Andrey Kortunov: Mevcut global nizam bütün taraflarıyla tehlikede

bencede

New member
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik askeri operasyonu devam ederken ABD ve Avrupa ülkeleri de arka arda yaptırım kararları açıklıyor.
Öbür taraftan Ukrayna krizinin tek kutuplu dünya açısından kırılma noktası olduğunu savunanlar var.

Pekala Moskova çok yaptırıma nasıl dayanacak? Hem Ukrayna’daki savaşın birebir vakitte Rusya ve batı dünyası içindeki gerginliğin bitmiş oldurilmesi için ne yapılması gerekiyor?



Bu soruları Rusya’nın önde gelen fikir kuruluşlarından Rusya Milletlerarası Bağlar Kurulu Lideri Dr.Andrey Kortunov’a sorduk.

Rusya bu askeri operasyonla ne kazanmayı hedefliyor?

Rusya’nın, Ukrayna’nın NATO’ya katılmamasını ve nötr kalmasını, askeri teknoloji konusunda (ABD ve Batı ile) işbirliklerini sonlandırmasını, Ukrayna ordusunun Rusya’ya tehdit olmayacak biçimde silahsızlandırılmasını ki şimdiye kadar bu detaylandırılmadı, Ukrayna politik tabanının Neo-Nazileri de kapsayarak radikal milliyetçilerden arındırılmasını önnazarann denazifikasyon sürecini başlatmasını isteyen resmi taleplerine ait bir liste var.

Ayrıyeten Rusya, Ukrayna’nın Kırım’daki yeni devleti ve Luhanks ile Donetsk’in bağımsızlığını da tanımasını istiyor. Bu liste Ukrayna’nın kabul edeceği bir şey değil. Bu niçinle, iki tarafın da kendi duruşlarını korudukları pek komplike ve sert müzakerelere şahit oluyoruz.

Birtakım röportajlarınızda “Rusya’nın kaybedeceği epey şey bulunmasına rağmen kazanacağı fazlaca az şey var” diyorsunuz. Bu operasyon konusunda kuşkucu olmanızın niçini ne?

Görüşüm, bu operasyonun maliyetinin devasa yükseklikte olacağının açık bulunmasına rağmen kazanımları konusunda belirsizlik olduğu istikametindeydi.
Kremlin’de siyasetleri belirleyenlerin kullandığı mantıkla bizimki tıpkı değil. Onlar farklı rasyonalite ve maliyet-kazanım değerlendirmeleri ile hareket ediyorlar. Ukrayna’nın ve şimdiki politik yapısının ve birtakım stratejik isteklerinin Rusya’ya güvenlik başta olmak üzere birfazlaca açıdan meydan okuduğuna inanıyorlar. İnanmasalardı bu biçimdesi bir politik atılım yapmazlardı.

Rusya bütün bu yaptırımlara nasıl dayanacak?

Öncelikle Batının bu yaptırımlar konusunda ne kadar ileri gideceğini bilmiyoruz.

İkincisi, Rusya esasen biroldukça yaptırımlarla yaşamaya alışmış bir ülke. Yaptırımlar yıllardır Batının Rusya’ya karşı kullandığı öne çıkan araçlardan.

Ayrıyeten yaptırımlarla ilgili kimi yorumlara nazaran yaptırımların bir kısmı vakit içinde ertelenecek üzere görünüyor. Büsbütün iptal edilmeyecek lakin bir kısmı birkaç ay, birkaç yıl ertelenecek üzere görünüyor.

Rusya’nın yaptırımlardan nasıl etkileneceği konusunda yargıya varmak için erken lakin yaptırımlar Rus iktisadını olumsuz etkileyecek. Her şeyin ötesinde Rusya hâlâ pandeminin tesirlerini toparlamaya çalışıyor.

Kimileri Ukrayna savaşı ile bir arada yeni bir soğuk savaşın başlayacağını, epey kutuplu bir dünya sisteminin oluşacağını söylüyor.
Bence Rusya izole edilecek, büsbütün değil lakin bütün dünyada izole edilecek. Ukrayna bu gelişmelerin en büyük kurbanı olacak. Zira yapısal seviyede ve epey büyük bir tahribat almış olacak.

Ayrıyeten unutmamamız gerekiyor ki, Ukrayna’nın doğusu Donbas ülkenin geri kalanı ile entegrasyonu kabul etmeyecek üzere görünüyor. Bu da senelerca kanayacak bir yara gibi…

Çok kutuplu dünya konusu ise, hala belgisiz. Zira hangi tarafa gittiğimiz hala belirli değil. Çok kutupluluk da olabilir, ABD ve Çin bağlantılarının seyrine bağlı olarak gözümüzün önünde iki kutuplu sistemin orta çıkışı da olabilir.

Lakin muhakkak istikrarla, global ve bölgesel seviyede idareyle, memleketler arası kanunlarla ve epey taraflılıkla ilgili meseleler olacak. Mevcut global nizam bütün boyutları ile tehlikede.

Bu savaşın ve Rusya ile ABD ve Batı ülkeleri içindeki gerginliğin bitmiş oldurilmesi için tahlil ne?

Bence bu sıkıntı olacak lakin sıkıntı olması denemememiz gerektiği manasına gelmiyor. Öncelikle bir ateşkes sağlamalıyız. İnsanların öldüğü askeri çatışmaları bitmiş oldurmeliyiz. Savaşın devam ettiği her gün beşerler ölüyor, yapısal seviyede tahribat gerçekleşiyor. Bu niçinle ateşkes en kısa müddette yapılmalı.

İkincisi, tarafların uzlaşacağı bir formül geliştirilmeli. Ukrayna da Putin de bu gayretin yol açtığı kayıpları kaldıramaz.
Karşılıklı olarak güvenliğin imarı sağlanmalı ki, bu da sıkıntı olacak zira karşılıklı itimat yok.
Fakat şayet bütün taraflar kendi siyasi bakışlarını yıkarsa ve devam etmeye hazırsa bu itimat kademeli olarak sağlanabilir. çok güç bir müddetçteyiz. Müzakerelerin muvaffakiyet ihtimali devasa yükseklikte değil lakin denemeye devam etmeliyiz zira sorunu çözmenin tek yolu bu.