bencede
New member
ABD Washington’da Yüksek Mahkeme’nin kürtajı ülke çapında yasallaştıran 1973 Roe v. Wade sonucunı bozmaya hazırlandığı ortaya çıktı. Kararla ilgili haberlerin yayılmasının akabinde kürtaj hakkının korunması için aksiyonlar düzenleniyor.
ABD merkezli yayın Politico’nun özel haberine bakılırsa, 2006 yılında George W. Bush tarafınca atanan Yargıç Samuel Alito tarafınca hazırlanan birinci taslağa göre, Yüksek Mahkeme üyeleri, dönüm noktası niteliğindeki Roe v. Wade kürtaj sonucunı feshetmek için oy kullandı.
Söz konusu karar hazırlığı, aralık ayında Mississippi’de alt mahkemeler tarafınca engellenen bir yasa olan hamileliğin 15. haftasından itibaren kürtaj yasağını bir daha yürürlüğe koyma teklifi üzerine kelamlı bir tartışmaya dayanıyor. Yüksek Mahkeme çoğunluğunun Mississippi’nin kürtaj yasağını destekleme eğiliminde olduğu ve beş oy bulunabileceği belirtilirken önümüzdeki günlerde resmi bir karar çıkarılması bekleniyor.
CUMHURİYETÇİ YARGIÇLARDAN DESTEK
Habere nazaran, Cumhuriyetçiler tarafınca atanan başka yargıçlardan dördü, Clarence Thomas, Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh ve Amy Coney Barrett, yargıçlar içinde düzenlenen görüşmede Alito lehinde oy kullandı. Yordama nazaran, kelamlı bir tartışmanın akabinde yargıçlar içinde yapılan birinci oylamadan daha sonra, bir şahsa çoğunluk görüşü veriliyor ve o kişi taslağı yazıyor.Karar fakat mahkeme tarafınca yayınlandığında mutlaklaşmış oluyor.
‘KÜRTAJ HAKKI GELENEKLERİMİZDE YOK’
Taslağın bir kopyasını yayınlayan Politico’ya göre, muhafazakar Yargıç Alito, 10 Şubat tarihindeki görüş taslağında “Roe başından beri feci biçimde yanılmıştı. Kürtaj derin bir ahlaki soru ortaya koyuyor. Anayasa, her eyaletin vatandaşlarının kürtajı düzenlemesini yahut yasaklamasını yasaklamıyor. Roe ve Casey bu yetkiyi üstlendiler. Artık bu kararları geçersiz kılıyoruz ve bu yetkiyi halka ve onların seçilmiş temsilcilerine geri veriyoruz” diyor.
Alito, “Roe ve Casey’nin reddedilmesi gerektiğine inanıyoruz. Anayasaya kulak vermenin ve kürtaj konusunu halkın seçilmiş temsilcilerine iade etmenin vakti geldi” derken kürtaj hakkının Amerika halkının tarihinde ve geleneklerinde derin bir yere sahip olmadığı savında bulundu.
YÜKSEK MAHKEME ÖNÜNDE EYLEM
Kürtaj hakkını maksat almaya hazırlanan mahkemeye karşı ülkede protestolar düzenleniyor. Kürtaj hakkını savunan aksiyoncular, Yüksek Mahkeme önünde düzenlediği aksiyonda kürtaj destekçisi kümelerle karşı karşıya geldi. Aksiyoncular, “Kürtajı durduramazsın”, “Benim vücudum, benim sonucum”, “Sağlık sistemi için savaşmaktan yorulduk” sloganları attı.
Karar kaldırılırsa, kürtajın birtakım eyaletlerde yasal kalması beklenen olarak görülüyor. Şu anda biroldukça eyalette kürtaj haklarını koruyan yasalar var. Fakat epeyce sayıda Cumhuriyetçi eyalet, son senelerda çeşitli kürtaj kısıtlamalarını kabul etti.
DEMOKRAT SENATÖRLERDEN TEPKİ
İkisi de demokrat olan ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi ve Senato çoğunluk başkanı Chuck Schumer ise “Cumhuriyetçiler tarafınca atanan yargıçların Roe v. Wade’i devirmek için verdiği oyların iğrenç bir karar olarak kabul edileceğini, çağdaş tarihin en makûs ve en ziyan verici kararlarından biri olacağını” söylemiş oldu.
Pelosi ve Schumer ikilisi açıklamalarında “Rapor doğruysa, Yüksek Mahkeme son elli yılda en büyük hak kısıtlamasını yalnızca bayanlara değil tüm Amerikalılara uygulamaya hazır. Bugünün asla gelmeyeceğini sav ederek Trump’ın yargıçlarına oy veren her Cumhuriyetçi Senatör, artık kendilerini Amerikan halkına açıklamak zorunda kalacak” iletisi verdi.
Öte yandan, ABD Kongresi’nin bahtını belirleyecek orta seçimlere altı ay kala hususun gündeme getirildiğine de dikkat çekildi.
ROE V. WADE KARARI NEDİR?
Kürtaj hakkı yaklaşık yarım yüzyıldır ABD’de en hayli maksat alınan mevzu başlıklardan biri. Anayasal kürtaj hakkını koruyan Roe v. Wade ve ona müteakip 1992 tarihindeki bir sonucu, 1969’da yasal takma ismi “Jane Roe” ile tanınan Norma McCorvey davasına husus olmuştu. O tarihlerde, McCorvey kürtaj istedi lakin annenin ömrünü kurtarmak için gerekli olmadıkça kürtajın yasa dışı olduğu Teksas’ta yaşadığı için isteği gerçekleşmedi.
Avukatları, Teksas’ın kürtaj maddelerinin anayasaya alışılmamış olduğunu argüman ederek lokal bölge avukatı Henry Wade’e karşı ABD federal mahkemesinde dava açtı. Teksas’taki bir mahkeme ise mağdurun lehine karar verdi. Teksas sonrasındasında direkt ABD Yüksek Mahkemesi’ne başvurdu.
Ocak 1973’te Yüksek Mahkeme, McCorvey’in lehine karar vererek, anayasanın gebe bir bayana kürtaj olup olmamayı seçme hakkını koruyan “mahremiyet hakkı” sağladığına dair sonucu 7’ye 2 sıklıkla verdi.
1992’de görülen bir öbür dava ise ABD Yüksek Mahkemesi’nin dönüm noktası niteliğindeki bir öteki davasıydı. Çoğunluk görüşüne nazaran, mahkeme, Roe v. Wade’de (1973) verilen kürtaj hakkını onayladı ve kürtaj haklarına ait çeşitli kararları bir daha tanımladı.
Pew Araştırma Merkezi tarafınca 2021 yılında yapılan bir ankete bakılırsa, ABD’li yetişkinlerin yüzde 59’u kürtajın bütün durumlarda yahut birçok durumda yasal olması gerektiğini belirtirken yüzde 39’u ise yasaklanmasını savunuyor. (DIŞ HABERLER)
ABD merkezli yayın Politico’nun özel haberine bakılırsa, 2006 yılında George W. Bush tarafınca atanan Yargıç Samuel Alito tarafınca hazırlanan birinci taslağa göre, Yüksek Mahkeme üyeleri, dönüm noktası niteliğindeki Roe v. Wade kürtaj sonucunı feshetmek için oy kullandı.
Söz konusu karar hazırlığı, aralık ayında Mississippi’de alt mahkemeler tarafınca engellenen bir yasa olan hamileliğin 15. haftasından itibaren kürtaj yasağını bir daha yürürlüğe koyma teklifi üzerine kelamlı bir tartışmaya dayanıyor. Yüksek Mahkeme çoğunluğunun Mississippi’nin kürtaj yasağını destekleme eğiliminde olduğu ve beş oy bulunabileceği belirtilirken önümüzdeki günlerde resmi bir karar çıkarılması bekleniyor.
CUMHURİYETÇİ YARGIÇLARDAN DESTEK
Habere nazaran, Cumhuriyetçiler tarafınca atanan başka yargıçlardan dördü, Clarence Thomas, Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh ve Amy Coney Barrett, yargıçlar içinde düzenlenen görüşmede Alito lehinde oy kullandı. Yordama nazaran, kelamlı bir tartışmanın akabinde yargıçlar içinde yapılan birinci oylamadan daha sonra, bir şahsa çoğunluk görüşü veriliyor ve o kişi taslağı yazıyor.Karar fakat mahkeme tarafınca yayınlandığında mutlaklaşmış oluyor.
‘KÜRTAJ HAKKI GELENEKLERİMİZDE YOK’
Taslağın bir kopyasını yayınlayan Politico’ya göre, muhafazakar Yargıç Alito, 10 Şubat tarihindeki görüş taslağında “Roe başından beri feci biçimde yanılmıştı. Kürtaj derin bir ahlaki soru ortaya koyuyor. Anayasa, her eyaletin vatandaşlarının kürtajı düzenlemesini yahut yasaklamasını yasaklamıyor. Roe ve Casey bu yetkiyi üstlendiler. Artık bu kararları geçersiz kılıyoruz ve bu yetkiyi halka ve onların seçilmiş temsilcilerine geri veriyoruz” diyor.
Alito, “Roe ve Casey’nin reddedilmesi gerektiğine inanıyoruz. Anayasaya kulak vermenin ve kürtaj konusunu halkın seçilmiş temsilcilerine iade etmenin vakti geldi” derken kürtaj hakkının Amerika halkının tarihinde ve geleneklerinde derin bir yere sahip olmadığı savında bulundu.
YÜKSEK MAHKEME ÖNÜNDE EYLEM
Kürtaj hakkını maksat almaya hazırlanan mahkemeye karşı ülkede protestolar düzenleniyor. Kürtaj hakkını savunan aksiyoncular, Yüksek Mahkeme önünde düzenlediği aksiyonda kürtaj destekçisi kümelerle karşı karşıya geldi. Aksiyoncular, “Kürtajı durduramazsın”, “Benim vücudum, benim sonucum”, “Sağlık sistemi için savaşmaktan yorulduk” sloganları attı.
Karar kaldırılırsa, kürtajın birtakım eyaletlerde yasal kalması beklenen olarak görülüyor. Şu anda biroldukça eyalette kürtaj haklarını koruyan yasalar var. Fakat epeyce sayıda Cumhuriyetçi eyalet, son senelerda çeşitli kürtaj kısıtlamalarını kabul etti.
DEMOKRAT SENATÖRLERDEN TEPKİ
İkisi de demokrat olan ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi ve Senato çoğunluk başkanı Chuck Schumer ise “Cumhuriyetçiler tarafınca atanan yargıçların Roe v. Wade’i devirmek için verdiği oyların iğrenç bir karar olarak kabul edileceğini, çağdaş tarihin en makûs ve en ziyan verici kararlarından biri olacağını” söylemiş oldu.
Pelosi ve Schumer ikilisi açıklamalarında “Rapor doğruysa, Yüksek Mahkeme son elli yılda en büyük hak kısıtlamasını yalnızca bayanlara değil tüm Amerikalılara uygulamaya hazır. Bugünün asla gelmeyeceğini sav ederek Trump’ın yargıçlarına oy veren her Cumhuriyetçi Senatör, artık kendilerini Amerikan halkına açıklamak zorunda kalacak” iletisi verdi.
Öte yandan, ABD Kongresi’nin bahtını belirleyecek orta seçimlere altı ay kala hususun gündeme getirildiğine de dikkat çekildi.
ROE V. WADE KARARI NEDİR?
Kürtaj hakkı yaklaşık yarım yüzyıldır ABD’de en hayli maksat alınan mevzu başlıklardan biri. Anayasal kürtaj hakkını koruyan Roe v. Wade ve ona müteakip 1992 tarihindeki bir sonucu, 1969’da yasal takma ismi “Jane Roe” ile tanınan Norma McCorvey davasına husus olmuştu. O tarihlerde, McCorvey kürtaj istedi lakin annenin ömrünü kurtarmak için gerekli olmadıkça kürtajın yasa dışı olduğu Teksas’ta yaşadığı için isteği gerçekleşmedi.
Avukatları, Teksas’ın kürtaj maddelerinin anayasaya alışılmamış olduğunu argüman ederek lokal bölge avukatı Henry Wade’e karşı ABD federal mahkemesinde dava açtı. Teksas’taki bir mahkeme ise mağdurun lehine karar verdi. Teksas sonrasındasında direkt ABD Yüksek Mahkemesi’ne başvurdu.
Ocak 1973’te Yüksek Mahkeme, McCorvey’in lehine karar vererek, anayasanın gebe bir bayana kürtaj olup olmamayı seçme hakkını koruyan “mahremiyet hakkı” sağladığına dair sonucu 7’ye 2 sıklıkla verdi.
1992’de görülen bir öbür dava ise ABD Yüksek Mahkemesi’nin dönüm noktası niteliğindeki bir öteki davasıydı. Çoğunluk görüşüne nazaran, mahkeme, Roe v. Wade’de (1973) verilen kürtaj hakkını onayladı ve kürtaj haklarına ait çeşitli kararları bir daha tanımladı.
Pew Araştırma Merkezi tarafınca 2021 yılında yapılan bir ankete bakılırsa, ABD’li yetişkinlerin yüzde 59’u kürtajın bütün durumlarda yahut birçok durumda yasal olması gerektiğini belirtirken yüzde 39’u ise yasaklanmasını savunuyor. (DIŞ HABERLER)