Kıbrıs’ın kuzeyinde siyasi kriz: Hükümet dağılma noktasında

bencede

New member
LEFKOŞA – Kıbrıs’ın kuzeyinde son günlerde büyük bir siyasi kriz yaşanıyor. Geçtiğimiz günlerde istifa eden hükümetin yerine kurulması planlanan üçlü koalisyon hükümeti, dün akşam hükümetin iki ortağının çekilmesinin akabinde dağılma noktasına geldi.



Kıbrıs’ın kuzeyinde dün akşam itibariyle derinleşen siyasi krize nasıl gelindi?

Kıbrıs’ın kuzeyinde 23 Ocak’ta gerçekleşen erken seçimde sandıktan açık orta farkla çıkan Ulusal Birlik Partisi (UBP), Kıbrıs Türk sağının iki küçük partisiyle üçlü koalisyon hükümeti oluşturdu. Bu hükümet, nisan ortalarında Ankara ile yeni bir mali protokol imzaladı. Protokolün imzalanması, küçük bir kabine revizyonunun daha sonrasına ve Başbakan ile Maliye Bakanı’nın Meclis kürsüsünden birbirlerini yalanladığı bir surece denk geldi. UBP’nin iki üst seviye yetkilisinin bağlantılarında yükselen tansiyon, üçlü koalisyon hükümetinin istifasını getirdi. İstifa daha sonrasındaysa Cumhurbaşkanı Ersin Tatar yeni hükümeti kurma nazaranvini yenidendan Başbakan Faiz Sucuoğlu’na verdi. Sucuoğlu da bu hafta başlarında yalnızca Maliye Bakanı’nın değiştiği bir kabinenin kurulması için teşebbüslerini başlattı. Sucuoğlu’nun hükümetteki iki küçük ortağı, bilhassa Türkiyelilerin desteklediği bir daha Doğuş Partisi (YDP), yeni hükümetin kurulması için Sucuoğlu’ndan yeni hükümetin birinci 100 gününü kapsayan bir hareket planını kabul etmesini talep edince ve UBP kanadından bu teklife olumlu karşılık gelmeyince, YDP ile hükümetin bir öbür ortağı Demokrat Parti (DP) dün akşam itibariyle hükümete inanç oyu vermeme sonucu aldılar.

DP ile YDP’nin hükümetten çekilmesinin akabinde Kuzey Kıbrıs’ı hangi gelişmeler bekliyor?

Mevzuyu yakından takip eden kaynaklar, son gelişmeler ışığında KKTC’nin yakın vakitte bir daha sandık başına gideceği öngörüsünde bulundu. Kaynaklara bakılırsa ilerleyen saat yahut günlerde mevcut meclis aritmetiği bağlamında yeni bir koalisyon hükümeti kurulsa dahi bu kabinenin ömrü uzun olmayacak. Kaynaklar, Başbakan Sucuoğlu ve ana muhalefet önderi Tufan Erhürman’ın da ‘erken seçim’ bildirisi vermeye başladığını belirterek,er yahut geç Kıbrıslı Türklerin bir daha sandık başına gideceği görüşünü öne çıkarıyor. Kelam konusu ihtimalin gerçeğe dönüşmesi durumunda, yakın vakitte yapılması planlanan lokal idare seçimlerinin ne olacağı sorusuysa belirsizliğini koruyor.

Ankara’nın son gelişmelerdeki rolü ne?

Kıbrıs’ın kuzeyindeki son gelişmeleri takip eden siyaset ve basın kulvarları, Ankara’nın yeni siyasi buhranda ‘başrolde olduğu’ görüşünde. Bu noktada, Lefkoşa’nın kuzeyinde gözler Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile hükümetin Kıbrıslı Türklerden sorumlu yetkililerine ve diplomatlarına çevrilmiş durumda. Üçlü koalisyondaki kriz, Ankara’nın Kıbrıs Türk siyasetine yönelik müdahaleleriyle ilgili argüman ve yorumların ağırlaştığı bir periyoda denk geliyor. 2020-2022 periyodunu kapsayan kelam konusu süreçte kayda paha gelişmeler yaşandı. KKTC’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerine müdahale savlarıyla Kıbrıs Türk liderliğinde değişikliğe gidildi.

Lefkoşa’daki Cumhurbaşkanlığı’na milliyetçi ve popülist yanı ağır basan bir siyasi figürün yerleşmesi daha sonrasında, UBP’nin olağanüstü kongresinde kriz yaşandı. Bu krizin akabinde bir orta formül mahiyetinde öne çıkarılan üçlü koalisyon hükümeti uzun ömürlü olmadı. Hükümet bir ‘video skandalı’ niçiniyle dağıldı. Bu gelişme daha sonrasındaysa Faiz Sucuoğlu açık orta farkla UBP liderliğine ve Başbakanlığa seçildi. 23 Ocak seçimlerinde sandıktan kayda kıymet bir performansla çıkan Sucuoğlu, tüm başarılarına karşın hükümetinde büyük meselelerle karşı karşıya kaldı. Sucuoğlu birincinin kendisine yönelik baskılar sonucunda Dışişleri Bakanı’nı değiştirmek durumunda kaldı. daha sonrasındaysa AK Parti iktidarına yakın duran Maliye Bakanı ile fikir ayrılığına düştü. Lefkoşa’daki kaynaklar, tüm bu gelişmeleri Ankara’nın Kıbrıslı Türklerin iç problemlerine ve bilhassa UBP’ye yönelik müdahaleleriyle ilişkilendiriyorlar. Bu bakış açısına nazaran Ankara, UBP özelinde Kıbrıs Türk siyaset sahnesini bir daha dizayn edip adanın kuzeyinde yeni bir mali ve siyasi sistem oluşturmayı, başkanlık sistemini hayata geçirmeyi planlıyor.

Yaşanan derin siyasi kriz sürecinde Kıbrıs Türk tarafındaki sosyoekonomik tablo ne durumda?

Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşanan siyasi kriz, toplumun devam eden pandemi ve ekonomik kriz niçiniyle fazlaca güç kaidelerle baş etmeye çalıştığı bir periyoda denk geliyor. Yakıt krizinin vurduğu Kıbrıs’ın kuzeyinde her gün elektrik kesintileri yaşanıyor. Altyapı açısından büyük sıkıntılarla boğuşan Kıbrıslı Türkler elektrik muhtaçlığının bir kısmı, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin elektrik tedarikçisi Kıbrıs Elektrik Kurumu’ndan (AİK) satın alınan elektrik ile karşılanıyor. Öteki yandan enflasyon ve temel muhtaçlık hususları fiyatlarındaki fahiş artışlar, Kıbrıslı Türkleri epeyce sıkıntı durumda bırakıyor. Hala turizmdeki bilgilerin istenilen seviyede olmadığı Kuzey Kıbrıs’ta, Kıbrıslı Türkleri ekonomik açıdan ayakta tutan ‘nefes boruları’ adanın güneyinden, kumarhane bölümünden, üniversitelerden ve kamu maliyesinden gelen sonlu gelirler olarak öne çıkıyor. Ekonomik açıdan iflasın eşiğindeki Kıbrıslı Türkler, 2000’li yılların başındaki krizin bilakis Kıbrıs probleminde ümit verici gelişmelerin gündeme yansımayışının da faturasını ödüyor. Çünkü Kıbrıs problemindeki tahlil yoluyla dünyaya ve AB’ye açılma düşü şu an Kıbrıs Rum ve Türk liderlikleri içindeki uzlaşmazlık niçiniyle gerçeğe dönüşemiyor. Yakın vakitte Rum tarafının sunduğu yeni İnanç Yaratıcı Tedbirler’i (GYÖ) reddeden Kıbrıs Türk tarafı, iki devletli tahlildeki ısrarını sürdürüyor.