bencede
New member
ANKARA – Gazete Duvar, Ankara’nın diplomasi kulislerinin nabzını tutan söyleşi dizisine devam ediyor.
Ankara’da diplomatik temsiliyeti olan ülkelerin büyükelçileriyle ikili bağların siyasi, ekonomik, ticari, toplumsal istikameti, geleceği, zorluklar ve fırsatları ele alan keyifli söyleşiler gerçekleştireceğiz.
Söyleşi dizisinin üçüncüsünü, ikili ilgilerin Osmanlı devrinden beri gelen çok kuvvetli bir tarihî dayanışmayla güçlendiği, günümüzde Suriyeli göçmenlerden, AB sürecine, ticari bağlantılara dek epeyce farklı boyutlara evrildiği İrlanda’nın Ankara büyükelçisi Sonya McGuinness ile gerçekleştirdik.
Sayın Büyükelçi, Türkiye’nin AB üyelik amacını destekleyen bir ülke olarak İrlanda’nın Türkiye’nin insan hakları ve demokratikleşme sicili konusundaki mevcut hali nedir? Ankara’nın AB adaylık profilini güçlendirmek için hangi noktalarda daha fazla efor göstermesini önerirsiniz?
İrlanda, Türkiye’nin AB üyeliğini desteklemeye devam ediyor. Bu yıl, üyeliğimizin ellinci yılını kutlarken, AB’ye kendi katılımımızı İrlanda tarihinin bir tepe noktası olarak görüyoruz. Üyelik konusu dönüştürücüdür ve bizim durumumuzda, AB Komiseri Mairead McGuinness’in söylemiş olduği üzere, İrlanda halkının yeteneklerinin, yaratıcılığının ve teşebbüsçü ruhunun daha uygun hayat standartları ve müreffeh, inançlı bir gelecek inşa etmek üzere gelişmesine müsaade vererek bizi Avrupa ailesine dahil etti. Bu muvaffakiyetlerin birebirini Türkiye için de diliyoruz.
Lakin, Türkiye’nin üyelik sürecindeki mevcut sakinliğin sona ermesi için değerli ve sürdürülebilir ıslahatların gerekli olduğu açık. Bu kapsamda insan haklarının savunulması, söz özgürlüğü ve hukukun üstünlüğüne katı bir biçimde hürmet gösterilmesi dahil olmak üzere temel bedellere bağlılık üzere alanlarda ilerleme sağlanması gerekiyor. Önümüzdeki periyotta AB ile gerçek bir paydaşlığın geliştirilmesi için gerekli adımların atılmasını umuyoruz.
1840’lardaki Büyük Kıtlık sırasında Türkiye’nin İrlanda’ya yaptığı bağışla ilgili tarihi belleğin kıymeti nedir? Bu tarihi art plan İrlandalıların Türkiye algısını hala etkiliyor mu?
Cömertlik ve misafirperverlik, İrlandalıların Türklerle her daim ilişkilendirdiği iki karakter özelliğidir, ister geçmişte kıtlık sırasında açlıkla gayret eden mağdurlara, isterse bugün savaştan ve zulümden kaçan komşularına takviyelerinde olsun… İrlanda’da bu takviyesi alan Drogheda kasabasının bayrağında hala hilal var ve Drogheda futbol kulübünün Trabzon’daki kardeş kulüpleri ile kuvvetli bağları devam ediyor. Çağdaş çağda her yıl on binlerce İrlandalı, Türk dostların her daim misafirperverliği ve samimiyetini deneyimlemek ve biraz da gereksinim duyulan güneş ışığını almak için Türkiye’ye geliyor.
İrlanda, BM Güvenlik Konseyi’nin daimî olmayan yeni bir üyesi olarak Suriyeli mülteci sıkıntısını ele almak için Türkiye’ye ne ölçüde yardım eli uzatmayı planlıyor? Ülkeniz Suriye’deki insani kriz için Ankara’ya nasıl yardım etti?
Türkiye’nin Suriye’deki çatışmadan kaçan milyonlarca mülteciye mesken sahipliği yapma konusunda üstlendiği büyük sorumluluğun farkındayız. BM Güvenlik Konseyi’nde, Suriye’deki kapsamlı insani gereksinimlerin karşılanmaya devam edebilmesini sağlamak için Suriye insani belgesi üzerinde Norveç ile bir arada fazlaca çalışıyoruz. Fikirleri ve planları paylaşmak için Türk meslektaşlarımızla tertipli olarak konuşuyoruz. İrlanda ayrıyeten, Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı sonucunda belirtilen çerçeve kapsamında sürdürülebilir bir siyasi tahlile yönelik eforlarını desteklemek için BM Özel Elçisi Geir Pedersen ile bir arada çalışıyor.
2254 sayılı Karar, mültecilerin Suriye’deki konutlarına inançlı ve istekli olarak geri dönmeleri için şartların oluşturulmasına yönelik kritik gereksinimi kabul etmektedir. Biz de Ankara da bunun olmasını istiyoruz. İrlanda, hem Güvenlik Konseyi’nde birebir vakitte bir AB Üye Devleti olarak bu şartların yaratılmasını desteklemek için çabalıyor.
İrlanda, elbette, insani yardım ve kalkınma aksiyonları için toplam 6 milyar euroluk bir bütçeye sahip olan ve FRiT olarak isimlendirilen Türkiye’deki mülteciler için AB Yardımı’na katkıda bulunuyor. İrlanda’nın FRiT’nin birinci dilimine katkısı, tamamı ödenmiş olan 22,9 milyon euro idi ve toplamda, küçük bir Üye Devlet için kıymetli bir ölçü olan 33,6 milyon euroluk bir katkıda bulunacağız. Ayrıyeten Büyükelçiliğimiz bünyesinde bu bölgede tam vakitli olarak insani hususlar hakkında çalışan bir memurum var.
Fotoğraf: Erçin Top /AA
İrlanda’nın Kıbrıs sorunu ve Doğu Akdeniz’de doğalgaz arama projeleri konusundaki resmi tavrı nedir?
İrlanda, ilgili BM Güvenlik Kurulu kararlarının müsaadeden gidiyor ve Kıbrıs adasında iki bölgeli, iki toplumlu bir federal devlet ve tüm Kıbrıslıların temel haklarını koruyan ve kollayan onurlu, istikrarlı ve kalıcı bir tahlile olan bağlılığını sürdürüyor. Bir adadaki iki topluluk için eşit hürmetin gerekliliğini hayli uygun anlıyoruz ve olağan olarak bu toplulukların geleceğini inşa etmek için barışçıl ve yapan bir yaklaşım görmek istiyoruz. Doğu Akdeniz’de 2020 yılının sonundan beri gördüğümüz üzere sakin ve yapan bir yaklaşımı memnuniyetle karşılıyoruz. Memleketler arası hukuku ihlal edecek rastgele bir hareketle müsabakayı ise hiç istemiyoruz.
Türkiye ile İrlanda içindeki ticaret hacminde son eğilimler nelerdir? İkili ticarette çabucak hemen kullanılmamış bir potansiyel olduğunu düşünüyor musunuz?
İki ülke içindeki ticareti artırmak için büyük bir potansiyel var. Son on yılda ticaret yüzde 10 arttı, fakat bu sayı büyük ölçüde iyileştirilebilir. İrlanda, fintech (finansal teknoloji) ve agtech (tarım teknolojisi) alanında öne çıkıyor ve bunlar Türkiye ile işbirliği için olgunlaşmış iki alan…
İrlanda açık bir iktisattır ve açık, ihracata dayalı bir ekonomik model izlemekten büyük yarar sağladık. Çok ilgi bakılırsan yüksek teknoloji disiplinlerinden oluşan geniş bir yelpazede yurt haricinden gelen yetenekler için cazip ve misafirperver bir ülkeyiz. Bildiğiniz üzere, İrlanda dünyanın teknoloji başkentlerinden biridir ve teknoloji bölümü İrlanda iktisadı için bundan öncelik. Yeteneklerin mevcudiyeti bu tutkunun merkezinde yer alır, bu niçinle bilhassa yüksek vasıflı Türk profesyonelleri İrlanda’ya davet etmekle ilgileniyoruz. Ayrıyeten bir fazlaca genç Türk’ün eğitimlerinin bir modülü olarak İrlanda’ya geleceğini umuyoruz. Bu insanlararası bağlar, ülkeler içinde olduğu kadar bireyler içinde da dostluk ve dayanışma inşa etmek için fazlaca kıymetlidir.
İrlanda’nın yüksek kaliteli eğitim konusundaki dünya çapındaki prestiji, harikalık taahhüdü üzerine şurası… Bugünün memleketler arası öğrencileri yarının başkanları, girişimcileri ve yatırımcıları olacak. Onları eğitim için İrlanda’ya getirerek, İrlanda’nın yatırım yapmak ve iş kurmak için mükemmel bir yer olabileceğini göstererek, gelecekteki seçimlerini etkileme fırsatına sahibiz.
Sayın Büyükelçi, son olarak Türkiye Devleti’nin başta İsrail, Ermenistan ve Körfez ülkeleri olmak üzere ihtilaflı olduğu devletlerle alakalarını olağanlaştırmaya yönelik mevcut eforlarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye bu bölgede son derece kıymetli bir ülke ve barış ve istikrara yönelik uğraşlar hem Türkiye’ye birebir vakitte komşularına ve daha geniş global topluluğa büyük yarar sağlayacak. Bunlar epeyce umut verici ve olumlu gelişmeler… İsrail ve Türkiye içinde tam diplomatik münasebetlere dönüş; bölgede işbirliğini inşa etmek, refahı artırmak ve ortak zorluklarla uğraş etmek için bir fırsat sunuyor. Barışla ilgilenen herkes üzere biz de daha ileri adımların atıldığını görmeyi umuyoruz.
Benzeri biçimde Türkiye-Ermenistan bağlantılarının olağanlaşması, Kafkasya’da istikrar ve barış için fazlaca değerli. Ermenistan ile Türkiye içindeki ilgiler geliştirilmeden, Ermenistan ile Azerbaycan içinde rastgele bir ilerleme, uzlaşma ve barış inşası eforu epeyce güç olacak. Optimist bir devirden geçiyoruz ve biz de bu bölgenin kolay insanları için bu sürecin yarar doğurmasını umuyoruz.
Körfez bölgesinde de durum tıpkı. İrlanda’daki kendi tecrübemizden yola çıkarak, çatışmalarımızı lakin diyalog, müzakere ve diplomasi yoluyla çözebileceğimizi biliyoruz.
Tüm bunlar, 2022 için umut verici bir başlangıç…
Ankara’da diplomatik temsiliyeti olan ülkelerin büyükelçileriyle ikili bağların siyasi, ekonomik, ticari, toplumsal istikameti, geleceği, zorluklar ve fırsatları ele alan keyifli söyleşiler gerçekleştireceğiz.
Söyleşi dizisinin üçüncüsünü, ikili ilgilerin Osmanlı devrinden beri gelen çok kuvvetli bir tarihî dayanışmayla güçlendiği, günümüzde Suriyeli göçmenlerden, AB sürecine, ticari bağlantılara dek epeyce farklı boyutlara evrildiği İrlanda’nın Ankara büyükelçisi Sonya McGuinness ile gerçekleştirdik.
Sayın Büyükelçi, Türkiye’nin AB üyelik amacını destekleyen bir ülke olarak İrlanda’nın Türkiye’nin insan hakları ve demokratikleşme sicili konusundaki mevcut hali nedir? Ankara’nın AB adaylık profilini güçlendirmek için hangi noktalarda daha fazla efor göstermesini önerirsiniz?
İrlanda, Türkiye’nin AB üyeliğini desteklemeye devam ediyor. Bu yıl, üyeliğimizin ellinci yılını kutlarken, AB’ye kendi katılımımızı İrlanda tarihinin bir tepe noktası olarak görüyoruz. Üyelik konusu dönüştürücüdür ve bizim durumumuzda, AB Komiseri Mairead McGuinness’in söylemiş olduği üzere, İrlanda halkının yeteneklerinin, yaratıcılığının ve teşebbüsçü ruhunun daha uygun hayat standartları ve müreffeh, inançlı bir gelecek inşa etmek üzere gelişmesine müsaade vererek bizi Avrupa ailesine dahil etti. Bu muvaffakiyetlerin birebirini Türkiye için de diliyoruz.
Lakin, Türkiye’nin üyelik sürecindeki mevcut sakinliğin sona ermesi için değerli ve sürdürülebilir ıslahatların gerekli olduğu açık. Bu kapsamda insan haklarının savunulması, söz özgürlüğü ve hukukun üstünlüğüne katı bir biçimde hürmet gösterilmesi dahil olmak üzere temel bedellere bağlılık üzere alanlarda ilerleme sağlanması gerekiyor. Önümüzdeki periyotta AB ile gerçek bir paydaşlığın geliştirilmesi için gerekli adımların atılmasını umuyoruz.
1840’lardaki Büyük Kıtlık sırasında Türkiye’nin İrlanda’ya yaptığı bağışla ilgili tarihi belleğin kıymeti nedir? Bu tarihi art plan İrlandalıların Türkiye algısını hala etkiliyor mu?
Cömertlik ve misafirperverlik, İrlandalıların Türklerle her daim ilişkilendirdiği iki karakter özelliğidir, ister geçmişte kıtlık sırasında açlıkla gayret eden mağdurlara, isterse bugün savaştan ve zulümden kaçan komşularına takviyelerinde olsun… İrlanda’da bu takviyesi alan Drogheda kasabasının bayrağında hala hilal var ve Drogheda futbol kulübünün Trabzon’daki kardeş kulüpleri ile kuvvetli bağları devam ediyor. Çağdaş çağda her yıl on binlerce İrlandalı, Türk dostların her daim misafirperverliği ve samimiyetini deneyimlemek ve biraz da gereksinim duyulan güneş ışığını almak için Türkiye’ye geliyor.
İrlanda, BM Güvenlik Konseyi’nin daimî olmayan yeni bir üyesi olarak Suriyeli mülteci sıkıntısını ele almak için Türkiye’ye ne ölçüde yardım eli uzatmayı planlıyor? Ülkeniz Suriye’deki insani kriz için Ankara’ya nasıl yardım etti?
Türkiye’nin Suriye’deki çatışmadan kaçan milyonlarca mülteciye mesken sahipliği yapma konusunda üstlendiği büyük sorumluluğun farkındayız. BM Güvenlik Konseyi’nde, Suriye’deki kapsamlı insani gereksinimlerin karşılanmaya devam edebilmesini sağlamak için Suriye insani belgesi üzerinde Norveç ile bir arada fazlaca çalışıyoruz. Fikirleri ve planları paylaşmak için Türk meslektaşlarımızla tertipli olarak konuşuyoruz. İrlanda ayrıyeten, Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı sonucunda belirtilen çerçeve kapsamında sürdürülebilir bir siyasi tahlile yönelik eforlarını desteklemek için BM Özel Elçisi Geir Pedersen ile bir arada çalışıyor.
2254 sayılı Karar, mültecilerin Suriye’deki konutlarına inançlı ve istekli olarak geri dönmeleri için şartların oluşturulmasına yönelik kritik gereksinimi kabul etmektedir. Biz de Ankara da bunun olmasını istiyoruz. İrlanda, hem Güvenlik Konseyi’nde birebir vakitte bir AB Üye Devleti olarak bu şartların yaratılmasını desteklemek için çabalıyor.
İrlanda, elbette, insani yardım ve kalkınma aksiyonları için toplam 6 milyar euroluk bir bütçeye sahip olan ve FRiT olarak isimlendirilen Türkiye’deki mülteciler için AB Yardımı’na katkıda bulunuyor. İrlanda’nın FRiT’nin birinci dilimine katkısı, tamamı ödenmiş olan 22,9 milyon euro idi ve toplamda, küçük bir Üye Devlet için kıymetli bir ölçü olan 33,6 milyon euroluk bir katkıda bulunacağız. Ayrıyeten Büyükelçiliğimiz bünyesinde bu bölgede tam vakitli olarak insani hususlar hakkında çalışan bir memurum var.
Fotoğraf: Erçin Top /AA
İrlanda’nın Kıbrıs sorunu ve Doğu Akdeniz’de doğalgaz arama projeleri konusundaki resmi tavrı nedir?
İrlanda, ilgili BM Güvenlik Kurulu kararlarının müsaadeden gidiyor ve Kıbrıs adasında iki bölgeli, iki toplumlu bir federal devlet ve tüm Kıbrıslıların temel haklarını koruyan ve kollayan onurlu, istikrarlı ve kalıcı bir tahlile olan bağlılığını sürdürüyor. Bir adadaki iki topluluk için eşit hürmetin gerekliliğini hayli uygun anlıyoruz ve olağan olarak bu toplulukların geleceğini inşa etmek için barışçıl ve yapan bir yaklaşım görmek istiyoruz. Doğu Akdeniz’de 2020 yılının sonundan beri gördüğümüz üzere sakin ve yapan bir yaklaşımı memnuniyetle karşılıyoruz. Memleketler arası hukuku ihlal edecek rastgele bir hareketle müsabakayı ise hiç istemiyoruz.
Türkiye ile İrlanda içindeki ticaret hacminde son eğilimler nelerdir? İkili ticarette çabucak hemen kullanılmamış bir potansiyel olduğunu düşünüyor musunuz?
İki ülke içindeki ticareti artırmak için büyük bir potansiyel var. Son on yılda ticaret yüzde 10 arttı, fakat bu sayı büyük ölçüde iyileştirilebilir. İrlanda, fintech (finansal teknoloji) ve agtech (tarım teknolojisi) alanında öne çıkıyor ve bunlar Türkiye ile işbirliği için olgunlaşmış iki alan…
İrlanda açık bir iktisattır ve açık, ihracata dayalı bir ekonomik model izlemekten büyük yarar sağladık. Çok ilgi bakılırsan yüksek teknoloji disiplinlerinden oluşan geniş bir yelpazede yurt haricinden gelen yetenekler için cazip ve misafirperver bir ülkeyiz. Bildiğiniz üzere, İrlanda dünyanın teknoloji başkentlerinden biridir ve teknoloji bölümü İrlanda iktisadı için bundan öncelik. Yeteneklerin mevcudiyeti bu tutkunun merkezinde yer alır, bu niçinle bilhassa yüksek vasıflı Türk profesyonelleri İrlanda’ya davet etmekle ilgileniyoruz. Ayrıyeten bir fazlaca genç Türk’ün eğitimlerinin bir modülü olarak İrlanda’ya geleceğini umuyoruz. Bu insanlararası bağlar, ülkeler içinde olduğu kadar bireyler içinde da dostluk ve dayanışma inşa etmek için fazlaca kıymetlidir.
İrlanda’nın yüksek kaliteli eğitim konusundaki dünya çapındaki prestiji, harikalık taahhüdü üzerine şurası… Bugünün memleketler arası öğrencileri yarının başkanları, girişimcileri ve yatırımcıları olacak. Onları eğitim için İrlanda’ya getirerek, İrlanda’nın yatırım yapmak ve iş kurmak için mükemmel bir yer olabileceğini göstererek, gelecekteki seçimlerini etkileme fırsatına sahibiz.
Sayın Büyükelçi, son olarak Türkiye Devleti’nin başta İsrail, Ermenistan ve Körfez ülkeleri olmak üzere ihtilaflı olduğu devletlerle alakalarını olağanlaştırmaya yönelik mevcut eforlarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye bu bölgede son derece kıymetli bir ülke ve barış ve istikrara yönelik uğraşlar hem Türkiye’ye birebir vakitte komşularına ve daha geniş global topluluğa büyük yarar sağlayacak. Bunlar epeyce umut verici ve olumlu gelişmeler… İsrail ve Türkiye içinde tam diplomatik münasebetlere dönüş; bölgede işbirliğini inşa etmek, refahı artırmak ve ortak zorluklarla uğraş etmek için bir fırsat sunuyor. Barışla ilgilenen herkes üzere biz de daha ileri adımların atıldığını görmeyi umuyoruz.
Benzeri biçimde Türkiye-Ermenistan bağlantılarının olağanlaşması, Kafkasya’da istikrar ve barış için fazlaca değerli. Ermenistan ile Türkiye içindeki ilgiler geliştirilmeden, Ermenistan ile Azerbaycan içinde rastgele bir ilerleme, uzlaşma ve barış inşası eforu epeyce güç olacak. Optimist bir devirden geçiyoruz ve biz de bu bölgenin kolay insanları için bu sürecin yarar doğurmasını umuyoruz.
Körfez bölgesinde de durum tıpkı. İrlanda’daki kendi tecrübemizden yola çıkarak, çatışmalarımızı lakin diyalog, müzakere ve diplomasi yoluyla çözebileceğimizi biliyoruz.
Tüm bunlar, 2022 için umut verici bir başlangıç…