bencede
New member
Yunus Ülger
ALMANYA – Avrupa Birliği (AB) bünyesinde bulunan 27 ülkenin en yüksek mahkemesi Avrupa Adalet Divanı (ABAD), kuruluşunun 70’inci yılını kutluyor. AB’nin en küçük ülkesi Lüksemburg’da bulunan ABAD, yıldönümünü mahkemenin büyük salonunda geniş bir iştirakle kutladı. Dünyada bu kadar muhatabı olan tek mahkeme ABAD, 1952 Aralık’ta Avrupa Kömür ve Çelik Birliği’nin mahkemesi olarak kurulmuştu. AB’ye giden yolda birinci adım olan Avrupa Kömür ve Çelik Birliği, Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg tarafınca 23 Temmuz 1952’de Fransa’da kurulmuştu.
Şimdiye kadar 42 bin karar alan ABAD hakkında Alman basınında da geniş haberler yer aldı. Yaklaşık 2 bin 200 çalışanı bulunan mahkemenin Belçikalı Lideri Koen Lenarts, Alman Birinci Televizyonu (ARD) ile söyleşisinde, “Özgürlükçü demokrasiyi, hukuk devletini ve temel insan haklarını her şartta korumak zorundayız” dedi. Alman İkinci Televizyonu’nda (ZDF) ise, ana bakılırsavlerinin AB’nin hukukunun uygulanması olduğunu vurguladı, “ABAD olmasaydı, Avrupa Birliği olmazdı” tabirlerini kullandı.
ABAD, AB hukukunun uygulanmasında 70 yıllık geçmişinde epeyce değerli kararlar verdi, bunların birçoğu üye ülke yurttaşlarının ömürlerini kolaylaştırdı. Bunlar içinde halkı direkt ilgilendiren ve birinci akla gelenler Bosman, Google’de unutulma hakkı, uçak gecikmelerinde yolculara tazminat hakkı yer alıyor. ABAD denince birinci akla gelen ve futbol dünyasında ihtilal sayılan 1995’deki Bosman sonucu olur. Belçikalı futbolcu Jean Marc Bosman, grubu RFC Lüttich bonservis bedelini yüksek koyunca buna karşı dava açmıştı. Ulusal mahkemenin görüş sorması üzerine ABAD, bonservis bedelinin AB’nin ‘işgücü özgür dolaşımı’ prensibine muhalif olduğuna karar vermişti. Bu karar yardımıyla kontratı biten bir futbolcu, bonservis bedeli olmadan transfer olabiliyor.
AB YURTTAŞLARINA GOOGLE’DA ‘UNUTULMA HAKKI’
ABAD, 2014 yılında aldığı bir kararla dijital dünyanın devi Google’ı, insanlara ‘unutulma hakkı’ sağlama konusunda dize getirmişti. Karar, Google’da isimleri ve öbür şahsi dataları olanlara, bunları Google kayıtlarından sildirme hakkı sağlıyor. ABAD, 2004 yılında aldığı bir kararla da uçak yolcularının haklarını genişletmişti. Buna bakılırsa bir sefer üç saatten çok gecikmiş ise bu durumda uçak şirketi yolculara tazminat ödemekle yükümlü bulunuyor. Gecikme müddeti uzadıkça tazminat da artıyor.
İnternet üzerinden satın alınmış bir yatak davasına bakan mahkeme, iki haftalık bir deneme mühleti ortasında yatağın geri verilebileceği sonucu verip, tüketici haklarını müdafaada kıymetli bir adım attı. şüphesiz, ABAD’a kişisel dava açma hakkı yok, ulusal mahkemelerin başvurusu üzerine karar alıyor.
ABAD, Türkiye ve Avrupa’da yaşayan Türkiye vatandaşlarını direkt ilgilendiren kıymetli kararlara da imza attı. Bu kararlar Türkiye ile AB içinde, Türkiye’nin AB’ye ahenk süreciyle ilgili yapılmış olan 1973 ve 1980 tarihindeki mutabakatlara dayanıyor. Bu kararlardan en değerlisi 1990 yılında alınan ve AB’de yaşayan Türkiye vatandaşlarının oturma ve çalışma haklarıyla ilgi Sevince sonucu’dır. Hollanda’da yaşayan Salih Zeki Sevince, oturma müsaadesi uzatılmayınca yargı yoluna gitmiş, dava ABAD’a aktarılmıştı. Sevince dava sürecinde çalışmaya devam etmişti. ABAD, sonucunda oturma ve çalışma hakkının birbirine bağlı olduğuna karar verip, Sevince’nin oturma hakkının iptalinin Türkiye ile AB içindeki mutabakatlara ters olduğunu kararına varmıştı. Buna bakılırsa üç yıl bir AB ülkesinde çalışmış olanlara pozisyonları ne olursa olsun oturma hakkı verilmek zorunda.
ABAD’ın 2009 yılında aldığı karar ise Türkiye’den AB’ye ‘hizmet verme’ gayesiyle gelmek isteyenleri ilgilendiriyor. Almanya’nın vize vermediği tır şoförü Mehmet Shalbukil’ın Berlin Eyalet Mahkemesi’nde açtığı ve ABAD’a aktarılan Toplumsal sonucu, hizmet vermek için AB’ye gelmek isteyenlere vizesiz gelme hakkı sağlıyor. Buna bakılırsa tır şoförleri, rastgele bir fuara gelecek olanlar, rastgele bir kongreye katılacak olanlar ve başka alanlardan hizmet emelli geleceklerden vize istenmeyecek. Ne var ki Almanya bu sonucu çok kısıtlı uyguluyor, kapsamını dar tutuyor.
ALMANYA – Avrupa Birliği (AB) bünyesinde bulunan 27 ülkenin en yüksek mahkemesi Avrupa Adalet Divanı (ABAD), kuruluşunun 70’inci yılını kutluyor. AB’nin en küçük ülkesi Lüksemburg’da bulunan ABAD, yıldönümünü mahkemenin büyük salonunda geniş bir iştirakle kutladı. Dünyada bu kadar muhatabı olan tek mahkeme ABAD, 1952 Aralık’ta Avrupa Kömür ve Çelik Birliği’nin mahkemesi olarak kurulmuştu. AB’ye giden yolda birinci adım olan Avrupa Kömür ve Çelik Birliği, Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg tarafınca 23 Temmuz 1952’de Fransa’da kurulmuştu.
Şimdiye kadar 42 bin karar alan ABAD hakkında Alman basınında da geniş haberler yer aldı. Yaklaşık 2 bin 200 çalışanı bulunan mahkemenin Belçikalı Lideri Koen Lenarts, Alman Birinci Televizyonu (ARD) ile söyleşisinde, “Özgürlükçü demokrasiyi, hukuk devletini ve temel insan haklarını her şartta korumak zorundayız” dedi. Alman İkinci Televizyonu’nda (ZDF) ise, ana bakılırsavlerinin AB’nin hukukunun uygulanması olduğunu vurguladı, “ABAD olmasaydı, Avrupa Birliği olmazdı” tabirlerini kullandı.
ABAD, AB hukukunun uygulanmasında 70 yıllık geçmişinde epeyce değerli kararlar verdi, bunların birçoğu üye ülke yurttaşlarının ömürlerini kolaylaştırdı. Bunlar içinde halkı direkt ilgilendiren ve birinci akla gelenler Bosman, Google’de unutulma hakkı, uçak gecikmelerinde yolculara tazminat hakkı yer alıyor. ABAD denince birinci akla gelen ve futbol dünyasında ihtilal sayılan 1995’deki Bosman sonucu olur. Belçikalı futbolcu Jean Marc Bosman, grubu RFC Lüttich bonservis bedelini yüksek koyunca buna karşı dava açmıştı. Ulusal mahkemenin görüş sorması üzerine ABAD, bonservis bedelinin AB’nin ‘işgücü özgür dolaşımı’ prensibine muhalif olduğuna karar vermişti. Bu karar yardımıyla kontratı biten bir futbolcu, bonservis bedeli olmadan transfer olabiliyor.
AB YURTTAŞLARINA GOOGLE’DA ‘UNUTULMA HAKKI’
ABAD, 2014 yılında aldığı bir kararla dijital dünyanın devi Google’ı, insanlara ‘unutulma hakkı’ sağlama konusunda dize getirmişti. Karar, Google’da isimleri ve öbür şahsi dataları olanlara, bunları Google kayıtlarından sildirme hakkı sağlıyor. ABAD, 2004 yılında aldığı bir kararla da uçak yolcularının haklarını genişletmişti. Buna bakılırsa bir sefer üç saatten çok gecikmiş ise bu durumda uçak şirketi yolculara tazminat ödemekle yükümlü bulunuyor. Gecikme müddeti uzadıkça tazminat da artıyor.
İnternet üzerinden satın alınmış bir yatak davasına bakan mahkeme, iki haftalık bir deneme mühleti ortasında yatağın geri verilebileceği sonucu verip, tüketici haklarını müdafaada kıymetli bir adım attı. şüphesiz, ABAD’a kişisel dava açma hakkı yok, ulusal mahkemelerin başvurusu üzerine karar alıyor.
ABAD, Türkiye ve Avrupa’da yaşayan Türkiye vatandaşlarını direkt ilgilendiren kıymetli kararlara da imza attı. Bu kararlar Türkiye ile AB içinde, Türkiye’nin AB’ye ahenk süreciyle ilgili yapılmış olan 1973 ve 1980 tarihindeki mutabakatlara dayanıyor. Bu kararlardan en değerlisi 1990 yılında alınan ve AB’de yaşayan Türkiye vatandaşlarının oturma ve çalışma haklarıyla ilgi Sevince sonucu’dır. Hollanda’da yaşayan Salih Zeki Sevince, oturma müsaadesi uzatılmayınca yargı yoluna gitmiş, dava ABAD’a aktarılmıştı. Sevince dava sürecinde çalışmaya devam etmişti. ABAD, sonucunda oturma ve çalışma hakkının birbirine bağlı olduğuna karar verip, Sevince’nin oturma hakkının iptalinin Türkiye ile AB içindeki mutabakatlara ters olduğunu kararına varmıştı. Buna bakılırsa üç yıl bir AB ülkesinde çalışmış olanlara pozisyonları ne olursa olsun oturma hakkı verilmek zorunda.
ABAD’ın 2009 yılında aldığı karar ise Türkiye’den AB’ye ‘hizmet verme’ gayesiyle gelmek isteyenleri ilgilendiriyor. Almanya’nın vize vermediği tır şoförü Mehmet Shalbukil’ın Berlin Eyalet Mahkemesi’nde açtığı ve ABAD’a aktarılan Toplumsal sonucu, hizmet vermek için AB’ye gelmek isteyenlere vizesiz gelme hakkı sağlıyor. Buna bakılırsa tır şoförleri, rastgele bir fuara gelecek olanlar, rastgele bir kongreye katılacak olanlar ve başka alanlardan hizmet emelli geleceklerden vize istenmeyecek. Ne var ki Almanya bu sonucu çok kısıtlı uyguluyor, kapsamını dar tutuyor.