Avrupa Komitesi’nden Türkiye’ye ‘dezenformasyon yasası’ eleştirisi

bencede

New member
Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisi (AKPM) Kontrol Komitesi tarafınca hazırlanan Türkiye raporunda, birtakım unsurları TBMM’de kabul edilen ‘dezenformasyon yasasına’ tenkitler yöneltildi. İngiliz milletvekili John Howell ve Letonya milletvekili Boriss Cilevics tarafınca ortak kaleme alınan rapor ve buna bağlı tavsiye karar tasarısı, İzleme Komitesi’nde pazartesi günü tartışılarak kabul edildi. Rapor ve buna bağlı karar tasarısı son olarak çarşamba günü Genel Şura oturumunda tartışılarak oylanacak.

MECLİS’E DAVET: MADDEYİ ONAYLAMAYIN

Euronews Türkçe’nin aktardığına bakılırsa, Venedik Komisyonu’nun evvelki gün yayımladığı görüş metninde yer alan, ‘dezenformasyon yasasının’ Avrupa İnsan Hakları Kontratı tarafınca teminat altına alınan tabir özgürlüğüne ‘engel’ teşkil ettiği yolundaki şikayetler rapora eklendi. Dezenformasyon yasasının bilhassa seçim öncesi getireceği sonuçlardan rahatsızlık duyduğunu belirten AKPM, TBMM’ye maddeyi onaylamaması davetinde bulundu.



AKPM taslak rapordan, Türkiye’de 2017 yılında kabul edilen cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin “demokratik kurumları önemli bir biçimde zayıflattığı ve kuvvetler ayrılığı sistemini fonksiyonsuz ve yetersiz hale getirdiği” ihtarında bulunuldu.

‘ÖZGÜR VE ADİL BİR SEÇİM İÇİN TÜM ŞARTLAR SAĞLANMALI’

Raporda, Türkiye’ye Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına hürmet göstermemesi ve 2023 yılı seçimleri öncesi çıkartılan seçim yasası nedeni öne sürülerek de tenkitler yöneltildi. Muhalefetteki siyasi parti üyelerine yönelik baskının devam ettiği suçlaması getirilen raporda, HDP’nin devam eden kapatma davasıyla ilgili telaşlar lisana getirildi.

Terörle gayret yasasının geniş bir biçimde yorumlanması, söz ve basın özgürlüğü önündeki mahzurlar tenkit mevzuları içinde yer aldı. Seçim barajının yüzde 10’dan yüzde 7’ye düşürülmesi konusunda memnuniyet lisana getirilirken, Venedik Komitesi raporuna da atıfta bulunarak, seçim maddesindeki öteki kimi hususların kaygı kaynağı olduğu uyarısı yapıldı. Türkiyeli yetkililere özgür ve adil seçimlerin garanti altına alınması için tüm şartları sağlama daveti yapılan raporda ayrıyeten yargının tam bağımsızlığı, aktif bir denetim ve istikrar sistemini bir daha tesis etmek için acil ıslahatlara muhtaçlık duyulduğu uyarısı yapıldı.

Raporun sonuç kısmında AKPM’den Türkiye için kontrol süreci çerçevesinde bu ülkedeki demokrasi, hukuk devleti ve insan haklarıyla ilgili gelişmeleri yakından izlemesi tavsiye edildi.

Denetim süreci genelde Avrupa Konseyi’ne yeni üye olan ve insan hakları alanında meşakkatler yaşayan ülkeler için yürürlükte. AKPM’de 1990’lı senelerda oluşturulan “denetim süreci” üye ülkelerde demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü üzere Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin (AİHS) temel kıymetlerini tesis etmeyi amaçlıyor ve uygulanmasını denetliyor. 1996’da bu sürece dahil edilen Türkiye, yapılan yapısal değişiklikler ve düzenlemeler daha sonrası 2004’te süreçten çıkarılarak “denetim daha sonrası izleme sürecine” dahil edilmişti. Türkiye, demokrasi ve insan hakları alanındaki önemli meseleler yüzünden 2017 yılında bir daha AKPM’nin “denetim sürecine” alınmıştı.