bencede
New member
Hazal Yalın
Bu haftanın seçkisinde Erivan’da KGAÖ doruğu, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki askeri operasyonu, Türki Devletler Teşkilatı ve Turancılık tezlerinden öteki Küba Devlet Lideri Díaz-Canel’in Rusya ve Çin ziyareti de var. Kommersant’ta Miguel Mario Díaz-Canel’in dünya çeşidini pahalandıran Viktor Heyfets, St. Petersburg Devlet Üniversitesi’nde profesör ve Latin Amerika mecmuasının genel yayın direktörü.
‘Ermenistan’ın güvenliğini sağlamak Rusya’nın bakılırsavi değil’
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Erivan’da yapılan KGAÖ Kurul toplantısında sonuç bildirgesine ve “Ermenistan’a yardım” temalı bildirgeye imza atmayı, bunların Azerbaycan ile çatışmada ülkenin menfaatlerine uygun siyasi değerlendirmeler olmadığı nedeni öne sürülerek reddetti.
Paşinyan, Azerbaycan’ın Ermenistan topraklarını işgal ettiği görüşünde (muhtemelen güneydeki Syunik oblastinin bir kısım toprağını kastediyor) ve KGAÖ Konsey’ini “Azerbaycan tarafıyla, Azerbaycan birliklerinin hükümran Ermenistan Cumhuriyeti topraklarından 11 Mayıs 2021 durumuna derhal ve koşulsuz çekilmesine yönelik mecburî siyasi-diplomatik çabayı hızlandıracak” karar almaya davet ediyor. …
Ayrıca, Dağlık Karabağ hudut sınırındaki çalışmada yükümlülüklerini yerine getirmediklerini düşündüğü Rusya barış gücüne yönelik şikâyetlerde de bulundu. …
Ermenistan parlamento sözcüsü Alen Simonyan, KGAÖ’nün yaşamasının mümkün olmadığını düşünüyor. Simonyan’a bakılırsa Ermenistan KGAÖ’ne “Türkiye-Azerbaycan tandemine karşı korunmak için” katılmıştı, fakat bunu almadı. …
Pravda.RU’ya konuşan siyaset bilimci … İosif Diskin, Ermenistan KGAÖ’nden çıkacak olursa bu durumun Rusya’nın bölgedeki yükümlülüklerini “büyük ölçüde azaltacağını” düşünüyor: “Bu durumda orada (Gümrü) askeri üs bulundurmak ve Azerbaycan’la ilgilerde devamlı olarak oldukça gergin sorunlar ortasında bulunmak da gerekmez.”
Diskin, Rusya’nın Ermenistan’ın ulusal güvenliğini onun kendisi yerine temin etmek zorunda olmadığını da düşünüyor. …
Putin ile Paşinyan içindeki canlı görüş alışverişlerine nazaran Ermenistan’a birtakım garantiler verildi. Rusya olağan olarak Güney Kafkasya’da, Gümrü’de askeri üssünü tutmaya devam edecek. Bu, bir hayli islamcı tehdidin önünü kesiyor; üstelik bunların hepsi Asya’dan geliyor değil. Türkiye’nin, özel operasyonda Ukrayna safında çarpışan “Turan” taburunu finanse ettiğini hatırlayalım.
Dahası Rusya lideri da muhakkak ki KGAÖ’nün çökertilmesi değil güçlendirilmesi gerektiğinin farkında. … (L. Stepuşova / Pravda.RU, 24 Kasım)
‘Ankara’nın ‘turan ordusu’ kurma çabaları’
Türki Devletler Teşkilatı’nın Semerkand’da yapılan doruğunun çabucak akabinde Türkiye’de, bazıları KGAÖ’ndeki bu ülkelerin ordu birlikleriyle askeri hareketler yapıldı. Ankara son vakit içinderda Orta Asya cumhuriyetleriyle gittikçe daha etkin bir işbirliği yürütüyor: Silah ve mühimmat tedarik ediyor, ortak tatbikatlar yapıyor. …
Türkiye’de Ulusal Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre … şu anda TDT’nda muhtemel krizlere acil müdahale edebilecek bir yapı kurulmakta.
Bu hareketler Semerkand’da yapılan Türki Devletler Teşkilatı önderler doruğunun çabucak gerisinden gerçekleştirildi. Türk basını bu forumu “Türkiye Birleşik Devletleri” diye andı ve şuna da dikkat çekti: “Bir trilyon doları aşkın bir ticaret ve hizmet hacmini haiz ve 170 milyondan fazlaca insan barındıran Türki Devletler Teşkilatı, askeri ve siyasi manada tek bir ülke haline gelmekte.”
Bu tepede Erdoğan, KKTC’ne teşkilatta gözlemci statüsü verildiğini ilan etti. Fakat ondan sonrasında Özbekistan Dışişleri Bakanı Vladimir Norov, “Kuzey Kıbrıs’ın bağımsız bir devlet olarak tanınmasının kelam konusu olamayacağını” kesin bir lisanla tabir etti. …
Öte yandan Türki Devletler Teşkilatı’na üye bütün ülkeler Isparta’daki hareketlere katılmış değil. Türkmenistan ve Özbekistan tatbikata katılmadılar. …
Son senelerda Ankara ile Orta Asya ülkeleri içinde askeri işbirliği ağırlaşmakta. Örneğin Türkmenistan, Türkiye’nin en büyük silah alıcılarından biri oldu. Kırgızistan 2022’de Bayraktar SİHA’larından diğer silah, mühimmat ve savunma tertibatı aldı.
Ankara Duşanbe’ye savunma, “askeri sanayi, güvenlik sıkıntılarında işbirliğini derinleştirme, keza hudut güvenliği ve terörizmle çaba alanında deneyim paylaşımı sözü” verdi.
Astana da istisna olmadı; Türkiye’den silah alırken Ankara ile ANKA İHA’larının üretimiyle ilgili mukavele imzaladı.
Türkiye, Orta Asya devletlerinin askeri işçisinin eğitimini de yürütüyor.
Batı basını, “Erdoğan’ın Türki lisanlarda konuşan bütün devletlerin katılacağı bir askeri ittifak kurma niyetinin Moskova’da tasaya niye olduğunu” yazıyor. …
“Erdoğan’ın TDT’nı bir askeri ittifaka dönüştürme hedefi” konuşulurken Turancılıktan da tekrar kelam edilmeye başlandı.
Rusya Bilimler Akademisi Dünya İktisadı ve Memleketler arası Bağlar Enstitüsü gorevlilerinden Viktor Nadein-Rayevskiy, İzvestiya’ya şöyleki yorumladı:
“Türkiye ile Orta Avrupa devletleri ülkeleri içinde kolluk, istihbarat ve genelkurmaylar seviyesinde işbirliği var. KGAÖ üyeleri de dâhil Türki lisanlarda konuşan bütün cumhuriyetlerden subaylar eğitiliyor. yıllardır bir ‘Turan ordusu’ kurma fikri de olgunlaşıyor. Ancak eski Sovyetler Birliği ülkeleri yurttaşları bu fikirle çabucak hemen mutabık değiller.”
Nadein-Rayevskiy’e nazaran bu fikre birinci karşı çıkan Kazakistan eski Devlet Lideri Nazarbayev olmuştu. …
Nadein-Rayevskiy şundan emin: Ankara’nın şu anda büyük mali imkânları olmadığı için “Turan ordusunu” kurma işi çabucak hemen gerçekleşmiyor: “aynı vakitte Türkler imkânları nispetinde bu işe para akıtıyorlar. Kaynaklar evvela askerlerin ve yüksek tahsil alan insanların eğitimine gidiyor. Türkler epey gayret gösteriyorlar.” … (K. Loginova / İzvestiya, 20 Kasım)
‘Türkiye’nin operasyonu Rusya’nın operasyonuna engel’
Ankara’daki siyasi-askeri idarenin, yasaklı PKK’nın kolu sayılan SDG’ye yönelik intikamda ne kadar ilerleyeceği çabucak hemen meçhul. Dahası Erdoğan, “Pençe-Kılıç” operasyonunun “sadece havadan yapılmakla kalmayacağını” söylemiş oldu. Bu durum Şam’ın muharebe hazırlık durumunu artırmasına yol açtı; zaruret halinde orduya Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenlik ve toprak bütünlüğünün korunmasını sağlama buyruğu verilecek.
Suriye Arap Ordusu’nun en yeterli birlikleri olarak, iç savaş kahramanı Suheyl el-Hasan’ın komutasındaki 25’inci özel tümen (“Kaplan Kuvvetleri”) ve Rusya askeri danışmanlarının sayesinde kurulup eğitilen 5’inci fırtına kolordusu sayılıyor. Bunların toplam mevcudu 20 bini aşıyor.
Suriye Arap Cumhuriyeti’ne büyük çaplı bir hücum tehdidi mevcut olduğu sürece Beşar Esad’ın seçkin savaşçıları dış saldırganlığı püskürtmeye hazır olarak ülkelerinde kalacaklar. ötürüsıyla, altı ay evvel lisana getirilen, Ortadoğu’dan Ukrayna’daki özel askeri operasyona gönüllülerin geniş bir biçimde katılması planı donduruldu.
11 Mart’ta Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya Lideri Vladimir Putin’den, operasyonda Rusya’ya yardım etme isteklerini söz eden öteki ülkelerin yurttaşlarının da mevcut orduya katılması fikrini desteklemesini rica etmişti. Bu sırada Rusya Savunma Bakanlığı Yakındoğu uyruklulardan 16 binden çok müracaat almıştı. Onay verildi, ancak fikir hâlâ hayata geçmedi. …
Askeri açıdan buna pürüz olan en önemli faktör Türkiye’nin tavrı; daha doğrusu Türkiye’nin her an Suriye topraklarındaki operasyonlarını genişletmeye hazır oluşu. Ankara, Suriye’de yürüteceği askeri operasyonlar konusunda Moskova ve Washington’u evvelde uyaracağına dair kamuoyu önündeki vaatlerine karşın vakit zaman diğer türlü davranıyor. … (V. Karnozov / Nezavisimaya Gazeta, 24 Kasım)
‘Miguel Mario Díaz-Canel’in dünya turu’
Küba Devlet Lideri Miguel Mario Díaz-Canel pandemi öncesi periyottan beri en uzun turnesinde: Cezayir’e, Rusya’ya ve Türkiye’ye gitti, perşembe günü de Çin’e ulaştı. Dikkat cazibeli mazeretler: Moskova’da Fidel Castro heykelinin açılışı ve Cezayir’le diplomatik münasebetlerin kuruluşunun 70’inci yıldönümü. Ancak bunlar yalnızca mazeret. Küba Devlet Lideri yatırımlar ve kontratlar peşinde. Ülkenin yakıta ve eskimiş elektrik sistemine takviye programlarına son derece muhtaçlığı var, ayrıyeten besin ve ilaç da eksik. İktisadın kısmi dolarizasyonu ise çabucak hemen yetkililerin umut bağladığı sonuçları vermedi.
Moskova ve Pekin’e özel bir dikkat gösterildi. Fakat bu da kolay değil. “Tarihi müttefik” Rusya temkinli. Küba’nın Moskova’nın ticari ortağı olarak rolü küçük, SSCB periyodundaki üzere askeri bir ehemmiyet de taşımıyor. Rusya, Moskova ve Havana ilgilerini SSCB’nin Karayip kıyılarından “kaçtığı” sıradaki düzeyine yaklaştırmaya yönelik atılacak adımları aslına bakarsanız attı. Küba’nın borçlarının büyük kısmı silindi, şirketlerimiz de adada faaliyete başladılar. Lakin ekonomik manada daha etkin yakınlaşma için (yani faizsiz kredi ölçüsünü ve avantajlı güç kaynakları tedarikini artırmak için) Kremlin Kübalıların sadakatini açık biçimde göstermesini ister. Çok kutuplu bir dünyayı desteklediğine yönelik sıralı beyanatlar kâfi değil.
Havana, Ukrayna krizi sorununda Moskova’yı örneğin Kore üzere kayıtsız koşulsuz desteklemeye hazır değil. Kübalı yetkililer en çok BM GK’daki oylamalarda Rusya’yı kınayacak açıklamalara çekimser kalabilir. Havana’nın temkinli tavrı, Küba’ya potansiyel olarak kıymetli dayanakta bulunabilecek Rusya ile, ilgilerin bir daha tesisinde Obama’nın siyasetine ağır ağır geri dönen ABD içinde hareket yapma zaruretiyle belirleniyor. …
Diaz-Canel’in Pekin ziyaretine gelince… Çinliler ayrıntılara ehemmiyet verirler; Havana’dan bir heyetin gelmesi ise Washington’a, ABD açıklarında faaliyetini sürdürmeye hazır olduğuna dair açık bir sinyal. Çin’in jeopolitik durumu Rusya’dan daha güzel; hareket için daha fazla alanı var. Washington ile Pekin içindeki ticari-ekonomik savaş kaidelerinde, Çinlilerin daha 1990’larda kurduğu Karayiplerde köprübaşı büyük kıymet taşır. Si Tsinpin’in ekonomik imkânları epeyce büyük. Fakat Çinliler münhasıran bir bağışçı rolü oynamak da istemiyor ve Havana’nın karşılık olarak teklif edeceklerini bekliyorlar. Acelecilik Doğu’da güzel karşılanmaz. (V. Heyfets /Kommersant, 25 Kasım)
Bu haftanın seçkisinde Erivan’da KGAÖ doruğu, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki askeri operasyonu, Türki Devletler Teşkilatı ve Turancılık tezlerinden öteki Küba Devlet Lideri Díaz-Canel’in Rusya ve Çin ziyareti de var. Kommersant’ta Miguel Mario Díaz-Canel’in dünya çeşidini pahalandıran Viktor Heyfets, St. Petersburg Devlet Üniversitesi’nde profesör ve Latin Amerika mecmuasının genel yayın direktörü.
‘Ermenistan’ın güvenliğini sağlamak Rusya’nın bakılırsavi değil’
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Erivan’da yapılan KGAÖ Kurul toplantısında sonuç bildirgesine ve “Ermenistan’a yardım” temalı bildirgeye imza atmayı, bunların Azerbaycan ile çatışmada ülkenin menfaatlerine uygun siyasi değerlendirmeler olmadığı nedeni öne sürülerek reddetti.
Paşinyan, Azerbaycan’ın Ermenistan topraklarını işgal ettiği görüşünde (muhtemelen güneydeki Syunik oblastinin bir kısım toprağını kastediyor) ve KGAÖ Konsey’ini “Azerbaycan tarafıyla, Azerbaycan birliklerinin hükümran Ermenistan Cumhuriyeti topraklarından 11 Mayıs 2021 durumuna derhal ve koşulsuz çekilmesine yönelik mecburî siyasi-diplomatik çabayı hızlandıracak” karar almaya davet ediyor. …
Ayrıca, Dağlık Karabağ hudut sınırındaki çalışmada yükümlülüklerini yerine getirmediklerini düşündüğü Rusya barış gücüne yönelik şikâyetlerde de bulundu. …
Ermenistan parlamento sözcüsü Alen Simonyan, KGAÖ’nün yaşamasının mümkün olmadığını düşünüyor. Simonyan’a bakılırsa Ermenistan KGAÖ’ne “Türkiye-Azerbaycan tandemine karşı korunmak için” katılmıştı, fakat bunu almadı. …
Pravda.RU’ya konuşan siyaset bilimci … İosif Diskin, Ermenistan KGAÖ’nden çıkacak olursa bu durumun Rusya’nın bölgedeki yükümlülüklerini “büyük ölçüde azaltacağını” düşünüyor: “Bu durumda orada (Gümrü) askeri üs bulundurmak ve Azerbaycan’la ilgilerde devamlı olarak oldukça gergin sorunlar ortasında bulunmak da gerekmez.”
Diskin, Rusya’nın Ermenistan’ın ulusal güvenliğini onun kendisi yerine temin etmek zorunda olmadığını da düşünüyor. …
Putin ile Paşinyan içindeki canlı görüş alışverişlerine nazaran Ermenistan’a birtakım garantiler verildi. Rusya olağan olarak Güney Kafkasya’da, Gümrü’de askeri üssünü tutmaya devam edecek. Bu, bir hayli islamcı tehdidin önünü kesiyor; üstelik bunların hepsi Asya’dan geliyor değil. Türkiye’nin, özel operasyonda Ukrayna safında çarpışan “Turan” taburunu finanse ettiğini hatırlayalım.
Dahası Rusya lideri da muhakkak ki KGAÖ’nün çökertilmesi değil güçlendirilmesi gerektiğinin farkında. … (L. Stepuşova / Pravda.RU, 24 Kasım)
‘Ankara’nın ‘turan ordusu’ kurma çabaları’
Türki Devletler Teşkilatı’nın Semerkand’da yapılan doruğunun çabucak akabinde Türkiye’de, bazıları KGAÖ’ndeki bu ülkelerin ordu birlikleriyle askeri hareketler yapıldı. Ankara son vakit içinderda Orta Asya cumhuriyetleriyle gittikçe daha etkin bir işbirliği yürütüyor: Silah ve mühimmat tedarik ediyor, ortak tatbikatlar yapıyor. …
Türkiye’de Ulusal Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre … şu anda TDT’nda muhtemel krizlere acil müdahale edebilecek bir yapı kurulmakta.
Bu hareketler Semerkand’da yapılan Türki Devletler Teşkilatı önderler doruğunun çabucak gerisinden gerçekleştirildi. Türk basını bu forumu “Türkiye Birleşik Devletleri” diye andı ve şuna da dikkat çekti: “Bir trilyon doları aşkın bir ticaret ve hizmet hacmini haiz ve 170 milyondan fazlaca insan barındıran Türki Devletler Teşkilatı, askeri ve siyasi manada tek bir ülke haline gelmekte.”
Bu tepede Erdoğan, KKTC’ne teşkilatta gözlemci statüsü verildiğini ilan etti. Fakat ondan sonrasında Özbekistan Dışişleri Bakanı Vladimir Norov, “Kuzey Kıbrıs’ın bağımsız bir devlet olarak tanınmasının kelam konusu olamayacağını” kesin bir lisanla tabir etti. …
Öte yandan Türki Devletler Teşkilatı’na üye bütün ülkeler Isparta’daki hareketlere katılmış değil. Türkmenistan ve Özbekistan tatbikata katılmadılar. …
Son senelerda Ankara ile Orta Asya ülkeleri içinde askeri işbirliği ağırlaşmakta. Örneğin Türkmenistan, Türkiye’nin en büyük silah alıcılarından biri oldu. Kırgızistan 2022’de Bayraktar SİHA’larından diğer silah, mühimmat ve savunma tertibatı aldı.
Ankara Duşanbe’ye savunma, “askeri sanayi, güvenlik sıkıntılarında işbirliğini derinleştirme, keza hudut güvenliği ve terörizmle çaba alanında deneyim paylaşımı sözü” verdi.
Astana da istisna olmadı; Türkiye’den silah alırken Ankara ile ANKA İHA’larının üretimiyle ilgili mukavele imzaladı.
Türkiye, Orta Asya devletlerinin askeri işçisinin eğitimini de yürütüyor.
Batı basını, “Erdoğan’ın Türki lisanlarda konuşan bütün devletlerin katılacağı bir askeri ittifak kurma niyetinin Moskova’da tasaya niye olduğunu” yazıyor. …
“Erdoğan’ın TDT’nı bir askeri ittifaka dönüştürme hedefi” konuşulurken Turancılıktan da tekrar kelam edilmeye başlandı.
Rusya Bilimler Akademisi Dünya İktisadı ve Memleketler arası Bağlar Enstitüsü gorevlilerinden Viktor Nadein-Rayevskiy, İzvestiya’ya şöyleki yorumladı:
“Türkiye ile Orta Avrupa devletleri ülkeleri içinde kolluk, istihbarat ve genelkurmaylar seviyesinde işbirliği var. KGAÖ üyeleri de dâhil Türki lisanlarda konuşan bütün cumhuriyetlerden subaylar eğitiliyor. yıllardır bir ‘Turan ordusu’ kurma fikri de olgunlaşıyor. Ancak eski Sovyetler Birliği ülkeleri yurttaşları bu fikirle çabucak hemen mutabık değiller.”
Nadein-Rayevskiy’e nazaran bu fikre birinci karşı çıkan Kazakistan eski Devlet Lideri Nazarbayev olmuştu. …
Nadein-Rayevskiy şundan emin: Ankara’nın şu anda büyük mali imkânları olmadığı için “Turan ordusunu” kurma işi çabucak hemen gerçekleşmiyor: “aynı vakitte Türkler imkânları nispetinde bu işe para akıtıyorlar. Kaynaklar evvela askerlerin ve yüksek tahsil alan insanların eğitimine gidiyor. Türkler epey gayret gösteriyorlar.” … (K. Loginova / İzvestiya, 20 Kasım)
‘Türkiye’nin operasyonu Rusya’nın operasyonuna engel’
Ankara’daki siyasi-askeri idarenin, yasaklı PKK’nın kolu sayılan SDG’ye yönelik intikamda ne kadar ilerleyeceği çabucak hemen meçhul. Dahası Erdoğan, “Pençe-Kılıç” operasyonunun “sadece havadan yapılmakla kalmayacağını” söylemiş oldu. Bu durum Şam’ın muharebe hazırlık durumunu artırmasına yol açtı; zaruret halinde orduya Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenlik ve toprak bütünlüğünün korunmasını sağlama buyruğu verilecek.
Suriye Arap Ordusu’nun en yeterli birlikleri olarak, iç savaş kahramanı Suheyl el-Hasan’ın komutasındaki 25’inci özel tümen (“Kaplan Kuvvetleri”) ve Rusya askeri danışmanlarının sayesinde kurulup eğitilen 5’inci fırtına kolordusu sayılıyor. Bunların toplam mevcudu 20 bini aşıyor.
Suriye Arap Cumhuriyeti’ne büyük çaplı bir hücum tehdidi mevcut olduğu sürece Beşar Esad’ın seçkin savaşçıları dış saldırganlığı püskürtmeye hazır olarak ülkelerinde kalacaklar. ötürüsıyla, altı ay evvel lisana getirilen, Ortadoğu’dan Ukrayna’daki özel askeri operasyona gönüllülerin geniş bir biçimde katılması planı donduruldu.
11 Mart’ta Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya Lideri Vladimir Putin’den, operasyonda Rusya’ya yardım etme isteklerini söz eden öteki ülkelerin yurttaşlarının da mevcut orduya katılması fikrini desteklemesini rica etmişti. Bu sırada Rusya Savunma Bakanlığı Yakındoğu uyruklulardan 16 binden çok müracaat almıştı. Onay verildi, ancak fikir hâlâ hayata geçmedi. …
Askeri açıdan buna pürüz olan en önemli faktör Türkiye’nin tavrı; daha doğrusu Türkiye’nin her an Suriye topraklarındaki operasyonlarını genişletmeye hazır oluşu. Ankara, Suriye’de yürüteceği askeri operasyonlar konusunda Moskova ve Washington’u evvelde uyaracağına dair kamuoyu önündeki vaatlerine karşın vakit zaman diğer türlü davranıyor. … (V. Karnozov / Nezavisimaya Gazeta, 24 Kasım)
‘Miguel Mario Díaz-Canel’in dünya turu’
Küba Devlet Lideri Miguel Mario Díaz-Canel pandemi öncesi periyottan beri en uzun turnesinde: Cezayir’e, Rusya’ya ve Türkiye’ye gitti, perşembe günü de Çin’e ulaştı. Dikkat cazibeli mazeretler: Moskova’da Fidel Castro heykelinin açılışı ve Cezayir’le diplomatik münasebetlerin kuruluşunun 70’inci yıldönümü. Ancak bunlar yalnızca mazeret. Küba Devlet Lideri yatırımlar ve kontratlar peşinde. Ülkenin yakıta ve eskimiş elektrik sistemine takviye programlarına son derece muhtaçlığı var, ayrıyeten besin ve ilaç da eksik. İktisadın kısmi dolarizasyonu ise çabucak hemen yetkililerin umut bağladığı sonuçları vermedi.
Moskova ve Pekin’e özel bir dikkat gösterildi. Fakat bu da kolay değil. “Tarihi müttefik” Rusya temkinli. Küba’nın Moskova’nın ticari ortağı olarak rolü küçük, SSCB periyodundaki üzere askeri bir ehemmiyet de taşımıyor. Rusya, Moskova ve Havana ilgilerini SSCB’nin Karayip kıyılarından “kaçtığı” sıradaki düzeyine yaklaştırmaya yönelik atılacak adımları aslına bakarsanız attı. Küba’nın borçlarının büyük kısmı silindi, şirketlerimiz de adada faaliyete başladılar. Lakin ekonomik manada daha etkin yakınlaşma için (yani faizsiz kredi ölçüsünü ve avantajlı güç kaynakları tedarikini artırmak için) Kremlin Kübalıların sadakatini açık biçimde göstermesini ister. Çok kutuplu bir dünyayı desteklediğine yönelik sıralı beyanatlar kâfi değil.
Havana, Ukrayna krizi sorununda Moskova’yı örneğin Kore üzere kayıtsız koşulsuz desteklemeye hazır değil. Kübalı yetkililer en çok BM GK’daki oylamalarda Rusya’yı kınayacak açıklamalara çekimser kalabilir. Havana’nın temkinli tavrı, Küba’ya potansiyel olarak kıymetli dayanakta bulunabilecek Rusya ile, ilgilerin bir daha tesisinde Obama’nın siyasetine ağır ağır geri dönen ABD içinde hareket yapma zaruretiyle belirleniyor. …
Diaz-Canel’in Pekin ziyaretine gelince… Çinliler ayrıntılara ehemmiyet verirler; Havana’dan bir heyetin gelmesi ise Washington’a, ABD açıklarında faaliyetini sürdürmeye hazır olduğuna dair açık bir sinyal. Çin’in jeopolitik durumu Rusya’dan daha güzel; hareket için daha fazla alanı var. Washington ile Pekin içindeki ticari-ekonomik savaş kaidelerinde, Çinlilerin daha 1990’larda kurduğu Karayiplerde köprübaşı büyük kıymet taşır. Si Tsinpin’in ekonomik imkânları epeyce büyük. Fakat Çinliler münhasıran bir bağışçı rolü oynamak da istemiyor ve Havana’nın karşılık olarak teklif edeceklerini bekliyorlar. Acelecilik Doğu’da güzel karşılanmaz. (V. Heyfets /Kommersant, 25 Kasım)