bencede
New member
Ahmet Tirej Kaya
[email protected]
İSVEÇ – İsveç ve Türkiye içindeki NATO görüşmeleri, hem idare seviyesinde birebir vakitte güvenlik bürokrasisinde uzun bir müddetdir devam ediyor. Geçtiğimiz hafta İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’un Türkiye’deki temaslarının akabinde, bu ayın sonunda da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İsveç’i ziyaret etmesi bekleniyor. Devam eden bu görüşmelere paralel bir biçimde birtakım somut adımların da atıldığı kamuoyuna yansıyor. Kelam konusu adımlar içinde, İsveç’in savunma mamüllerinin ihracatında Türkiye’ye uyguladığı ambargoyu kaldırması ve PYD-YPG ile ortasına ara koyma sonucu yer alıyor. Öte yandan, Türkiye’nin İsveç’ten iadesini istediği şahısların durumuyla ilgili belirsizlik ise devam ediyor.
Dış Siyaset Enstitüsü’nden (UI) analist ve gazeteci Bitte Hammargren ve bir daha birebir enstitüden analist Aras Lindh, kelam konusu görüşmeleri ve yeni durumu kıymetlendirdi. NATO’ya üyelik görüşmelerinde, Türkiye’deki seçimlerin belirleyici bir faktör olduğunu vurgulayan Hammargren ve Lindh, iade taleplerinde hükümetin değil İsveç mahkemelerinin karar verici olduğunu tabir etti. Hammargren’e bakılırsa, İsveç’in Kürtlerle kurduğu yakın alakayı sonlandırması imkânsız görünüyor. Lindh de Türkiye’nin iadeler konusundaki ısrarının ‘başka ödünleri amaçladığını’ belirtti.
Bitte Hammargren
‘İSVEÇ’TEN STRATEJİK SABIR İSTENİYOR’
İki ülke içindeki görüşmelerin Türkiye’deki seçimlerdilk evvel sonuçlandırılmasını beklemeyen Hammargren, şu biçimde konuştu: “Cumhurbaşkanı Erdoğan daima yeni taviz istekleriyle geliyor ve açık ki kendi seçim kampanyasına odaklanıyor. beraberinde, hükümetin stratejik sabır göstermesini isteyen birfazlaca insan var. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’nin birkaç gün evvel söylemiş olduği üzere, İsveç Madrid’deki NATO toplantısında imzalanan üçlü mutabakatın kurallarını şimdiden yerine getirdi. Ayrıyeten İsveç ve Finlandiya, en değerli NATO ülkelerinden güvenlik garantisi aldı. İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği, Rusya’nın atak savaşı açısından, savunma paktının Kuzey Avrupa’daki yeteneklerini güçlendirmek için hayli kıymetli. İsveç ve Finlandiya şimdiden Brüksel’de bulunan NATO merkezindeki birden fazla toplantıya katılıyor.”
‘İADELERDE İKİLİ SUÇLULUK UNSURU GEÇERLİ’
Hammargren, Türkiye’nin İsveç’ten yerine getirmesini istediği şartlar içinde yer alan iadeler konusuna dair, İsveç mahkemelerini işaret etti: “İsveç hükümeti, yalnızca öteki bir ülkenin hükümeti istediği için insanları hudut dışı etmeye karar veremez. Bir hukuk devletinde buna mahkemeler karar verir. O durumda ikili suçluluk unsuru geçerlidir: Türkiye’de gerçekleşen bir hareketin yalnızca Türkiye maddelerine göre değil, İsveç maddelerine nazaran de kabahat olması. Bu açıdan mesela tabir özgürlüğüne ait büyük görüş farklılıkları bulunuyor. Ayrıyeten, Avrupa Birliği de Türkiye’nin anti-terör maddelerine genel olarak tenkitler yöneltiyor.”
‘İSVEÇ’İN KÜRTLERLE BAĞLANTISINI SONLANDIRMASI İMKÂNSIZ’
Hammargren, NATO görüşmelerinin İsveç’in Kürtler ile ilgisini şu sözlerle anlattı: “Doğrusunu söylemek gerekirse, İsveç’in Kürtlerle kurduğu yakın ilgiyi sonlandırmasını imkânsız olarak değerlendiriyorum. Farklı ülkelerden Kürtler uzun yıllardır kendileri için inançlı bir yer olan İsveç’te yaşıyorlar. Kıymetli bir kısmı, İsveç toplumuna ve siyasetine entegre oldu, ki bu parlamentoda da kendini muhakkak ediyor. Ayrıyeten, İsveçli Kürtlerin homojen bir toplum olmadığını vurgulamak değerli. Türkiye, İran, Irak ve Suriye’deki Kürtler içinde doğal olarak büyük fikir farklılıkları var.”
İsveç’te YPG’ye duyulan sempatinin bilhassa IŞİD’e karşı verilen gayretin akabinde epeyce yaygın bir hale geldiğini tabir eden Hammargren, “Şimdiye kadar gördüklerimize nazaran, bu sempatilerin İsveç parti örgütlerinde geniş bir temsili bulunuyor. Örneğin parlamentoda geniş siyasi temsile sahip, farklı anlayışların oluşturduğu bir Kürdistan ağı bulunuyor. Bunların yanında, PKK’nin İsveç’te uzun bir müddetden beri terör örgütü olarak görüldüğünü de unutmamak gerekiyor.”
Aras Lindh
‘İADELER KONUSU ÖTEKİ TAVİZ İSTEKLERİNE İŞARET’
“Er ya da geç İsveç’in NATO’ya üye olacağını düşünüyorum” diyen Aras Lindh de, görüşmelerin seyri konusunda Türkiye iç siyasetine işaret etti: “İsveç, Madrid’deki muahedenin kendine düşen hissesini yerine getirmeyi amaçladığını açık bir biçimde bildirmeye çabalıyor ve kimi durumlarda daha da ileri gidiyor. bununla birlikte kimileri, İsveç’in NATO üyeliğini, tek başına Türkiye’ye verilecek odunların belirlemeyeceğini söz ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da Başbakan Kristersson ile yaptığı basın toplantısında ima ettiği üzere, burada bahsin Türkiye’de yaklaşan seçimleri içeren kuvvetli bir iç siyaset tarafı var.”
İadesi istenen bireylerin durumunu kıymetlendiren Lindh, Türkiye’nin bu mevzudaki ısrarının ‘farklı ödünleri amaçladığına’ işaret olduğunu söylemiş oldu: “İsveç hükümetinin Türkiye’nin istediği şahısları iade etmesini imkânsız olarak görüyorum. sonucu hükümet değil, yürürlükteki maddelere bakılırsa yargılama yapması gereken İsveç mahkemeleri verecek. Bu da mevzuyu temel hukuk garantisiyle ilgili bir sorun haline getiriyor. Türkiye’nin bunu gördüğünü sanıyorum ve iadeler konusunda baskı yapmaya devam ettiği sürece bu, öbür ödünler almayı umduklarına bir işaret olarak yorumlanabilir. Tahminen de İsveç haricindeki öbür aktörlerden.”
‘KÜRTLER HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRAMIŞ HİSSEDİYOR’
Lindh, İsveç ve Kürtler içindeki münasebette bir belirsizliğe vurgu yaparak şöyleki devam etti: “Bu sürecin İsveç’in Kürtlerle ilgileri açısından ne manaya geldiğini vakit gösterecek. Ne manaya geldiği açık olmasa da, yeni hükümet Türkiye’ye ‘ne istenirse yapmaya hazır olunduğu’ bildirisini vermek istiyor. Çok sayıda Kürt, IŞİD’e karşı yürütülen gayrette İsveç partilerinin birçoklarından ve dünyanın büyük kısmından takviye aldıkları niyetiyle artık muhtemelen hayal kırıklığına uğramış hissediyor.”
İstiklal caddesinde gerçekleşen bombalı hücumun İsveç ve Türkiye içindeki görüşmelerde epeyce kıymetli bir manası olmayacağını söyleyen Lindh, “Saldırı üzerinde hala birtakım soru işaretleri var. Örneğin hiç bir örgüt çabucak hemen saldırıyı üstlenmedi. Bu yüzden atağın görüşmelere nasıl bir tesirde bulunacağını söylemek için erken” tabirlerini kullandı.
[email protected]
İSVEÇ – İsveç ve Türkiye içindeki NATO görüşmeleri, hem idare seviyesinde birebir vakitte güvenlik bürokrasisinde uzun bir müddetdir devam ediyor. Geçtiğimiz hafta İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’un Türkiye’deki temaslarının akabinde, bu ayın sonunda da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İsveç’i ziyaret etmesi bekleniyor. Devam eden bu görüşmelere paralel bir biçimde birtakım somut adımların da atıldığı kamuoyuna yansıyor. Kelam konusu adımlar içinde, İsveç’in savunma mamüllerinin ihracatında Türkiye’ye uyguladığı ambargoyu kaldırması ve PYD-YPG ile ortasına ara koyma sonucu yer alıyor. Öte yandan, Türkiye’nin İsveç’ten iadesini istediği şahısların durumuyla ilgili belirsizlik ise devam ediyor.
Dış Siyaset Enstitüsü’nden (UI) analist ve gazeteci Bitte Hammargren ve bir daha birebir enstitüden analist Aras Lindh, kelam konusu görüşmeleri ve yeni durumu kıymetlendirdi. NATO’ya üyelik görüşmelerinde, Türkiye’deki seçimlerin belirleyici bir faktör olduğunu vurgulayan Hammargren ve Lindh, iade taleplerinde hükümetin değil İsveç mahkemelerinin karar verici olduğunu tabir etti. Hammargren’e bakılırsa, İsveç’in Kürtlerle kurduğu yakın alakayı sonlandırması imkânsız görünüyor. Lindh de Türkiye’nin iadeler konusundaki ısrarının ‘başka ödünleri amaçladığını’ belirtti.
Bitte Hammargren
‘İSVEÇ’TEN STRATEJİK SABIR İSTENİYOR’
İki ülke içindeki görüşmelerin Türkiye’deki seçimlerdilk evvel sonuçlandırılmasını beklemeyen Hammargren, şu biçimde konuştu: “Cumhurbaşkanı Erdoğan daima yeni taviz istekleriyle geliyor ve açık ki kendi seçim kampanyasına odaklanıyor. beraberinde, hükümetin stratejik sabır göstermesini isteyen birfazlaca insan var. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’nin birkaç gün evvel söylemiş olduği üzere, İsveç Madrid’deki NATO toplantısında imzalanan üçlü mutabakatın kurallarını şimdiden yerine getirdi. Ayrıyeten İsveç ve Finlandiya, en değerli NATO ülkelerinden güvenlik garantisi aldı. İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği, Rusya’nın atak savaşı açısından, savunma paktının Kuzey Avrupa’daki yeteneklerini güçlendirmek için hayli kıymetli. İsveç ve Finlandiya şimdiden Brüksel’de bulunan NATO merkezindeki birden fazla toplantıya katılıyor.”
‘İADELERDE İKİLİ SUÇLULUK UNSURU GEÇERLİ’
Hammargren, Türkiye’nin İsveç’ten yerine getirmesini istediği şartlar içinde yer alan iadeler konusuna dair, İsveç mahkemelerini işaret etti: “İsveç hükümeti, yalnızca öteki bir ülkenin hükümeti istediği için insanları hudut dışı etmeye karar veremez. Bir hukuk devletinde buna mahkemeler karar verir. O durumda ikili suçluluk unsuru geçerlidir: Türkiye’de gerçekleşen bir hareketin yalnızca Türkiye maddelerine göre değil, İsveç maddelerine nazaran de kabahat olması. Bu açıdan mesela tabir özgürlüğüne ait büyük görüş farklılıkları bulunuyor. Ayrıyeten, Avrupa Birliği de Türkiye’nin anti-terör maddelerine genel olarak tenkitler yöneltiyor.”
‘İSVEÇ’İN KÜRTLERLE BAĞLANTISINI SONLANDIRMASI İMKÂNSIZ’
Hammargren, NATO görüşmelerinin İsveç’in Kürtler ile ilgisini şu sözlerle anlattı: “Doğrusunu söylemek gerekirse, İsveç’in Kürtlerle kurduğu yakın ilgiyi sonlandırmasını imkânsız olarak değerlendiriyorum. Farklı ülkelerden Kürtler uzun yıllardır kendileri için inançlı bir yer olan İsveç’te yaşıyorlar. Kıymetli bir kısmı, İsveç toplumuna ve siyasetine entegre oldu, ki bu parlamentoda da kendini muhakkak ediyor. Ayrıyeten, İsveçli Kürtlerin homojen bir toplum olmadığını vurgulamak değerli. Türkiye, İran, Irak ve Suriye’deki Kürtler içinde doğal olarak büyük fikir farklılıkları var.”
İsveç’te YPG’ye duyulan sempatinin bilhassa IŞİD’e karşı verilen gayretin akabinde epeyce yaygın bir hale geldiğini tabir eden Hammargren, “Şimdiye kadar gördüklerimize nazaran, bu sempatilerin İsveç parti örgütlerinde geniş bir temsili bulunuyor. Örneğin parlamentoda geniş siyasi temsile sahip, farklı anlayışların oluşturduğu bir Kürdistan ağı bulunuyor. Bunların yanında, PKK’nin İsveç’te uzun bir müddetden beri terör örgütü olarak görüldüğünü de unutmamak gerekiyor.”
Aras Lindh
‘İADELER KONUSU ÖTEKİ TAVİZ İSTEKLERİNE İŞARET’
“Er ya da geç İsveç’in NATO’ya üye olacağını düşünüyorum” diyen Aras Lindh de, görüşmelerin seyri konusunda Türkiye iç siyasetine işaret etti: “İsveç, Madrid’deki muahedenin kendine düşen hissesini yerine getirmeyi amaçladığını açık bir biçimde bildirmeye çabalıyor ve kimi durumlarda daha da ileri gidiyor. bununla birlikte kimileri, İsveç’in NATO üyeliğini, tek başına Türkiye’ye verilecek odunların belirlemeyeceğini söz ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da Başbakan Kristersson ile yaptığı basın toplantısında ima ettiği üzere, burada bahsin Türkiye’de yaklaşan seçimleri içeren kuvvetli bir iç siyaset tarafı var.”
İadesi istenen bireylerin durumunu kıymetlendiren Lindh, Türkiye’nin bu mevzudaki ısrarının ‘farklı ödünleri amaçladığına’ işaret olduğunu söylemiş oldu: “İsveç hükümetinin Türkiye’nin istediği şahısları iade etmesini imkânsız olarak görüyorum. sonucu hükümet değil, yürürlükteki maddelere bakılırsa yargılama yapması gereken İsveç mahkemeleri verecek. Bu da mevzuyu temel hukuk garantisiyle ilgili bir sorun haline getiriyor. Türkiye’nin bunu gördüğünü sanıyorum ve iadeler konusunda baskı yapmaya devam ettiği sürece bu, öbür ödünler almayı umduklarına bir işaret olarak yorumlanabilir. Tahminen de İsveç haricindeki öbür aktörlerden.”
‘KÜRTLER HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRAMIŞ HİSSEDİYOR’
Lindh, İsveç ve Kürtler içindeki münasebette bir belirsizliğe vurgu yaparak şöyleki devam etti: “Bu sürecin İsveç’in Kürtlerle ilgileri açısından ne manaya geldiğini vakit gösterecek. Ne manaya geldiği açık olmasa da, yeni hükümet Türkiye’ye ‘ne istenirse yapmaya hazır olunduğu’ bildirisini vermek istiyor. Çok sayıda Kürt, IŞİD’e karşı yürütülen gayrette İsveç partilerinin birçoklarından ve dünyanın büyük kısmından takviye aldıkları niyetiyle artık muhtemelen hayal kırıklığına uğramış hissediyor.”
İstiklal caddesinde gerçekleşen bombalı hücumun İsveç ve Türkiye içindeki görüşmelerde epeyce kıymetli bir manası olmayacağını söyleyen Lindh, “Saldırı üzerinde hala birtakım soru işaretleri var. Örneğin hiç bir örgüt çabucak hemen saldırıyı üstlenmedi. Bu yüzden atağın görüşmelere nasıl bir tesirde bulunacağını söylemek için erken” tabirlerini kullandı.