Beykozlu
New member
Eray ŞEN / Mehmet Nabi BATUK
Üretim maliyetlerindeki yüksek artışlarla bir arada martta yaşanan don felaketinin erkenci meyvelerde rekoltenin azalmasına niye olduğu, buna bağlı olarak fiyatlarda yüksek artışlar olacağı belirtiliyor.
Çukurova’da 20 Mart’ta yaşanan don hadisesinin tarım alanlarında yol açtığı zararın boyutları, geçtiğimiz hafta uçaktan çekilen kimi fotoğrafl arla daha net ortaya çıktı. Türkiye’nin en erkenci tiplerinin yetiştirildiği bölgede, bu mevsimde yeşil bir imgeye sahip olması gereken meyve bahçelerinin büyük oranda sarardığı görülüyor. Zararın bilhassa erkenci sert çekirdekli meyvelerde ortaya çıktığı belirtiliyor. Bu eserlerde önemli rekolte kaybı bekleniyor.
Adana Çiftçiler Birliği Lideri Memnun Hakikat, don olayı niçiniyle, sert çekirdekli meyvelerde büyük hasar olduğuna dikkat çekti. Hakikat, “Bölgede şeftali, nektarin, erik ve erkenci kayısı üretiliyor. Türkiye’nin birinci kayısısı mayısın ortasında Adana’da çıkıyor. Bunların çiçekleri de ziyan gördü. Geçen hafta Malatya tarafında da don olmuş ve kayısılar ziyan görmüş. Bu durumda bu sene ne erkenci, ne orta-geççi Malatya kayısısı piyasaya beklenen oranda girmez” dedi. Hakikat, genel olarak sert çekirdeklilerde rekoltenin fazlaca az olacağını kaydetti.
“Çiftçilerimiz dilekçelerini verdi, dayanak bekliyor”
Yüreğir Ziraat Odası Lideri Mehmet Akın Doğan da Seyhan ve Ceyhan ırmakları içinde kalan kısmının dondan en çok etkilenin alanlar olduğunu bildirdi. Doğan, “Don, kayısı ve şeftaliyi ovada büsbütün bitirdi. Dondan ziyan goren bütün çiftçilerimiz Tarım İlçe Müdürlüklerine dilekçelerini verdiler. Tarlalarda, bahçelerde yüzde 60’tan yüzde 100’e kadar oranlarda değişen yüksek ölçülerde ziyan var. Tarım Müdürlüğü yaptığı tespitler ile mevzuyu Bakanlığa iletilecektir. Bakanlık bu durumu dikkate alarak, çiftçilerin ziyanının karşılanması için adım atarsa, dilekçe verip başvuranlar bundan yararlanabilecek” diye konuştu.
“Rekolte kayıpları eser fiyatını artıracak”
Erkenci meyvelerde Merkez Akdeniz, Yenişehir, Mezitli ve Toroslar’da geçen yıla göre üretim ölçüsünde azalma yaşandığını lisana getiren Mersin Ziraat Odası Lideri Musa Yılmaz, şu değerlendirmeyi yaptı: “Üretimdeki düşüşün en değerli niçini girdi maliyetlerinin artışı ve mart ayında yaşanan don afetidir. Don şeftali, nektarın, kayısı üzere erkenci çeşitlerde yüzde 100 oranında, orta erkenci çeşitlerde yüzde 50 rekolte kaybına niye oldu. Erkenci çeşitlerde yaşanan rekolte kayıpları eser fiyatlarında da artışa sebep oldu. Geçtiğimiz yıl kolundan 6 ile 8 TL içinde alınan sert çekirdeklilerin fiyatı bugün 15 ile 20 TL’ye kadar çıktı. Geçen yıla nazaran meyve üretiminde kilogram maliyeti 3.5 katına çıktı ve bölgemizdeki personellik maliyetleri de yüzde 65 oranında arttı. Üretim maliyetinin fazla olması üretimin azalmasına üretimin azalması ise eser meblağlarının artmasına sebep oluyor. Rekolte düşüklüğü, girdi maliyetlerinde ki artışın üreticiye verdiği ziyan kadar mamüllerin fiyatlarındaki artışta tüketicileri olumsuz etkileyecektir.
“Don niçiniyle meyve meblağları ikiye katladı”
Tarsus’ta erkenci meyvede yaklaşık 60 bin dönüm arazi üzerinde nektarın, şeftali, kayısı, erik üretildiğini söyleyen Tarsus Ziraat Odası Lideri Veyis Avcı, mart ayında yaşanan don afetinden dolayı meyve fiyatlarının 2’ye katlandığını lisana getirdi. Avcı, şöyleki konuştu: “Sert çekirdekli mamüllerinde geçen yıl kısımda 7 ile 8 lira olan fiyatlar bugün 20 TL’nin üzerine çıktı. Fiyatlardaki artışın en değerli sebebi üretim maliyetlerine gelen yüzde 200 ile yüzde 400 içinde değişen artırımlar. Çiftçinin dondan kaynaklı rekolte kaybı yüzde 20 ile yüzde 100’ü buluyor. Dondan kaynaklı bölgemizde oluşan ziyan ise 650 milyon TL’yi geçti. Meyve meblağları mayıs başına kadar yüksek seyretmeye devam edecek.”
“Dona yakalanan çilekte rekolte yüzde 25 kayıp”
Turfanda çileğin çiçeklenme devrinde don olaylarına yakalandığını, bu niçinle rekoltede yüzde 25 kayıp yaşadıklarını tabir eden Anamur-Bozyazı Ziraat Odası Lideri Ahmet Onur Gümüş, kalan eserler üzerinde ise biçim bozukluğu ve kalite düşüklüğü görüldüğünü belirtti. Gümüş, şu biçimde devam etti: “Mahsul azalınca çileğin kilosu ihracata dönük 16 TL, yurtiçi piyasası 9.5 TL’ye ulaştı. 2021 yılına nazaran bölgedeki meyve üreticilerimizin masraf maliyetleri yüzde 500 arttı. Girdi maliyetleri ve yaşanan afetler niçiniyle çiftçiyi tarlada tutmakta zorlanıyoruz. Artık planlı tarım siyasetine geçmek zorundayız.”
Kirazda sorun, kışın uzun sürmesi
Nihat DELİBAŞI
Kirazda, soğuk havanın olumsuz tesirlerinin sonlu kaldığını, dona bağlı büyük bir üretim kaybının kelam konusu olmadığını söyleyen Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Lideri Prof. Dr. Hakan Çakıcı, “Kışın soğuk olması, kışlama dediğimiz ağacın kendini uykuya almasına taban hazırladı güzel oldu. Rekolte düzgün görünüyor. Sorun kışın uzun sürmesi ve ağaçların geç uyanması” dedi. Üretici maliyetlerindeki artışın kendini hissettirdiğini kaydeden Çakıcı, “Geçtiğimiz yıl ortalama 20 lira düzeyindeki kiraz, eser bollaştıkça 7 liraya kadar düşmüştü. Bu yıl gübre, mazot fiyatlarındaki artış üretimi etkilerken, nakliye masrafl arı da hayli yükseldi. Personellik fiyatlarındaki artışta eklenince erkenci meyvelerde ucuz fiyat beklememek lazım. Rusya’nın Türkiye’den yaptığı tarım eserleri ithalatına kısıtlamaları kaldırmasının akabinde dövizle satılan tarım mamüllerinde yaz boyunca fiyat düşüşü neredeyse imkansız olacak. Pazarda eriğin yarım kilosunun 30 TL, çağla bademin tıpkı biçimde olduğunu dikkate aldığımızda tüketicilerin kirazda geçen yılın fiyatlarını görmesi ne yazık ki hayli sıkıntı. 40 TL’lik fiyat kirazda fazlaca da sürpriz olmaz” diye konuştu.
“Don, erkenci limon çiçeğine ziyan verdi”
Keyifli Gerçek, martta yaşanan don hadisesinin, bilhassa narenciyede limon çeşitlerini etkilediğini belirterek, “Bazı bölgelerde çiftçiler, yılların emeğiyle kurdukları bahçelerini sökmek zorunda kaldı. Bu epeyce büyük bir ziyan ve işin berbatı narenciye ‘tomur’ dönemindeydi. bu vakitteki ziyanı, çiftçi sigorta yapmış olsa bile TARSİM bunu kapsamıyor, muhakkak bir oranda çiçeğin açmasını öngörüyor. Erken periyottaki çiçek ziyanı ve ağaç kaybını içerecek biçimde, gelecek periyoda yönelik bir çalışma yapılıyor ama bu sene için bu ziyan kapsam içerisinde değil” diye konuştu. Bilhassa çiçeklerini erken açan mayer ve enterdonat limon çeşitlerinde büyük ziyan olduğunu lisana getiren Yanlışsız, “Bu sene limon çeşitlerinde toplam rekoltede azalma olacaktır lakin bunun ne kadar olacağını söylemek için erken. Limonda bir de haziran çiçeği var, bunu görmeden rekoltenin ne kadar eksik olacağı söylenemez lakin şu an için ziyan oldukça” tabirini kullandı.
Üretim maliyetlerindeki yüksek artışlarla bir arada martta yaşanan don felaketinin erkenci meyvelerde rekoltenin azalmasına niye olduğu, buna bağlı olarak fiyatlarda yüksek artışlar olacağı belirtiliyor.
Çukurova’da 20 Mart’ta yaşanan don hadisesinin tarım alanlarında yol açtığı zararın boyutları, geçtiğimiz hafta uçaktan çekilen kimi fotoğrafl arla daha net ortaya çıktı. Türkiye’nin en erkenci tiplerinin yetiştirildiği bölgede, bu mevsimde yeşil bir imgeye sahip olması gereken meyve bahçelerinin büyük oranda sarardığı görülüyor. Zararın bilhassa erkenci sert çekirdekli meyvelerde ortaya çıktığı belirtiliyor. Bu eserlerde önemli rekolte kaybı bekleniyor.
Adana Çiftçiler Birliği Lideri Memnun Hakikat, don olayı niçiniyle, sert çekirdekli meyvelerde büyük hasar olduğuna dikkat çekti. Hakikat, “Bölgede şeftali, nektarin, erik ve erkenci kayısı üretiliyor. Türkiye’nin birinci kayısısı mayısın ortasında Adana’da çıkıyor. Bunların çiçekleri de ziyan gördü. Geçen hafta Malatya tarafında da don olmuş ve kayısılar ziyan görmüş. Bu durumda bu sene ne erkenci, ne orta-geççi Malatya kayısısı piyasaya beklenen oranda girmez” dedi. Hakikat, genel olarak sert çekirdeklilerde rekoltenin fazlaca az olacağını kaydetti.
“Çiftçilerimiz dilekçelerini verdi, dayanak bekliyor”
Yüreğir Ziraat Odası Lideri Mehmet Akın Doğan da Seyhan ve Ceyhan ırmakları içinde kalan kısmının dondan en çok etkilenin alanlar olduğunu bildirdi. Doğan, “Don, kayısı ve şeftaliyi ovada büsbütün bitirdi. Dondan ziyan goren bütün çiftçilerimiz Tarım İlçe Müdürlüklerine dilekçelerini verdiler. Tarlalarda, bahçelerde yüzde 60’tan yüzde 100’e kadar oranlarda değişen yüksek ölçülerde ziyan var. Tarım Müdürlüğü yaptığı tespitler ile mevzuyu Bakanlığa iletilecektir. Bakanlık bu durumu dikkate alarak, çiftçilerin ziyanının karşılanması için adım atarsa, dilekçe verip başvuranlar bundan yararlanabilecek” diye konuştu.
“Rekolte kayıpları eser fiyatını artıracak”
Erkenci meyvelerde Merkez Akdeniz, Yenişehir, Mezitli ve Toroslar’da geçen yıla göre üretim ölçüsünde azalma yaşandığını lisana getiren Mersin Ziraat Odası Lideri Musa Yılmaz, şu değerlendirmeyi yaptı: “Üretimdeki düşüşün en değerli niçini girdi maliyetlerinin artışı ve mart ayında yaşanan don afetidir. Don şeftali, nektarın, kayısı üzere erkenci çeşitlerde yüzde 100 oranında, orta erkenci çeşitlerde yüzde 50 rekolte kaybına niye oldu. Erkenci çeşitlerde yaşanan rekolte kayıpları eser fiyatlarında da artışa sebep oldu. Geçtiğimiz yıl kolundan 6 ile 8 TL içinde alınan sert çekirdeklilerin fiyatı bugün 15 ile 20 TL’ye kadar çıktı. Geçen yıla nazaran meyve üretiminde kilogram maliyeti 3.5 katına çıktı ve bölgemizdeki personellik maliyetleri de yüzde 65 oranında arttı. Üretim maliyetinin fazla olması üretimin azalmasına üretimin azalması ise eser meblağlarının artmasına sebep oluyor. Rekolte düşüklüğü, girdi maliyetlerinde ki artışın üreticiye verdiği ziyan kadar mamüllerin fiyatlarındaki artışta tüketicileri olumsuz etkileyecektir.
“Don niçiniyle meyve meblağları ikiye katladı”
Tarsus’ta erkenci meyvede yaklaşık 60 bin dönüm arazi üzerinde nektarın, şeftali, kayısı, erik üretildiğini söyleyen Tarsus Ziraat Odası Lideri Veyis Avcı, mart ayında yaşanan don afetinden dolayı meyve fiyatlarının 2’ye katlandığını lisana getirdi. Avcı, şöyleki konuştu: “Sert çekirdekli mamüllerinde geçen yıl kısımda 7 ile 8 lira olan fiyatlar bugün 20 TL’nin üzerine çıktı. Fiyatlardaki artışın en değerli sebebi üretim maliyetlerine gelen yüzde 200 ile yüzde 400 içinde değişen artırımlar. Çiftçinin dondan kaynaklı rekolte kaybı yüzde 20 ile yüzde 100’ü buluyor. Dondan kaynaklı bölgemizde oluşan ziyan ise 650 milyon TL’yi geçti. Meyve meblağları mayıs başına kadar yüksek seyretmeye devam edecek.”
“Dona yakalanan çilekte rekolte yüzde 25 kayıp”
Turfanda çileğin çiçeklenme devrinde don olaylarına yakalandığını, bu niçinle rekoltede yüzde 25 kayıp yaşadıklarını tabir eden Anamur-Bozyazı Ziraat Odası Lideri Ahmet Onur Gümüş, kalan eserler üzerinde ise biçim bozukluğu ve kalite düşüklüğü görüldüğünü belirtti. Gümüş, şu biçimde devam etti: “Mahsul azalınca çileğin kilosu ihracata dönük 16 TL, yurtiçi piyasası 9.5 TL’ye ulaştı. 2021 yılına nazaran bölgedeki meyve üreticilerimizin masraf maliyetleri yüzde 500 arttı. Girdi maliyetleri ve yaşanan afetler niçiniyle çiftçiyi tarlada tutmakta zorlanıyoruz. Artık planlı tarım siyasetine geçmek zorundayız.”
Kirazda sorun, kışın uzun sürmesi
Nihat DELİBAŞI
Kirazda, soğuk havanın olumsuz tesirlerinin sonlu kaldığını, dona bağlı büyük bir üretim kaybının kelam konusu olmadığını söyleyen Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Lideri Prof. Dr. Hakan Çakıcı, “Kışın soğuk olması, kışlama dediğimiz ağacın kendini uykuya almasına taban hazırladı güzel oldu. Rekolte düzgün görünüyor. Sorun kışın uzun sürmesi ve ağaçların geç uyanması” dedi. Üretici maliyetlerindeki artışın kendini hissettirdiğini kaydeden Çakıcı, “Geçtiğimiz yıl ortalama 20 lira düzeyindeki kiraz, eser bollaştıkça 7 liraya kadar düşmüştü. Bu yıl gübre, mazot fiyatlarındaki artış üretimi etkilerken, nakliye masrafl arı da hayli yükseldi. Personellik fiyatlarındaki artışta eklenince erkenci meyvelerde ucuz fiyat beklememek lazım. Rusya’nın Türkiye’den yaptığı tarım eserleri ithalatına kısıtlamaları kaldırmasının akabinde dövizle satılan tarım mamüllerinde yaz boyunca fiyat düşüşü neredeyse imkansız olacak. Pazarda eriğin yarım kilosunun 30 TL, çağla bademin tıpkı biçimde olduğunu dikkate aldığımızda tüketicilerin kirazda geçen yılın fiyatlarını görmesi ne yazık ki hayli sıkıntı. 40 TL’lik fiyat kirazda fazlaca da sürpriz olmaz” diye konuştu.
“Don, erkenci limon çiçeğine ziyan verdi”
Keyifli Gerçek, martta yaşanan don hadisesinin, bilhassa narenciyede limon çeşitlerini etkilediğini belirterek, “Bazı bölgelerde çiftçiler, yılların emeğiyle kurdukları bahçelerini sökmek zorunda kaldı. Bu epeyce büyük bir ziyan ve işin berbatı narenciye ‘tomur’ dönemindeydi. bu vakitteki ziyanı, çiftçi sigorta yapmış olsa bile TARSİM bunu kapsamıyor, muhakkak bir oranda çiçeğin açmasını öngörüyor. Erken periyottaki çiçek ziyanı ve ağaç kaybını içerecek biçimde, gelecek periyoda yönelik bir çalışma yapılıyor ama bu sene için bu ziyan kapsam içerisinde değil” diye konuştu. Bilhassa çiçeklerini erken açan mayer ve enterdonat limon çeşitlerinde büyük ziyan olduğunu lisana getiren Yanlışsız, “Bu sene limon çeşitlerinde toplam rekoltede azalma olacaktır lakin bunun ne kadar olacağını söylemek için erken. Limonda bir de haziran çiçeği var, bunu görmeden rekoltenin ne kadar eksik olacağı söylenemez lakin şu an için ziyan oldukça” tabirini kullandı.