Uzay görevlerinde elli yıldan fazla deneyim
Münih yakınlarındaki Oberpfaffenhofen’deki Alman Havacılık ve Uzay Merkezi’nin (DLR) Alman Uzay Operasyonları Merkezi (GSOC), uzun yıllara dayanan üstün deneyime bakabilir: 1969’dan beri uzay aracının işletilmesinden sorumlu olmuştur ve çok sayıda insansız ve insanlı misyonlar yer aldı ve dahil oldu. Son yıllarda, yer gözlem görevlerinin hazırlanması ve uygulanması yeni bir öncelik haline geldi. 2000 yılından bu yana CHAMP, BIRD ve GRACE (Gravity Recovery And Climate Experiment, iki uydu) uyduları fırlatıldı ve çalıştırıldı. 2007 yılında, dünya yüzeyinin yüksek kaliteli radar verilerini sağlayan Alman radar uydusu TerraSAR-X piyasaya sürüldü. 2010 yılında, ikiz uydusu TerraSAR-X ile formasyon uçuşunda işletilen radar uydusu TanDEM-X eklendi. Ayrıca Oberpfaffenhofen’de kontrol edilen ve izlenen hiperspektral uydu EnMAP, 2022 yılında fırlatıldı.
Alman Uzay Harekat Merkezi’nin görevleri
Yaklaşık 300 çalışanıyla, Alman Uzay Operasyonları Merkezi, Oberpfaffenhofen’deki DLR sahasındaki seçkin uzay tesisidir. Ulusal ve uluslararası uzay görevlerinin hazırlanması ve uygulanmasıyla birlikte, elli yılı aşkın bir süredir Almanya’daki uzay faaliyetlerinin de merkezi unsuru olmuştur. Çeşitli insanlı ve insansız görevlerde şunlardan sorumludur:
- uzay araçlarının, alt sistemlerinin ve gemideki deneylerinin kontrolü ve izlenmesi,
- uzay aracı, yer istasyonları ve kontrol merkezleri arasındaki iletişim,
- uçuş ve yörüngelerin takibi (takip edilmesi) ve hesaplanması,
- uçuş yolları ve yörüngelerdeki düzeltmelerin planlanması ve icrası,
- verilerin alınması, işlenmesi, dağıtılması ve değerlendirilmesi,
- Görev planlaması, yani gemide ve yerde operasyonların planlanması
Güçlü ve esnek – çok amaçlı operasyon ve matris prensibi
Alman Uzay Operasyonları Merkezi’nin organizasyonu ve proje işleme, önceki uzay uçuşu projelerinden elde edilen deneyimlere dayanmaktadır ve matris ilkesini takip etmektedir. Projeler, ilgili teknik departmanların temsilcilerinden oluşan veya onlar tarafından desteklenen özel proje gruplarına atanır. Bu görev dağılımı, yüksek derecede mevcut yeterlilik ve esnekliği garanti eder ve projelerin gereksinimlerine göre kaynakların net bir şekilde tahsis edilmesini sağlar. Bu, her yeni proje için, ilgili teknik departmanların proje mühendisleri tarafından desteklenen misyon operasyon departmanı tarafından bir proje yöneticisi atanması anlamına gelir. Bu proje grubu daha sonra planlanan görevin hazırlanması ve uygulanması için yapılması gereken tüm çalışmaları üstlenir.
Bir yandan çoklu görev konsepti, görevlerin kapasite sorunu yaşamadan hazırlanabilmesi ve yürütülebilmesi için yeterli tesis ve personel kapasitesinin mevcut olmasını sağlar. Öte yandan, diğer projelerle çok sayıda kaynak paylaşılabilir, bu da artan operasyonel güvenilirlik ve daha düşük maliyetlerle kendini gösterir.
1968’den beri çok sayıda bilimsel uzay görevinde deneyim ve yeterlilik
Alman Uzay Operasyonları Merkezi’nin deneyimi ve yetkinliği, 1968’den beri çok çeşitli görevlerin hazırlanması ve uygulanması yoluyla sürekli olarak inşa edilmiş ve genişletilmiştir.
Alman Uzay Harekat Merkezi’nin ilk görevi, 8 Kasım 1969’da Dünya’nın radyasyon kuşaklarından geçen AZUR uydusunun fırlatılmasıyla başladı. Bu görevi iki havacılık uydusu EROS A ve B (1970’den 1974’e) izledi. “Aktif Manyetosferik Parçacık Kaşifi” AMPTE’nin (1984’ten 1986’ya) başarılı görevi ile Dünya’ya yakın görevler alanında süreklilik sağlandı. 1990’dan 1999’a kadar, X-ışını uydusu ROSAT, Weilheim’daki DLR yer istasyonu ve Wallops’taki NASA yer istasyonu kullanılarak izlendi. BIRD, CHAMP, GRACE 1 ve GRACE 2 yer gözlem uyduları şu anda verimli bir çok görevli operasyonda işletilmektedir. Yüksek çözünürlüklü radar uydulu TerraSAR-X görevi 15 Haziran 2007’de fırlatıldı ve 21 Haziran 2010’dan beri ikiz uydusu TanDEM-X ile formasyon halinde uçuyor. 1 Nisan’da fırlatılan hiperspektral yer gözlem uydusu EnMAP, 2022, o zamandan beri Oberpfaffenhofen tarafından kontrol ediliyor ve izleniyor.
Gezegenler arası uzay yolculuğu alanında, Alman Uzay Operasyonları Merkezi, güneşe yapılan HELIOS A ve B görevlerinden (1974 ve 1976’da başlatıldı) sorumluydu. Sondalar Güneş’in 0,28 astronomik birimi yakınına geldi (bir astronomik birim (AU), Dünya’dan Güneş’in merkezine olan ortalama mesafedir). Bu başarılı görevlerin bir sonucu, Weilheim’daki Alman Uzay Operasyonları Merkezi’nin 30 metrelik S-bant anteninin kullanıldığı ESA görevi GIOTTO’nun desteğiydi. NASA’nın Jüpiter’e yaptığı GALILEO görevi sırasında, Oberpfaffenhofen’deki kontrol merkezi “Retro Tahrik Modülü”nü (RPM) izledi.
1983’ten beri insanlı görevleri destekleme deneyimi
İnsanlı uzay yolculuğu, otuz bir yıllık uzmanlığıyla Alman Uzay Harekat Merkezi’nin bir diğer önemli faaliyet alanı haline geldi. Bu alanda, Columbus araştırma modülünün Uluslararası Uzay İstasyonu ISS’de işletilmesine yönelik hazırlıklarla Avrupa’da lider konuma geldi. İlk Spacelab görevi “FSLP” (1983) sırasında, Oberpfaffenhofen’deki kontrol merkezi, bir kullanıcı merkezi olarak Houston Kontrol Merkezine bağlandı. 1985’te ilk Alman Spacelab görevi D1 için “Yük Operasyonları Kontrol Merkezi” (POCC) olarak görev yaptı. Özellikle Avrupa bilimi için bir kontrol merkezinin niteliklerini ve işlevlerini başarıyla gösterdi. Bilimsel açıdan, Alman Spacelab D1 görevi yalnızca Alman Uzay Operasyonları Merkezi tarafından gerçekleştirildi: Amerika Birleşik Devletleri dışındaki insanlı uzay uçuşu görevlerine doğrudan dahil olan batı yarım küredeki ilk kontrol merkeziydi.
Nisan 1993’te Alman Spacelab D2 görevi için Oberpfaffenhofen’de modern tesislere sahip yeni bir bina tasarlandı ve inşa edildi. Aynı zamanda EUROMIR gibi insanlı ESA görevleri için de kullanıldı. Alman Uzay Operasyonları Merkezi’ndeki insanlı uzay görevlerinde bir diğer kilometre taşı, 2000 yılında Alman ESA astronotu Gerhard Thiele ile Uzay Mekiği Misyonu SRTM idi. Onu, Blue Dot (2014) ve Horizons (Mavi Nokta) (2014) görevleriyle Alman ESA astronotları Alexander Gerst izledi. 2018) ve Cosmic Kiss (2021-2022) göreviyle Matthias Maurer.
Avrupa’nın insanlı uzay uçuşlarındaki benzersiz deneyimi nedeniyle ESA, Avrupa’nın Uluslararası Uzay İstasyonuna en önemli katkısı olan Columbus araştırma modülünü işletmek üzere Alman Uzay Operasyonları Merkezini seçti.
Alman Uzay Operasyonları Merkezi’ndeki insanlı uzay uçuşunun katı ve yüksek talepleri, uzun bir süre boyunca çok sayıda yeni ve yenilikçi kavram ve önlemin uygulanmasına yol açarak, genel sistem kullanılabilirliğini ve operasyonel güvenilirliği artırdı. Bu da diğer projelerde önemli gereksinimlere fayda sağlar.