızca müzelerde kaldı. “Strijlerin” az bir kısmı da yakın vakte kadar hava savunma sistemlerinin tatbikatlarında maksat olarak kullanılıyordu. Bu yüzden demek ki Tu-141 artık bir işe yaramaz. ..
Ama Ukrayna’da diğer türlü düşündüler. SSCB’nin dağılmasının akabinde “Strijlerden” 321’inci insansız keşif uçakları alayını oluşturdular. … Dahası var. Rusya ile alakaların 2014’te alabildiğine bozulmasının akabinde bunların hücum emelli SİHA olarak modernizasyonuna da giriştiler. Tu-141’lerin burnuna da savaş başlığı olarak 120 kg patlayıcılar yerleştirdiler. Batının merhametli sayesinde da elektronik beyinleri değiştirdiler ve “Strijlere” global uydu sistemi sayesinde amaca ulaşma imkanı sağladılar. …
Tuğgeneral Konaşenkov yorumunda… saldırıyı gerçekleştiren Ukrayna “strijlerinin” engellendiğini söylemiş oldu. … Şayet bunlardan biri üç kişiyi öldürüp modülleriyle da uçaklardan birinin kuyruğunu ve motorunu yaraladıysa… bunların bizim hava savunma sistemi tarafınca engellendiği nasıl söylenebilir? Şayet bunlardan bir oburu Engels hava üssü pistinde alevleri kilometrelerce öteden görülecek biçimde düştüyse bu tıp masallar nasıl anlatılabilir? …
Belki her iki SİHA’yı da “Pantsirlerle” yaralamış olabiliriz; lakin bu lakin, artık başımızın üzerinde gezinirken oldu. …
NATO istihbaratı Rusya hava kuvvetlerinin hareketlerini uzaydan ve Polonya ve Romanya hava alanından geceli gündüzlü izliyor. AWACS erken ihtar sistemiyle donatılmış Amerikan Boeing E-3’ler, insansız stratejik keşif uçakları RQ-4 Küresel Hawk’lar ve ABD’nin NATO’daki müttefiklerinin misal araçları devamlı havadalar.
Rusya’nın Avrupa kısmındaki bütün askeri havaalanlarının bunların devamlı nezareti altında olduğu sanılıyor. Bizim avcı yahut bombardıman uçaklarından birinin şasesinin pistten kalkmasıyla bunun istihbaratının ve amaç bilgisinin Ukrayna hava savunma sistemlerine iletilmesi eş vakitli. …
Peki bizim, 2022 başında her ne kadar az sayıda olsa da yeniden de 9 adet A-50 erken ihtar uçakları Ukrayna topraklarını birebir biçimde gözlüyor. Bu durumda 5 Aralık günü en azından 2 adet ve her biri küçük bir yolcu uçağı büyüklüğünde, dev “Strij” jet uçaklarının kalkışını nasıl kaçırdılar? Bizim hava savunmacılara niye bildirmediler? Hava savunmacılar da uyuyorlar mıydı?
Peki bizim avcı uçakları neredeydi? …
Uzun kelamın kısası, sizde nasıl olduğunu bilmiyorum lakin bütün bu kıssa bende, 1987 mayısında genç Alman pilotu Mathias Rust’un uçuşuyla ortaya çıkan o eski skandalı hatırlattı. …
bu biçimde SSCB Savunma Bakanı, Sovyetler Birliği kahramanı Sergey Sokolov ile Hava Savunma Kumandanı, hava kuvvetleri mareşali, iki sefer Sovyetler Birliği kahramanı Aleksandr Koldunov derhal emekliye sevk edilmişti. … (S. İşçenko / Svobodnaya Pressa, 6 Aralık)
Bu haftanın seçkisinde yalnızca iki yazı var; ikisi de Komünist Partisi’ne yakın sol muhalefetten.
Nakanune’de yayınlanan yazısında S. Aleksandrov, Çin önderi Si Tsinpin’in Suudi Arabistan ziyaretine yakından ve bir tarih perspektifiyle bakıyor. Burada altı itinayla çizilmesi gereken şey, Çin iktisadının iç tüketimi geliştirmeye yöneldiği vurgusu. Aleksandrov bunun siyasi bağlamını yazmamış, belirtmek gerek: bu, Si’nin 2020’de deklare ettiğı “Altı ilke”siyle alakalı. Bu prensipler Çin’i alım gücü yüksek batılılar için bir dünya fabrikası olmaktan çıkarıp Çin halk kitlelerinin alım gücünü yükseltmeyi ve sınai üretimi iç pazara yöneltmeyi hedefliyordu. (Çin’in durumuyla ilgili şu yazı dizisine, “altı ilke” ile ilgili de bilhassa yazı dizisinin son kısmına bakabilirsiniz.)
Haftanın seçkisinin ikinci yazısı, gerçekte muazzam askeri-siyasi sonuçlar doğurması pekâlâ mümkün olan, lakin tuhaf bir biçimde gözden kaçan bir olay: Ukrayna’nın Rusya’nın içlerine SİHA taarruzları. İşçenko olayın detaylarını inceliyor ve Mathias Rust’un 1987’de Cessna tipi uçağıyla ta Almanya’dan Moskova’ya kadar radarlar tarafınca tespit edilemeden uçması ve Kızıl Meydan’a inmesi olayıyla karşılaştırıyor; hakikaten de bu ikincisi, Sovyetler Birliği’nin çöküşünde bir kilometretaşı olmuştu.
‘Si Tsinpin Riyad’da’
Çin karantina ötürüsıyla hâlâ kapalı, lakin ÇHC Lideri Si Tsinpin yurtdışına daha sık çıkmaya başladı. Eylülde, üçüncü periyot başkanlığa seçilmedilk evvel Kazakistan ve Özbekistan’ı, kasımda Endonezya ve Tayland’ı ziyaret etmişti, artık de Suudi Arabistan’ı. Bu ziyaretler sırasında milletlerarası örgütlerin tepelerinde de bulundu; bunlar, Pekin’in dış siyasetinin evvelarini açıkça gösteriyor: ŞİÖ, G20 ve Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği. Si bu sefer Suudi Arabistan’daki programından öteki kendisi için yeni bir formata da katılıyor: Arap Ligi devletleri liderleriyle görüşme. …
Kısa müddet öncesine kadar Riyad, Pekin’in Arap dünyasıyla işbirliği açısından tuhaf bir alan üzere görünüyordu. Vahabi monarşisi Çinli komünistlere kuşkuyla yaklaşıyordu; ÇHC de ABD’nin sadık müttefiki olan Suudi Arabistan’la ortasına büyük bir aralık koyuyordu.
Mabu biçimdeında Çin endüstrisi planlı iktisat çerçevesinde gelişiyordu; işletmeler kâr elde etme gayesiyle değil toplumun bütün üyelerinin hayli taraflı gelişmesini temin edecek mamul üretimi için çalışıyordu. … ÇHC birinci senelerında SSCB’den petrol eserleri alıyordu, fakat Mao periyodunun sonuna hakikat Çin kendi petrol mamüllerinde tam bir bağımsızlığa ulaşmıştı. …
Çin, 80’li yılların ortasında siyasetini değiştirdi. Büyük pazar ıslahatları başladı, iktisadın büyümesinin motoru da yabancı pazarlar için kütlesel emtia üretimi olacaktı. Bu yaklaşım kıyı bölgelerinde epeyce sayıda işletmenin kurulmasını gerektiriyordu. Güçlü batı ülkelerinden de sanayi çıkışı başladı. Kapitalistler için endüstriyi ÇHC’nde yürütmek daha avantajlı olmuştu. Asya’nın yeni ejderi bir dünya fabrikası olurken daha evvel olduğundan epey daha fazla güç kaynaklarına muhtaçlık duyuyordu.
ÇHC ve Suudi Arabistan’ın yakınlaşması 1990’ların sonlarında başladı. 1999’da Suudi Arabistan’ı birinci kere ÇHC Lideri Tsyan Tsemin ziyaret etti. Bunun akabinde Sinopec, Suudi Arabistan topraklarında sondajlara başladı.
Pekin ve Riyad, global işbölümü sistemine dayandılar ve anlaşılan başarılı da oldular. ABD dolar basıyordu, Çinli şirketler denizaşırı yatırımlar yapıyordu, bütün dünyadan hammadde alıyordu, düşük ancak disiplinli işgücü kiralıyordu, mamul satıyordu. Petrol üreticisi Arap monarşileri sözün tam manasıyla para ortasında yüzüyordu, fakat durum, mali sistemde krizle bir arada değişmeye başladı. Enflasyon, Washington’un horgörüsü, karbon yakıtlarından vazgeçme planları, Suudi Arabistan iktisadının çeşitlendirilmesi problemini gündeme getirdi. …
Çin, iktisadını gittikçe daha epeyce iç tüketimi geliştirmeye yöneltmeye başladı. Ayrıyeten gelişen sanayi yalnızca yabancı uzmanların katı kontrolü altında yabancı markalarda emtia yahut ucuz tüketim malları değil hiç de kalitesiz olmayan kendi mamüllerini de çıkarmaya başladı. Çin savunma endüstrisine gelince, Rusya ve ABD mallarıyla önemli bir rekabet geliştirdi. … (Y. Aleksandrov / Nakanune, 9 Aralık)
‘Bizimkiler uyuyorlar mıydı?’
5 Aralık’ta iki uzun aralıklı stratejik kıymet taşıyan hava üssü, Ryazan oblastindeki Dyagilevo ile Saratov oblastindeki Engels, taarruza uğradı. 6 Aralık erken saatlerde de kent merkezinden yalnızca 7 kilometre uzaklıktaki Kursk Doğu “Mihail Gureviç” havaalanına düşman saldırısı yapıldı. …
Not edelim: Kursk Doğu, geçmişte sivil ve askeri havacılık için ortak alan olarak kullanılıyordu. Ukrayna’da özel harekâtın başlamasından daha sonra sivil uçak ve helikopterlerin buraya uçuşu yasaklandı. …
Biz mantıken, savunmamız için bu biçimdesine nitelikli ve kıymetli hava üslerinin fazlaca kuvvetli, fazlaca düzeyli hava savunma sistemleriyle korunmamasının mümkün olamayacağından yola çıkıyoruz. Şayet bu biçimde… düşmanın hava savunma sistemini aşmak için en çağdaş hava taarruz sistemlerini kullanmış olması gerekir. Bunların Kiev’e batılı müttefikleri tarafınca sükunet içinde verilmiş olması mümkündür. örneğin, ileri radyoelektronik muharebe sistemleriyle donatılmış, İsrail’e ilişkin Nagor tipi kamikaze dronları. İsrail’in bu araçları Ukrayna’ya gizlice verdiğiyle ilgili söylentiler fazlacatandır bütün dünyada dolaşıyor. …
Eğer Rusya “stratejistlerinin” başlarına düşen SİHA’lar Ukrayna’ya aitse, tek bir ihtimal vardır: bu, daha SSCB’de üretilmiş olan istihbarat emelli Tu-141 “Strij” olmalıdır. Bunlar birinci vakit içinderda 1974’te uçmaya başlamıştı.
Doğal teknolojik aşınma yüzünden bunlardan yalnızca müzelerde kaldı. “Strijlerin” az bir kısmı da yakın vakte kadar hava savunma sistemlerinin tatbikatlarında maksat olarak kullanılıyordu. Bu yüzden demek ki Tu-141 artık bir işe yaramaz. ..
Ama Ukrayna’da diğer türlü düşündüler. SSCB’nin dağılmasının akabinde “Strijlerden” 321’inci insansız keşif uçakları alayını oluşturdular. … Dahası var. Rusya ile alakaların 2014’te alabildiğine bozulmasının akabinde bunların hücum emelli SİHA olarak modernizasyonuna da giriştiler. Tu-141’lerin burnuna da savaş başlığı olarak 120 kg patlayıcılar yerleştirdiler. Batının merhametli sayesinde da elektronik beyinleri değiştirdiler ve “Strijlere” global uydu sistemi sayesinde amaca ulaşma imkanı sağladılar. …
Tuğgeneral Konaşenkov yorumunda… saldırıyı gerçekleştiren Ukrayna “strijlerinin” engellendiğini söylemiş oldu. … Şayet bunlardan biri üç kişiyi öldürüp modülleriyle da uçaklardan birinin kuyruğunu ve motorunu yaraladıysa… bunların bizim hava savunma sistemi tarafınca engellendiği nasıl söylenebilir? Şayet bunlardan bir oburu Engels hava üssü pistinde alevleri kilometrelerce öteden görülecek biçimde düştüyse bu tıp masallar nasıl anlatılabilir? …
Belki her iki SİHA’yı da “Pantsirlerle” yaralamış olabiliriz; lakin bu lakin, artık başımızın üzerinde gezinirken oldu. …
NATO istihbaratı Rusya hava kuvvetlerinin hareketlerini uzaydan ve Polonya ve Romanya hava alanından geceli gündüzlü izliyor. AWACS erken ihtar sistemiyle donatılmış Amerikan Boeing E-3’ler, insansız stratejik keşif uçakları RQ-4 Küresel Hawk’lar ve ABD’nin NATO’daki müttefiklerinin misal araçları devamlı havadalar.
Rusya’nın Avrupa kısmındaki bütün askeri havaalanlarının bunların devamlı nezareti altında olduğu sanılıyor. Bizim avcı yahut bombardıman uçaklarından birinin şasesinin pistten kalkmasıyla bunun istihbaratının ve amaç bilgisinin Ukrayna hava savunma sistemlerine iletilmesi eş vakitli. …
Peki bizim, 2022 başında her ne kadar az sayıda olsa da yeniden de 9 adet A-50 erken ihtar uçakları Ukrayna topraklarını birebir biçimde gözlüyor. Bu durumda 5 Aralık günü en azından 2 adet ve her biri küçük bir yolcu uçağı büyüklüğünde, dev “Strij” jet uçaklarının kalkışını nasıl kaçırdılar? Bizim hava savunmacılara niye bildirmediler? Hava savunmacılar da uyuyorlar mıydı?
Peki bizim avcı uçakları neredeydi? …
Uzun kelamın kısası, sizde nasıl olduğunu bilmiyorum lakin bütün bu kıssa bende, 1987 mayısında genç Alman pilotu Mathias Rust’un uçuşuyla ortaya çıkan o eski skandalı hatırlattı. …
bu biçimde SSCB Savunma Bakanı, Sovyetler Birliği kahramanı Sergey Sokolov ile Hava Savunma Kumandanı, hava kuvvetleri mareşali, iki sefer Sovyetler Birliği kahramanı Aleksandr Koldunov derhal emekliye sevk edilmişti. … (S. İşçenko / Svobodnaya Pressa, 6 Aralık)