bencede
New member
İran’da saçı göründüğü sebebi öne sürülerek ahlak polisleri tarafınca gözaltına alınan ve bu sırada gördüğü şiddet kararı ömrünü kaybeden Mahsa Amini’nin akabinde İran’da bir dizi hareket patlak verdi.
16 Eylül’de, Amini’nin ömrünü kaybettiğinin açıklanmasıyla ülke genelinde beşerler sokağa çıkmaya başladı. Hareketlerin üzerinden dokuz gün geçti ve protestolar 20’den çok kente yayılmış durumda. Resmi makamlara nazaran, polisin sert taarruzlarına maruz kalan göstericilerden şimdiye kadar en az 35 kişinin ömrünü kaybettiği bildirildi. İnsan hakları dernekleri ise bu sayının 50 olduğunu belirtti.
İran’da bayanlar, başörtülerini yakarak ve saçlarını keserek Amini’nin katledilmesini protesto ediyor. Bayanların yanında erkekler de aksiyonlarda ön sıralarda yer alıyor. İran halkının, günlerdir devam eden uğraşını, en başından beri Tahran’daki hareketlere katılan 38 yaşındaki Aref ile konuştuk.
‘BU, BİRİNCİ DEĞİL’
Çevirmenlik yapan Aref, hareketlerin Amini’nin öldürülmesi ile başlamış olsa da ülkede uzun vakittir süregelen sorunların halkta yarattığı bıkkınlıktan bahsediyor. Aref, ekonomik krizin gündelik hayatlarının bir kesimi olduğunu, ahlak polisinin davranışlarının giderek sertleştiğini anlatarak, mevcut protestolar için ‘domino taşı gibi’ yorumunda bulunuyor.
2009 yılında İran’daki aksiyonlarda de yer aldığını hatırlatarak “Bu birinci değil” diyen Aref şunları aktarıyor: “bu biçimdelar ben 25 yaşındaydım. ötürüsıyla bu birinci hareket değil. Ahlak polisinin halk üstündeki baskısı, ekonomik kriz üzere meseleler buradaki insanların aslında gündelik ömründe başa çıkmaya ve çaba etmeye çalıştığı şeyler. Mahsa’dan evvel de benzeri olaylar yaşandı başörtüsü ile ilgili. Lakin bunlar dünyadaki insanların ilgisini çekmedi. Örnek olarak bir ay evvel, ahlak polisi bir hanımı yakalayarak zorla minibüse bindirdi. İki ay evvel de iki kişi otobüste başörtüsü ile ilgili bir tartışma yaşadı. Genç bayanı başörtüsünü uygunsuz taktığı sebebi öne sürülerek yakaladılar ve onu cezaevine gönderdiler. Hatta televizyona çıkartarak yanılgı yaptığını söylettiler. özetlemek gerekirsesı Mahsa’nın yaşadığı tek olay değil. Bu, domino taşları üzere birbirini etkiliyor.”
‘BİZ BURADA REHİNİZ’
“Dış basında ve toplumsal medyadaki manzaralarda protestoların bununla birlikte rejime karşı olduğu görülüyor.” Aref, bu değerlendirmeye temkinli yaklaşıyor. İran halkı ortasında rejimi istemeyen hayli kişi olduğunu vurgulayarak kendileri için ‘rehin’ benzetmesini yapıyor. Mevcut rejimi geri püskürtmeyi istemenin ve bunu başarmanın da hiç kolay olmadığını söz eden Aref “Taraftarları epey zalim ve bizi halkın modülü olarak görmüyorlar. Güya büyük bir cezaevi gibi…” diyor. Clubhouse üzere toplumsal medya uygulamalarında rejimle ilgili fikirlerini paylaştıklarında rejim taraftarları tarafınca öldürülmekle ve dövülmekle tehdit edildiklerini belirtiyor.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin ABD’den dönüşü itibariyle polislerin göstericilere daha şiddetli saldırdığını söyleyen Aref, “her insanın en büyük korkusu, bu hareket daha sonrası daha evvelki hareketler üzere büyük bir sessizliğin hakim olması…” diye konuşuyor. Şovlar boyunca fazlaca kişinin yaralandığını ve öldüğünü lisana getirerek açıklanan sayıların da net olmadığından bahsediyor. Aref’e nazaran, resmi sayılara itimat duymak imkansız.
‘BAŞÖRTÜSÜ İLE ÜLKEDEKİ ÖTEKİ SIKINTILARIN ÜZERİNİ ÖRTMEYE ÇALIŞIYORLAR’
Kadın ve adamların sokaklarda birlikte gayret etmesiyle ilgili de Aref, “Aslında rejim yanlıları ortasında bile başörtüsüne karşı olan fazlaca kişi var. Başörtüsü öbür bir bahis ki, 40 yıldır bununla uğraşıyoruz. Fakat asıl sorun, ahlak polislerinin nasıl davrandığı… Vakit ortasında fazlaca daha gaddar bir hale geldiler. Ülkedeki bütün öteki meselelerin üzerini bununla örtmeye çalışıyorlar. Bütün ilgiyi bu mevzu üzerine çekiyorlar. Bu protestoların ortaya çıkışı rejimin davranış biçimi yüzünden” sözlerini kullanıyor.
Rejim ortasından bir epeyce kişinin de başörtüsü konusunu bir daha elden geçirmeyi hatta iptal etmeyi konuştuğunu bildiren Aref, “Eğer rejim sokaklardan insanları çekmeyi başarırsa ne olacağını ben de kestiremiyorum” diyor. Fakat hareketlerin gün ve gün daha kalabalık olmasından memnun. Hatta bunu şu sözlerle açıklıyor: “Eylemlerinin başlamasının üzerinden altı gün geçtikten daha sonra dün gece beşerler sokaklarda daha az insan olacağını düşünüyordu lakin tam bilakis daha da kalabalıklaştı. Âlâ haber şu ki, hareketler yalnızca makul bölgelerde değil, her yere yayılmış durumda.”
‘Z NESLİ ÇOK CESUR’
Eylemlerin bir önderi ya da sözcüsü yok. Aref de bu noktanın altını çiziyor ve kimi telaşları da lisana getiriyor: “Bu hareketlerin bir başkanı yok ve insanların tenkitlerinden biri de başkan olmadığı için ortak bir mutabakata varılamayacağı istikametinde. Konu aslında liderlikle ilgili değil, beşerler yalnızca bu mevzulardan bıkmış durumda. Beşerler, gündelik hayatındaki yaşadığı baskıdan, ekonomik sorunlardan, toplumsal problemlerden yorulmuş ve bıkmış durumda.”
Sosyal medyada dolaşan görüntülerde her yaştan bayan ve erkeğin yan yana uğraşı görülüyor. Bu imgelerde dikkat cazip yanlardan biri de gençlerin varlığı… Aref, Z neslinin hamasetine hayran olduğunu söz ediyor. 20-25 yaşındaki gençlerin umutsuz olduğunu anlatan Aref, sokaktaki müşahedelerini şu biçimde aktarıyor: “Çünkü 2009 yılındaki şovlardan daha sonra ki, ben de bu biçimde 25 yaşındaydım ve aksiyonların bir parçasıydım, gelecek jenerasyonlara daha parlak bir ufuk bırakamadık. ötürüsıyla bizim daha fazla gücümüz kalmamıştı. Lakin bu gençler bizden büsbütün farklılar. Çok cesurlar. Polisten korkmuyorlar, görüntülerde görmüşsünüzdür, savaşıyorlar, polislerin yüzüne bağırıyorlar. Zira bu kazan-kazan durumu değil, bilakis kaybet-kaybet durumu…”
Editörün Notu: Haberde geçen isim, güvenlik sebebi öne sürülerek değiştirilmiştir.
16 Eylül’de, Amini’nin ömrünü kaybettiğinin açıklanmasıyla ülke genelinde beşerler sokağa çıkmaya başladı. Hareketlerin üzerinden dokuz gün geçti ve protestolar 20’den çok kente yayılmış durumda. Resmi makamlara nazaran, polisin sert taarruzlarına maruz kalan göstericilerden şimdiye kadar en az 35 kişinin ömrünü kaybettiği bildirildi. İnsan hakları dernekleri ise bu sayının 50 olduğunu belirtti.
İran’da bayanlar, başörtülerini yakarak ve saçlarını keserek Amini’nin katledilmesini protesto ediyor. Bayanların yanında erkekler de aksiyonlarda ön sıralarda yer alıyor. İran halkının, günlerdir devam eden uğraşını, en başından beri Tahran’daki hareketlere katılan 38 yaşındaki Aref ile konuştuk.
‘BU, BİRİNCİ DEĞİL’
Çevirmenlik yapan Aref, hareketlerin Amini’nin öldürülmesi ile başlamış olsa da ülkede uzun vakittir süregelen sorunların halkta yarattığı bıkkınlıktan bahsediyor. Aref, ekonomik krizin gündelik hayatlarının bir kesimi olduğunu, ahlak polisinin davranışlarının giderek sertleştiğini anlatarak, mevcut protestolar için ‘domino taşı gibi’ yorumunda bulunuyor.
2009 yılında İran’daki aksiyonlarda de yer aldığını hatırlatarak “Bu birinci değil” diyen Aref şunları aktarıyor: “bu biçimdelar ben 25 yaşındaydım. ötürüsıyla bu birinci hareket değil. Ahlak polisinin halk üstündeki baskısı, ekonomik kriz üzere meseleler buradaki insanların aslında gündelik ömründe başa çıkmaya ve çaba etmeye çalıştığı şeyler. Mahsa’dan evvel de benzeri olaylar yaşandı başörtüsü ile ilgili. Lakin bunlar dünyadaki insanların ilgisini çekmedi. Örnek olarak bir ay evvel, ahlak polisi bir hanımı yakalayarak zorla minibüse bindirdi. İki ay evvel de iki kişi otobüste başörtüsü ile ilgili bir tartışma yaşadı. Genç bayanı başörtüsünü uygunsuz taktığı sebebi öne sürülerek yakaladılar ve onu cezaevine gönderdiler. Hatta televizyona çıkartarak yanılgı yaptığını söylettiler. özetlemek gerekirsesı Mahsa’nın yaşadığı tek olay değil. Bu, domino taşları üzere birbirini etkiliyor.”
‘BİZ BURADA REHİNİZ’
“Dış basında ve toplumsal medyadaki manzaralarda protestoların bununla birlikte rejime karşı olduğu görülüyor.” Aref, bu değerlendirmeye temkinli yaklaşıyor. İran halkı ortasında rejimi istemeyen hayli kişi olduğunu vurgulayarak kendileri için ‘rehin’ benzetmesini yapıyor. Mevcut rejimi geri püskürtmeyi istemenin ve bunu başarmanın da hiç kolay olmadığını söz eden Aref “Taraftarları epey zalim ve bizi halkın modülü olarak görmüyorlar. Güya büyük bir cezaevi gibi…” diyor. Clubhouse üzere toplumsal medya uygulamalarında rejimle ilgili fikirlerini paylaştıklarında rejim taraftarları tarafınca öldürülmekle ve dövülmekle tehdit edildiklerini belirtiyor.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin ABD’den dönüşü itibariyle polislerin göstericilere daha şiddetli saldırdığını söyleyen Aref, “her insanın en büyük korkusu, bu hareket daha sonrası daha evvelki hareketler üzere büyük bir sessizliğin hakim olması…” diye konuşuyor. Şovlar boyunca fazlaca kişinin yaralandığını ve öldüğünü lisana getirerek açıklanan sayıların da net olmadığından bahsediyor. Aref’e nazaran, resmi sayılara itimat duymak imkansız.
‘BAŞÖRTÜSÜ İLE ÜLKEDEKİ ÖTEKİ SIKINTILARIN ÜZERİNİ ÖRTMEYE ÇALIŞIYORLAR’
Kadın ve adamların sokaklarda birlikte gayret etmesiyle ilgili de Aref, “Aslında rejim yanlıları ortasında bile başörtüsüne karşı olan fazlaca kişi var. Başörtüsü öbür bir bahis ki, 40 yıldır bununla uğraşıyoruz. Fakat asıl sorun, ahlak polislerinin nasıl davrandığı… Vakit ortasında fazlaca daha gaddar bir hale geldiler. Ülkedeki bütün öteki meselelerin üzerini bununla örtmeye çalışıyorlar. Bütün ilgiyi bu mevzu üzerine çekiyorlar. Bu protestoların ortaya çıkışı rejimin davranış biçimi yüzünden” sözlerini kullanıyor.
Rejim ortasından bir epeyce kişinin de başörtüsü konusunu bir daha elden geçirmeyi hatta iptal etmeyi konuştuğunu bildiren Aref, “Eğer rejim sokaklardan insanları çekmeyi başarırsa ne olacağını ben de kestiremiyorum” diyor. Fakat hareketlerin gün ve gün daha kalabalık olmasından memnun. Hatta bunu şu sözlerle açıklıyor: “Eylemlerinin başlamasının üzerinden altı gün geçtikten daha sonra dün gece beşerler sokaklarda daha az insan olacağını düşünüyordu lakin tam bilakis daha da kalabalıklaştı. Âlâ haber şu ki, hareketler yalnızca makul bölgelerde değil, her yere yayılmış durumda.”
‘Z NESLİ ÇOK CESUR’
Eylemlerin bir önderi ya da sözcüsü yok. Aref de bu noktanın altını çiziyor ve kimi telaşları da lisana getiriyor: “Bu hareketlerin bir başkanı yok ve insanların tenkitlerinden biri de başkan olmadığı için ortak bir mutabakata varılamayacağı istikametinde. Konu aslında liderlikle ilgili değil, beşerler yalnızca bu mevzulardan bıkmış durumda. Beşerler, gündelik hayatındaki yaşadığı baskıdan, ekonomik sorunlardan, toplumsal problemlerden yorulmuş ve bıkmış durumda.”
Sosyal medyada dolaşan görüntülerde her yaştan bayan ve erkeğin yan yana uğraşı görülüyor. Bu imgelerde dikkat cazip yanlardan biri de gençlerin varlığı… Aref, Z neslinin hamasetine hayran olduğunu söz ediyor. 20-25 yaşındaki gençlerin umutsuz olduğunu anlatan Aref, sokaktaki müşahedelerini şu biçimde aktarıyor: “Çünkü 2009 yılındaki şovlardan daha sonra ki, ben de bu biçimde 25 yaşındaydım ve aksiyonların bir parçasıydım, gelecek jenerasyonlara daha parlak bir ufuk bırakamadık. ötürüsıyla bizim daha fazla gücümüz kalmamıştı. Lakin bu gençler bizden büsbütün farklılar. Çok cesurlar. Polisten korkmuyorlar, görüntülerde görmüşsünüzdür, savaşıyorlar, polislerin yüzüne bağırıyorlar. Zira bu kazan-kazan durumu değil, bilakis kaybet-kaybet durumu…”
Editörün Notu: Haberde geçen isim, güvenlik sebebi öne sürülerek değiştirilmiştir.