bencede
New member
Ahmet Tirej Kaya
İsveç’te 11 Eylül’de gerçekleştirilen seçimlerin parlamento ayağında, Başbakan Magdalena Andersson liderliğindeki Toplumsal Demokratlar (S) yüzde 30,5 oyla birinci oldu. S’yi sırasıyla İsveç Demokratları (SD) 20,6, Muhafazakârlar (M) 19,1, Sol Parti (V) 6,7, Merkez Parti (C) 6,7, Hıristiyan Demokratlar (KD) 5,4, Etraf Partisi (MP) 5,1, Liberaller (L) 4,6, Öbürleri 1,5 oyla takip ediyor.
Seçim sonuçları çarşamba günü yurt dışı ve geç kullanılmış oyların sayılmasının akabinde netleşecek. Şu anki tabloda sağ blok (49,7) kazandığı 175 milletvekili ile hükümet kurma talihini elinde bulunduruyor. Sol bloğun (49,0) milletvekili sayısı ise 174.
SD’nin önderi Jimmie Åkesson seçim gecesi yaptığı konuşmada emellerinin hükümette yer almak olduğunu söylemişti. Kimi parti yetkilileri de bugün basına yaptıkları açıklamada bakanlık bakılırsavi alabileceklerini belirtti. SD ile birlikte hükümet kurmak istemeyen sağ bloğun öteki partilerinin nasıl bir formülle yeni idaresi oluşturacağı merak konusu.
İsveç Radyosu’nda seçim sonuçlarını yorumlayan iç siyaset uzmanı Tomas Ramberg’nin “İsveç artık toplumsal demokrat bir ülke değil” kelamı ülkedeki atmosferi özetliyor.
Seçimin bir diğer dikkat cazip kararı da Türkiye’den ülkeye gelen Mikail Yüksel tarafınca kurulan Nyans Partisi’nin birtakım belediye ve bölge seçimlerinde yüksek oylar alması oldu. Bozkurtlar isimli ırkçı oluşumla ilişkisi olduğu sebebi öne sürülerek 2018 yılında Merkez Parti’den atılan Yüksel hakkında, geçtiğimiz günlerde Türkiye’de 2009 yılında bir şahsa şiddet uyguladığıyla ilgili haberler İsveç medyasına yansımıştı.
İsveç seçimleri ülke siyasetinde nasıl bir değişiklik yaratacak? Türkiye ile devam eden NATO görüşmelerini nasıl etkileyecek? Ülkede değerli bir yükü olan Kürt nüfus açısından seçim sonuçları ne manaya geliyor? Nyans Partisi’nin birtakım bölgelerde oylarını arttırması neye işaret? Stockholm Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü’nden (SUITS) Doç. Dr. Paul T. Levin, Gazete Duvar’ın sorularını yanıtladı.
‘DAHA SERT CEZALAR, POLİSE DAHA FAZLA BÜTÇE’
Seçim sonuçlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Seçimlerin akabinde İsveç siyasetinde ne çeşit gelişmeler yaşanacak?
Seçim neticelerinda iki blok birbirine eşit durumda, sağ blok epeyce az bir farkla önde. Artık yurtdışı oyları ile gecikmiş oyların sayılmasını bekliyoruz. Ancak hükümeti kurma nazaranvini almak için en büyük talih M’nin önderi Ulf Kristersson’da. Şayet son kalan oylar epey büyük bir değişiklik yaratmazsa, KD ile birlikte bir Moderat hükümet kurulacak üzere görünüyor. Bu hükümet sağ blokta yer alan İsveç Demokratları ile Liberaller’in takviyesine gereksinim duyacak.
Bu, düşük vergiler üzere siyasetler içeren açık bir sağ siyaset manasına geliyor. Tuhaf olan, şu anki Toplumsal Demokrat hükümet de bir kadro sağ siyasetler izlemek zorunda kalmıştı. Bu sebeple yüksek ihtimal epeyce büyük değişimler olmayacak. Örneğin mecliste S’nin bütçe tasarısı reddedilmiş, sağ muhalefetin bütçesi onaylanmıştı. Hükümet istifa etmek yerine bu bütçe ile ülkeyi yönetmeye devam etmişti. Öteki bir örnek ise hükümet, 2015 mülteci krizinin akabinde göç ve mülteci siyasetini sertleştirmişti. İsveç bugün hayli sonlandırılmış bir göç siyasetine sahip. Ancak sağ partiler seçime ‘yasa ve düzen’ vurgusuyla girdi. Bu niçinle iddia ediyorum ki daha sert cezalarla, çete cürümlerinin ve cinayet olaylarının bitirilmesi gayesiyle polise daha fazla bütçe ayrılmasıyla karşılaşacağız.
Paul T. Levin
‘İSVEÇ ARTIK TOPLUMSAL DEMOKRAT BİR ÜLKE DEĞİL’
Seçim neticelerina bakılırsa İsveç Demokratları ülkenin ikinci büyük partisi oldu. Bu ne manaya geliyor?
Sonuçlar, bir açıdan SD’nin hükümete girmek isteyeceği manasına geliyor. Lakin L bu biçimde bir hükümeti desteklemeyeceğini söylemiş oldu. Benim iddiam SD, L ile birlikte hükümete dışarıdan takviye verecek. Seçim sonuçları öteki bir açıdan ise, SD’nin mecliste daha değerli bir konuma oturması manasına geliyor.
Daha geniş açıdan bu, İsveç Radyosu’ndan Tomas Ramberg’nin formüle ettiği üzere, İsveç’in artık bir ‘Sossigt’ (Sosyal Demokrat) ülke olmadığı manasına geliyor. İsveçlilerin pek büyük bir çoğunluğu sağ siyasete oy veriyor. birebir vakitte bloklar birbirine eşit durumda. Bunun sebebi ise sağ partilerden biri -Merkez Parti- SD ile birlikte hareket etmek istemiyor ve bu sebeple sol bloğu destekliyor.
SD Avrupa’daki gibisi olan öbür partiler üzere ‘normal’ bir parti olmadığı için parlamentoda birtakım sorunlara niye oldu. Başkalarından, mesela Norveç’teki ‘Framstegspartiet’ oluşumundan farklı olarak SD, İsveç’teki ırkçı ve faşist hareketin ortasından gelişti. Parti ırkçılığa karşı ‘sıfır tolerans’la 90’lardan itibaren büyük bir değişime uğradı. Bugün epeyce sayıda kişi SD’yi ‘rumsrena’ (evcil hayvan) olarak kıymetlendiriyor. Parti geçmişiyle kesin bir biçimde hesaplaşmanın bir usulü olarak, seçimdilk evvel kendi tarihini içeren bir dizi çalışma yaptı. Fakat partinin etkin üyelerinin hala ırkçı yahut Neo-Nazi oluşumlarla ilişkisi ortaya çıkıyor. Bu Merkez Parti’nin ve Liberaller’in muhakkak bir kısmının onlarla işbirliği yapmasını zorlaştırıyor.
Bu pürüzler, evvelki seçimde, SD ile birlikte parlamentoda çoğunluğa sahip bulunmasına karşın sağ bloğun hükümet kuramamasını birlikteinde getirmişti. M ve KD bu pürüzleri aşmayı seçti ve 11 Eylül’deki seçim öncesinde SD ile birlikte çalışmaya tercih etti. Liberaller buna karşı çıksa da, bu muhalefet hudutlu bir seviyede kaldı.
‘YENİ HÜKÜMET NATO ÜYELİĞİNDE DAHA İSTEKLİ OLACAK’
Türkiye, İsveç ve Finlandiya içindeki NATO görüşmeleri devam ediyor. Seçim sonuçlarının bu görüşmeler üzerinde nasıl bir tesiri olacak?
Sanıyorum ki bir sağ hükümet, İsveç’in NATO üyeliği için çabalamak konusunda epey daha istekli olacak. M ve L uzun müddettir NATO üyeliği için uğraşıyor.
‘DAHA FAZLA İADE EDİLME HADİSESİ GÖRMEMİZ MÜMKÜN’
İsveç’te yaşayan Kürtler bu üç ülke içindeki görüşmelerden ve yapılan mutabakattan dolayı huzursuz. Türkiye İsveç’ten, birtakım bireylerin iade edilmesini istiyor. Ayrıyeten İsveç’in hakkında Türkiye’ye iade etme sonucu verdiği de hayli sayıda Kürt mülteci var. Seçim sonuçları İsveç’teki Kürtler için ne manaya geliyor?
Bu, İsveç Kürtlerinin yararına olan bir seçim kararı değil. Ne M ne de KD, Kürt sıkıntısında V, S, ya da bağımsız Kürt Milletvekili Amineh Kakabaveh üzere net bir hal aldı. Bu yüzden sağ bir hükümetin şayet isterse Türkiye’ye, politik olarak ödünler vermesi kuşkusuz daha kolay olacaktır.
beraberinde bir sağ hükümet Liberaller’nin takviyesine bağımlı. L’nin ortasında Kürt sorunu için çaba eden çok sayıda milletvekili var, bu yüzden M ile KD’nin yapabilecekleri konusunda politik sonlar mevcut. Ayrıyeten iade süreçlerinde hukuksal sonlar da bulunuyor. İsveç, vatandaş olan bireyleri değil, yalnızca İsveç maddelerine göre hata olarak bedellendirilen hareketleri işlemekle kuşkulu olan şahısları iade ediyor.
Seçimi kimin kazandığına bakmaksızın, muhtemelen gerçekleşecek bir anayasa değişikliği süreci seçimlerdilk evvel başlamıştı. Şu an bunun için anayasa değişikliğini gözden geçirecek diğer bir meclis sonucu gerekiyor. Bu anayasa değişikliği terör cürümleri yasasında bir sertleşme manasına geliyor ve PKK ile bağı olan şahıslar hakkında sonuçlar doğurabilecek. Örneğin, polis ve savcılar, örgütü etkin bir biçimde destekleyen PKK sempatizanlarını daha kolay yargılayabilecek. Ve tahminen de bunun, insanların Türkiye’ye iadesi üzere sonuçları olabilecek. Medyadaki bilgilere bakılırsa İsveç’te 30’un üstünde Kürt, PKK’yle temaslı olduğu sebebi öne sürülerek Türkiye’ye iade edilme riskiyle karşı karşıya. İsveç Türkiye ile yaptığı mutabakatta, süreci hızlandıracağına dair yemin etti ve daha fazla iade edilme olayı görmemiz mümkün.
‘NYANS HOŞNUTSUZLUĞU TOPLUYOR’
Seçimlerde, Mikail Yüksel tarafınca kurulan Nyans Partisi’nin birfazlaca bölgede büyüdüğü görülüyor. Bu husus hakkında ne söylemek istersiniz?
Seçimin nasıl sonuçlar ortaya çıkaracağı konusu çabucak hemen bilinmeyen. Lakin Nyans’ın Toplumsal Demokratlar’dan kıymetli sayıda oy almış olması ve bu oyların kararı etkilemiş olması mümkün görünüyor. Durumun bu biçimde bulunmasına bakmaksızın, Nyans’ın ilerlemesi, mevcut partilerde kendisinin temsil edilmediğini hisseden göçmen kökenli biroldukca İsveçlinin ve fazlaca sayıda Müslümanın olduğunu gösteren bir işaret. İsveç’teki Türkler ve Müslümanlarda kendi kümelerinden gelen siyasetçilerin maruz kaldığı tavırlar niçiniyle büyük bir hoşnutsuzluk var. Bunlardan en bilineni Mehmet Kaplan. Kaplan, bir medya baskısına maruz kaldı ve siyaseti bırakmaya zorlandı. Nyans bu hoşnutsuzluğu topluyor.
İsveç’te 11 Eylül’de gerçekleştirilen seçimlerin parlamento ayağında, Başbakan Magdalena Andersson liderliğindeki Toplumsal Demokratlar (S) yüzde 30,5 oyla birinci oldu. S’yi sırasıyla İsveç Demokratları (SD) 20,6, Muhafazakârlar (M) 19,1, Sol Parti (V) 6,7, Merkez Parti (C) 6,7, Hıristiyan Demokratlar (KD) 5,4, Etraf Partisi (MP) 5,1, Liberaller (L) 4,6, Öbürleri 1,5 oyla takip ediyor.
Seçim sonuçları çarşamba günü yurt dışı ve geç kullanılmış oyların sayılmasının akabinde netleşecek. Şu anki tabloda sağ blok (49,7) kazandığı 175 milletvekili ile hükümet kurma talihini elinde bulunduruyor. Sol bloğun (49,0) milletvekili sayısı ise 174.
SD’nin önderi Jimmie Åkesson seçim gecesi yaptığı konuşmada emellerinin hükümette yer almak olduğunu söylemişti. Kimi parti yetkilileri de bugün basına yaptıkları açıklamada bakanlık bakılırsavi alabileceklerini belirtti. SD ile birlikte hükümet kurmak istemeyen sağ bloğun öteki partilerinin nasıl bir formülle yeni idaresi oluşturacağı merak konusu.
İsveç Radyosu’nda seçim sonuçlarını yorumlayan iç siyaset uzmanı Tomas Ramberg’nin “İsveç artık toplumsal demokrat bir ülke değil” kelamı ülkedeki atmosferi özetliyor.
Seçimin bir diğer dikkat cazip kararı da Türkiye’den ülkeye gelen Mikail Yüksel tarafınca kurulan Nyans Partisi’nin birtakım belediye ve bölge seçimlerinde yüksek oylar alması oldu. Bozkurtlar isimli ırkçı oluşumla ilişkisi olduğu sebebi öne sürülerek 2018 yılında Merkez Parti’den atılan Yüksel hakkında, geçtiğimiz günlerde Türkiye’de 2009 yılında bir şahsa şiddet uyguladığıyla ilgili haberler İsveç medyasına yansımıştı.
İsveç seçimleri ülke siyasetinde nasıl bir değişiklik yaratacak? Türkiye ile devam eden NATO görüşmelerini nasıl etkileyecek? Ülkede değerli bir yükü olan Kürt nüfus açısından seçim sonuçları ne manaya geliyor? Nyans Partisi’nin birtakım bölgelerde oylarını arttırması neye işaret? Stockholm Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü’nden (SUITS) Doç. Dr. Paul T. Levin, Gazete Duvar’ın sorularını yanıtladı.
‘DAHA SERT CEZALAR, POLİSE DAHA FAZLA BÜTÇE’
Seçim sonuçlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Seçimlerin akabinde İsveç siyasetinde ne çeşit gelişmeler yaşanacak?
Seçim neticelerinda iki blok birbirine eşit durumda, sağ blok epeyce az bir farkla önde. Artık yurtdışı oyları ile gecikmiş oyların sayılmasını bekliyoruz. Ancak hükümeti kurma nazaranvini almak için en büyük talih M’nin önderi Ulf Kristersson’da. Şayet son kalan oylar epey büyük bir değişiklik yaratmazsa, KD ile birlikte bir Moderat hükümet kurulacak üzere görünüyor. Bu hükümet sağ blokta yer alan İsveç Demokratları ile Liberaller’in takviyesine gereksinim duyacak.
Bu, düşük vergiler üzere siyasetler içeren açık bir sağ siyaset manasına geliyor. Tuhaf olan, şu anki Toplumsal Demokrat hükümet de bir kadro sağ siyasetler izlemek zorunda kalmıştı. Bu sebeple yüksek ihtimal epeyce büyük değişimler olmayacak. Örneğin mecliste S’nin bütçe tasarısı reddedilmiş, sağ muhalefetin bütçesi onaylanmıştı. Hükümet istifa etmek yerine bu bütçe ile ülkeyi yönetmeye devam etmişti. Öteki bir örnek ise hükümet, 2015 mülteci krizinin akabinde göç ve mülteci siyasetini sertleştirmişti. İsveç bugün hayli sonlandırılmış bir göç siyasetine sahip. Ancak sağ partiler seçime ‘yasa ve düzen’ vurgusuyla girdi. Bu niçinle iddia ediyorum ki daha sert cezalarla, çete cürümlerinin ve cinayet olaylarının bitirilmesi gayesiyle polise daha fazla bütçe ayrılmasıyla karşılaşacağız.
Paul T. Levin
‘İSVEÇ ARTIK TOPLUMSAL DEMOKRAT BİR ÜLKE DEĞİL’
Seçim neticelerina bakılırsa İsveç Demokratları ülkenin ikinci büyük partisi oldu. Bu ne manaya geliyor?
Sonuçlar, bir açıdan SD’nin hükümete girmek isteyeceği manasına geliyor. Lakin L bu biçimde bir hükümeti desteklemeyeceğini söylemiş oldu. Benim iddiam SD, L ile birlikte hükümete dışarıdan takviye verecek. Seçim sonuçları öteki bir açıdan ise, SD’nin mecliste daha değerli bir konuma oturması manasına geliyor.
Daha geniş açıdan bu, İsveç Radyosu’ndan Tomas Ramberg’nin formüle ettiği üzere, İsveç’in artık bir ‘Sossigt’ (Sosyal Demokrat) ülke olmadığı manasına geliyor. İsveçlilerin pek büyük bir çoğunluğu sağ siyasete oy veriyor. birebir vakitte bloklar birbirine eşit durumda. Bunun sebebi ise sağ partilerden biri -Merkez Parti- SD ile birlikte hareket etmek istemiyor ve bu sebeple sol bloğu destekliyor.
SD Avrupa’daki gibisi olan öbür partiler üzere ‘normal’ bir parti olmadığı için parlamentoda birtakım sorunlara niye oldu. Başkalarından, mesela Norveç’teki ‘Framstegspartiet’ oluşumundan farklı olarak SD, İsveç’teki ırkçı ve faşist hareketin ortasından gelişti. Parti ırkçılığa karşı ‘sıfır tolerans’la 90’lardan itibaren büyük bir değişime uğradı. Bugün epeyce sayıda kişi SD’yi ‘rumsrena’ (evcil hayvan) olarak kıymetlendiriyor. Parti geçmişiyle kesin bir biçimde hesaplaşmanın bir usulü olarak, seçimdilk evvel kendi tarihini içeren bir dizi çalışma yaptı. Fakat partinin etkin üyelerinin hala ırkçı yahut Neo-Nazi oluşumlarla ilişkisi ortaya çıkıyor. Bu Merkez Parti’nin ve Liberaller’in muhakkak bir kısmının onlarla işbirliği yapmasını zorlaştırıyor.
Bu pürüzler, evvelki seçimde, SD ile birlikte parlamentoda çoğunluğa sahip bulunmasına karşın sağ bloğun hükümet kuramamasını birlikteinde getirmişti. M ve KD bu pürüzleri aşmayı seçti ve 11 Eylül’deki seçim öncesinde SD ile birlikte çalışmaya tercih etti. Liberaller buna karşı çıksa da, bu muhalefet hudutlu bir seviyede kaldı.
‘YENİ HÜKÜMET NATO ÜYELİĞİNDE DAHA İSTEKLİ OLACAK’
Türkiye, İsveç ve Finlandiya içindeki NATO görüşmeleri devam ediyor. Seçim sonuçlarının bu görüşmeler üzerinde nasıl bir tesiri olacak?
Sanıyorum ki bir sağ hükümet, İsveç’in NATO üyeliği için çabalamak konusunda epey daha istekli olacak. M ve L uzun müddettir NATO üyeliği için uğraşıyor.
‘DAHA FAZLA İADE EDİLME HADİSESİ GÖRMEMİZ MÜMKÜN’
İsveç’te yaşayan Kürtler bu üç ülke içindeki görüşmelerden ve yapılan mutabakattan dolayı huzursuz. Türkiye İsveç’ten, birtakım bireylerin iade edilmesini istiyor. Ayrıyeten İsveç’in hakkında Türkiye’ye iade etme sonucu verdiği de hayli sayıda Kürt mülteci var. Seçim sonuçları İsveç’teki Kürtler için ne manaya geliyor?
Bu, İsveç Kürtlerinin yararına olan bir seçim kararı değil. Ne M ne de KD, Kürt sıkıntısında V, S, ya da bağımsız Kürt Milletvekili Amineh Kakabaveh üzere net bir hal aldı. Bu yüzden sağ bir hükümetin şayet isterse Türkiye’ye, politik olarak ödünler vermesi kuşkusuz daha kolay olacaktır.
beraberinde bir sağ hükümet Liberaller’nin takviyesine bağımlı. L’nin ortasında Kürt sorunu için çaba eden çok sayıda milletvekili var, bu yüzden M ile KD’nin yapabilecekleri konusunda politik sonlar mevcut. Ayrıyeten iade süreçlerinde hukuksal sonlar da bulunuyor. İsveç, vatandaş olan bireyleri değil, yalnızca İsveç maddelerine göre hata olarak bedellendirilen hareketleri işlemekle kuşkulu olan şahısları iade ediyor.
Seçimi kimin kazandığına bakmaksızın, muhtemelen gerçekleşecek bir anayasa değişikliği süreci seçimlerdilk evvel başlamıştı. Şu an bunun için anayasa değişikliğini gözden geçirecek diğer bir meclis sonucu gerekiyor. Bu anayasa değişikliği terör cürümleri yasasında bir sertleşme manasına geliyor ve PKK ile bağı olan şahıslar hakkında sonuçlar doğurabilecek. Örneğin, polis ve savcılar, örgütü etkin bir biçimde destekleyen PKK sempatizanlarını daha kolay yargılayabilecek. Ve tahminen de bunun, insanların Türkiye’ye iadesi üzere sonuçları olabilecek. Medyadaki bilgilere bakılırsa İsveç’te 30’un üstünde Kürt, PKK’yle temaslı olduğu sebebi öne sürülerek Türkiye’ye iade edilme riskiyle karşı karşıya. İsveç Türkiye ile yaptığı mutabakatta, süreci hızlandıracağına dair yemin etti ve daha fazla iade edilme olayı görmemiz mümkün.
‘NYANS HOŞNUTSUZLUĞU TOPLUYOR’
Seçimlerde, Mikail Yüksel tarafınca kurulan Nyans Partisi’nin birfazlaca bölgede büyüdüğü görülüyor. Bu husus hakkında ne söylemek istersiniz?
Seçimin nasıl sonuçlar ortaya çıkaracağı konusu çabucak hemen bilinmeyen. Lakin Nyans’ın Toplumsal Demokratlar’dan kıymetli sayıda oy almış olması ve bu oyların kararı etkilemiş olması mümkün görünüyor. Durumun bu biçimde bulunmasına bakmaksızın, Nyans’ın ilerlemesi, mevcut partilerde kendisinin temsil edilmediğini hisseden göçmen kökenli biroldukca İsveçlinin ve fazlaca sayıda Müslümanın olduğunu gösteren bir işaret. İsveç’teki Türkler ve Müslümanlarda kendi kümelerinden gelen siyasetçilerin maruz kaldığı tavırlar niçiniyle büyük bir hoşnutsuzluk var. Bunlardan en bilineni Mehmet Kaplan. Kaplan, bir medya baskısına maruz kaldı ve siyaseti bırakmaya zorlandı. Nyans bu hoşnutsuzluğu topluyor.